Het vrijetijdsaanbod speelt steeds vaker een belangrijke rol in de aantrekkelijkheid van een gemeente. Het is van groot belang dat hiertoe wordt gezocht naar de onderscheidende elementen en bijzondere kwaliteiten ten opzichte van andere gemeenten. Dit artikel gaat in op de vraag hoe deze bijzondere kwaliteiten een toeristische dimensie kunnen krijgen.
Welke bijzondere kwaliteiten heeft een gemeente of regio?
Eerst moet duidelijk zijn welke bijzondere kwaliteiten een gemeente (of regio) heeft. Wat is het onderscheidende ten opzichte van andere gemeenten én hoe kan dat voor toeristen worden ‘verpakt’? Bijzondere kwaliteiten kunnen bijvoorbeeld worden ontleend aan het DNA van een gebied. Een voorbeeld hiervan is Borger met het Hunebedcentrum. Hier worden bezoekers vermaakt met het verleden, het heden en de toekomst van het gebied. Ook Beeld en Geluid is een voorbeeld. Dit ‘experience center’ is gevestigd op het Mediapark in Hilversum. Beeld en Geluid is het audiovisueel archief waar programmamakers uit kunnen lenen. Ook het onderwijs en toeristen kunnen er terecht voor een ‘audiovisuele experience’. Beeld en Geluid zet Hilversum als omroepstad nog nadrukkelijker op de toeristische kaart.
ZKA was het afgelopen jaar betrokken bij twee initiatieven die de geschiedenis van het gebied als uitgangspunt hanteren. De initiatiefnemers van het Historisch Theaterpark Justerland Noord-Scharwoude willen de geschiedenis van Westfriesland op een attractieve en interactieve wijze presenteren aan een breed publiek. In WielerWereld Rucphen is het DNA van de regio West-Brabant als bakermat van de Nederlandse wielersport de basis. De wielersport komt in al haar facetten aan bod in dit plan. De bezoeker beleeft de wielersport op attractieve wijze in de Wielerexperience. In het Regionaal Trainingscentrum is plaats voor een wielerbaan, BMX track, wielercircuit en fieldlab. Daarnaast is er plaats voor horeca en wielerretail.
Doelgroepenfocus van belang voor goed toeristisch concept
Vervolgens moet bepaald worden op welke doelgroepen wordt gericht. Zijn dit de aanwezige opleidingen en/of bedrijven die de gemeente zo bijzonder maken? Of ligt de focus op de dag- en verblijfsgasten? Afhankelijk van deze doelgroepenfocus wordt het toeristisch concept uitgewerkt. Dit concept kan verschillende vormen hebben. Zo kan het bedrijfsleven zijn producten en kwaliteiten presenteren. Een dergelijke ‘showcase’ is het Elektrisch Vervoer Centrum in Rotterdam. Hier wordt voorlichting gegeven over elektrisch vervoer en de beleving hiervan. Een focus op dag- en verblijfsgasten kan leiden tot concepten als een museum, een interactief belevingscentrum of een thematische attractie. Beeld en Geluid en het Hunebedcentrum zijn goede voorbeelden voor dergelijke concepten.
Grote potenties voor gemeente en regio
De bijzondere kwaliteiten moeten leiden tot een exploitabel toeristisch concept. Het exploitatiedraagvlak neemt toe wanneer het ook voor andere doelgroepen interessant wordt. Met horeca, een winkel of zaalruimten kunnen de groepsmarkt en de eigen inwoners bedient worden. Dit vergroot de eigen inkomsten. De afhankelijkheid van overheidssteun, fondsen en subsidies wordt daardoor kleiner. Deze steun vanuit gemeente en regio is echter vaak onontbeerlijk. Dit moet wel beschouwd worden naast de grote potenties van een nieuw toeristisch concept voor gemeente en regio. Zij worden (nog) meer op de toeristische kaart gezet. Daarnaast heeft het concept een economische betekenis. Bezoekers besteden bij de voorziening zelf, maar bezoeken vaak ook horeca, detailhandel of zelfs logiesaccommodaties in de omgeving. Ook in maatschappelijke zin zijn effecten denkbaar, zoals een versterking van de levendigheid en leefbaarheid in de directe omgeving. En last but not least: de onderscheidende kwaliteiten van de gemeente komen over het voetlicht met positieve media-aandacht tot gevolg voor een bijzondere en toeristische gemeente.
Met dank aan:
ZKA Leisure consultants
meer informatie: Gré Beekers, g.beekers@zka.nl