Hoewel de hoeveelheid vrijetijd de laatste 30 jaar is gedaald, stijgt het aantal vakanties, bezoeken aan steden en gebruik van vrijetijdsvoorzieningen al jaren sterk. Inmiddels zitten de bezoekcijfers weer ruim boven het niveau van voor de Coronapandemie. Er wordt dus veel ondernomen en uitgegeven in de vrijetijd. Hoe belangrijk is vrijetijd voor Nederlanders?
Uit recent onderzoek van Leisure Link en Direct Research onder 500 respondenten blijkt dat 2/3e van de ondervraagden hun vrijetijd de laatste jaren belangrijker is gaan vinden. Tevens geeft 6 op de 10 Nederlanders aan bewuster met hun vrijetijd bezig te zijn. Hieruit blijkt dat vrijetijd steeds meer een basisbehoefte begint te worden.
Minder en versnipperd
De hoeveelheid vrijetijd is de afgelopen decennia gedaald van gemiddeld 47 uur per week in 1990 naar iets meer dan 42 uur per week in 2016. Uiteraard is de hoeveelheid vrijetijd evenals het moment in de week waarop men vrijetijd heeft sterk verschillend op basis van demografische gegevens (leeftijd, geslacht, gezinssamenstelling). De beschikbare vrijetijd wordt over het geheel als meer versnipperd ervaren, mede doordat het leven steeds voller zit, er meer tegelijkertijd wordt gedaan (multi-tasken) en er veel mediamiddelen beschikbaar zijn.
Geen luxe meer
In 1998 introduceerde Joe Pine de experience economy, waarbij beleving en ervaringen juist worden geconsumeerd in plaats van producten en diensten. In het onderzoek dat Leisure Link in samenwerking met Direct Research heeft uitgevoerd, blijkt dat 2/3e van de respondenten hun vrijetijd de afgelopen 5 jaar belangrijker is gaan vinden: de leeftijdscategorie die bijna aan het pensioen toe is scoort hier het hoogst (55-65 jaar). Opvallend is de respons van jongeren tot 30 jaar: ruim de helft vindt niet alleen hun vrijetijd belangrijker, maar geven ook het vaakst aan hier meer geld aan uit te geven. Van alle Nederlanders vult 58% haar vrijetijd bewuster in ten opzichte van 5 jaar geleden, met name onder 55+. Uit de resultaten blijkt dat vrijetijd steeds minder een luxe is, maar in grotere mate wordt gezien als basisbehoefte.
Ontspannen, plezier en sociaal contact
In het onderzoek blijkt kunnen ontspannen en tot rust komen met 64% de belangrijkste functie van vrijetijd, gevolgd door plezier hebben (57%) en tijd doorbrengen met familie of vrienden (53%). Zoals te verwachten is voor jongeren onder 40 jaar plezier hebben de belangrijkste invulling en zijn sociale contacten vooral voor 55+ van belang. Opvallend is het relatief hoge percentage van ‘iets leren’ bij jongeren van 18-30 jaar. Nieuwe ervaringen opdoen scoort het hoogt bij 31-40 jaar.
Ook tussen mannen en vrouwen zijn er interessante verschillen: vrouwen willen voornamelijk ontspannen en bij vrienden/familie zijn, mannen willen meer plezier hebben, aan hun gezondheid werken en ervaringen opdoen.
Actief en sociaal
Aan de Nederlanders is tevens gevraagd welke 3 activiteiten het meeste vrije tijd in beslag neemt. Fietsen en wandelen scoort met 45% het hoogst, gevolgd door het bezoeken van vrienden of familie (43%). Daarmee is het deel van de vrijetijdsbesteding actief en sociaal. Hoewel jongeren onder 30 het laagste scoren op fietsen en wandelen, scoren zij het hoogst op sporten. Logischerwijs scoren zij ook het hoogst op sociale media, gamen en streamingsdiensten/tv. Een andere te verwachten uitschieter is vrijwilligerswerk onder 55+. Opvallend is de besteding van vrijetijd aan vakanties: zowel 18-30 als 56-65 scoren hier aanzienlijk lager dan gemiddeld, mannen juist hoger dan vrouwen. Uitstapjes worden met name ondernomen in de leeftijd 31-55 jaar. Vrouwen zijn vaker creatief bezig dan mannen en besteden ook meer tijd aan vrienden/familie en tv/streamingsdiensten.
Gunstig perspectief
De cijfers geven een gunstig perspectief voor de vrijetijdssector. Juist door het toenemende belang zal het gebruik van het vrijetijdsaanbod en de omzetten niet snel afnemen. Omdat Nederlanders wel bewuster omgaan met wat ze ondernemen in hun vrijetijd, is het aansluiten bij de wensen van de consument en een duidelijke profilering wel steeds belangrijker.
Met dank aan (onderzoekers):
- Carolien Nederlof van Leisurelink.nl
- www.directresearch.nl