Op het symposium Vrije Tijd en Gebiedsontwikkeling, met veel overheden in de zaal, was opvallend veel aandacht voor ondernemerschap. Camiel Oostwegel en Cees Slager (Molecaten), lieten zien waar ondernemers in de praktijk tegen aan lopen; zelfs bij projecten die achteraf een grote maatschappelijke waarde blijken te hebben.
Ondernemers richting overheden
De boodschap richting de overheden was, kort samengevat: “Ga bij nieuwe initiatieven niet kijken of de plannen helemaal binnen de vastgestelde regels vallen, maar denk mee met de plannen en toets deze aan doelstellingen van het algemeen belang. De overheid is daarbij faciliterend aan de plannen en bied ontwikkelruimte.”
Cees Slager van Molecaten deelde open zijn ervaringen bij ontwikkelprojecten (o.a. Waterdunen): “In een eerste gesprek met overheden voel ik me nogal eens benaderd als ‘zakkenvuller’. Ook wordt er vaak erg sectoraal gedacht, waarbij vooral de bestaande waarden worden beschermd.”
Concrete tip voor gemeente: Ontvang een ondernemer met plannen direct op het juiste niveau en leer de passie te herkennen. Opmerking uit publiek: Stichting Innovatie en Ruimte (STIRR) kan een gemeente helpen om plannen te beoordelen.
Camiel Oostwegel, die in het Geuldal een natuurproject opzette naast zijn Chateau St. Gerlach, herkent de ‘zakkenvuller’ benadering niet: “Het is vooral belangrijk dat je met partijen in gesprek raakt. Wij hebben overheden en partijen in de omgeving intensief betrekken bij de natuurontwikkeling in het Geuldal. Met als gevolg dat de hele toeristische sector in de regio weer is opgeleefd. Het hele ontwikkelproces heeft wel 15 jaar geduurd.”
Concrete tip voor gemeente: Creëer één loket voor de ondernemer met plannen, en laat ook afdelingen meedelen in het succes van plannen waar ze medewerking hebben verleend.
Rol van de ondernemer
Het advies op dit congres was om vooral te luisteren naar ondernemers die de markt kennen. Hans Mommaas, hoogleraar vrijetijdswetenschappen schetste de nieuwe rol voor ondernemers, die volgens hem meer aandacht kunnen besteden aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheidheid. Daarmee zijn ze in staat om verbindingen te maken tussen bedrijfswaarden en gebiedswaarden. Dat vraagt om investeringen in kennis, samenwerking en maatschappelijk vertrouwen.
Door deze benadering komen overheden en ondernemers dichter bij elkaar en kunnen nieuwe initiatieven sneller worden uitgevoerd.
Maatschappelijke veranderingen
In een workshop schetste Peter van Rooij enkele maatschappelijke ontwikkelingen die de rol van recreatie in Nederland alleen nog maar zullen versterken.
– De as langs de snelweg A2 wordt het economisch zwaartepunt van Nederland. Gebieden die daar verder vanaf liggen (vaak ook de krimpgebieden) kennen een dalende grondprijs en vertrekkende bewoners en bedrijven. Overheden in deze gebieden zijn hard op zoek naar nieuwe initiatieven en ontwikkelmogelijkheden.
– Gedwongen door bezuinigingen wordt steeds meer gekeken naar ontwikkelmogelijkheden die meerdere doelen dienen. Een parkeergarage als zeewering (Zandvoort) kan gefinancierd worden uit waterveiligheid en toerisme. Hetzelfde geld voor een jachthaven die meteen als golfbreker dienst doet (Katwijk).
Zie ook de presentatie (pdf) van Verdienmodellen