Drie spelers vormden qua inspiratie het hoogtepunt tijdens de Food & Retail Innovatie Tour van The Experience Network (TEN) en Quotus Research. Op het eerste gezicht hebben de Jumbo Foodmarkt in Breda, de ‘supermarkt’ voor culinaire liefhebbers Rob the Gourmets’ Market in Brussel en de urban mix van de Wasbar in Antwerpen weinig met elkaar gemeen. Maar wie beter kijkt, ziet wel degelijk overeenkomsten. De drie concepten zijn allemaal ontwikkeld door bevlogen mensen. Er is volop aandacht voor de producten die er worden verkocht, de passie voor het food- en retailvak spat er vanaf en de creativiteit stroomt volop. Een zinnenprikkelende terugblik…
Voorgerecht: Jumbo Foodmarkt Breda
Meer assortiment; meer ambachtelijkheid, zowel wat betreft producten als het ambacht terugzien op de winkelvloer; meer kennis en kunde bij medewerkers en vertrouwde gezichten in de winkel voor het ‘speciaalzaak-gevoel’. Deze vier wensen prijkten bovenaan toen Jumbo consumenten vroeg wat zij graag zouden zien in hun ideale supermarkt. Dat was zo’n drie jaar geleden. Binnen de directie was toen al het idee geopperd om een geheel nieuw supermarktconcept te ontwikkelen. Uiteindelijk is zo’n 3,5 jaar gesleuteld aan Jumbo Foodmarkt Breda, dat nu ruim een jaar open is, vertelt formulemanager René van Schijndel.
Het concept oogst vooral lof, maar kon in het begin ook op kritiek rekenen. Zo zou het met een oppervlakte van6.000 m²en 35.000 producten moeilijk zijn om op jaarbasis voldoende rendement te halen. Dan zouden er toch minstens 30.000 klanten over de vloer moeten komen. Wekelijks. De praktijk leert echter dat de foodminnende consument verzot is op shoppen bij Jumbo Foodmarkt. Tel er dus nog maar zo’n 10.000 klanten bij op. Ja, u leest het goed: wekelijks komen er gemiddeld 35.000 tot 40.000 betalende klanten hun mandje – en veelal een kar – volladen. Ook nuttigen zij er graag een vers klaargemaakte maaltijd.
Tot de klanten horen overigens ook vaste klanten. Oké, in vergelijking met een normale supermarkt is de bezoekfrequentie natuurlijk lager; maar het gemiddeld bonbedrag maakt dit ruimschoots goed. Nog een cijfer: 30% van de totaalomzet komt van klanten die verder wonen dan15 kilometer. En zelfs de culinairder ingestelde Belg mag graag binnenwandelen. Bovendien wordt Jumbo Foodmarkt gezien als een ‘uitje’, zodat het aantal bezoekers ook tijdens vakantieperiodes op peil blijft.
De combinatie van retail en horeca, of beter gezegd het samensmelten van retail en horeca is vooral een gouden zet. Vanaf dag één kunnen de keukens – Aziatisch, Hollands, Italiaans en Sushi – rekenen op flink wat lekkerbekken. Tijdens de lunch en ’s avonds zit het restaurant bijna elke dag vol, en op piekdagen is het zelfs te klein. Achteraf gezien hadden er dus wel wat meer zitplaatsen mogen zijn. Maar… wat niet is, kan wellicht nog komen. Dit najaar opent de tweede vestiging van Jumbo Foodmarkt in Amsterdam-Noord, aan het IJ. Hier zullen ongetwijfeld meer zitplaatsen zijn. Verder zal vers hier een nóg prominentere plaats krijgen en wordt het aandeel vegetarische gerechten en producten groter.
Tussengerecht: Living Tomorrow Brussel
‘The best way to predict the future is to invent it’. Deze quote van de Amerikaanse computer-wetenschapper Alan Curtis Kay is het motto van Living Tomorrow. Dit innovatieplatform in Brussel focust op technische innovaties die we in de toekomst rondom huis en kantoor gaan zien. Daarnaast heeft de Belgische supermarktformule Colruyt er de ‘supermarkt van de toekomst’ ontwikkeld. Wanneer innovaties die in de toekomst wel of niet gangbaar zullen zijn, in het heden worden getoond, begeef je je vaak op glad ijs. De kans dat het té futuristisch wordt en daardoor een te hoog science fictiongehalte krijgt is immers groot. Tegelijkertijd evolueert de techniek razendsnel. Iets waar onze mond vandaag de dag nog van openvalt, is morgen alweer ingehaald door de tijd – er is iets ontwikkeld dat nog sneller en beter is – én door de praktijk – het wordt niet opgepakt door de massa, want te ingewikkeld. ‘Been there, seen that, done that’ en ‘tja, wellicht goed bedacht, maar wat moet ik ermee?
Dit geldt in veel gevallen ook voor de innovaties die tijdens de rondleiding in het huis van de toekomst en de supermarkt van de toekomst zijn belicht. Hebben we straks allemaal een ‘voordeur’ van zeventig centimeter diep, die tevens wordt gebruikt als opslagruimte voor bestellingen. Waarbij een van de postvakken gekoeld is, zodat er zelfs vers voedsel in kan worden gezet. Laten we ons gewillig leiden door een ‘intelligent’ systeem dat ons vertelt wanneer we het beste kunnen wassen, omdat het op dat tijdstip het goedkoopst is, of dat we melk moeten kopen omdat die op is? Hebben we wel een info-spiegel in onze badkamer nodig, die ons vertelt of er files zijn te verwachten. Die info kunnen we immers allang checken op onze smartphone, die we bijna allemaal naast ons bed hebben liggen omdat het ook onze wekker is. En anders doet onze Google Glass dat wel.
In dat opzicht bevestigt Living Tomorrow vooral dat techniek inderdaad razendsnel evolueert. Daarnaast toont het hoe belangrijk ‘de mens’ is als het gaat om technische innovaties. Iets kan technisch nog zo verbluffend zijn, als het je als mens niet raakt, of als het je leven niet heel veel makkelijker of beter kan maken, ga je het ook niet gebruiken. Althans de grote massa niet.
Hoofdgerecht: Rob the Gourmets’ Market Brussel
Voor foodlovers was het hoofdgerecht van de Food & Retail Innovatie Tour een walhalla: Rob the Gourmets’ Market in Brussel. Opgericht in 1946 is dit inmiddels uitgegroeid tot een concept waar het gaat om Smaak, Kwaliteit en Gastronomie. Geschreven met hoofdletters inderdaad. Want wat is Rob the Gourmets’ Market een prachtige formule, waar de passie voor food door iedereen wordt gedeeld. Of het nu om de eigenaren gaat, om de acht ‘chef de produits’ of de tweehonderd medewerkers, waarvan alleen al negentien in de slagerij werkzaam zijn.
Wanneer je langs de schappen loopt of de vers-toonbanken loopt het water je in de mond bij het aanschouwen van het een duizelingwekkend veelzijdige aanbod aan groente en fruit, kazen – vierhonderd verschillende soorten (!) –, worsten, vleessoorten, vis, schaaldieren en schelpen, broden en verfijnde delicatessen… De 15.000 producten die worden aangeboden, zijn stuk voor stuk zorgvuldig uitgekozen door de acht productmanagers. Daardoor voel je als klant dat ‘Rob’ aandacht voor je heeft, en je steeds weer zegt dat je alleen het aller-, allerbeste verdient als het op food aankomt. Of iets heel bijzonders, zoals lolly’s met schorpioenen, zwarte mieren of in chocolade omhulde reuzenmieren. Of iets dat heel exclusief is, zoals een Jamón Ibérico de Bellota Reserva, ofwel de exclusiefste en duurste Spaanse ham, van 56 euro per kilo. En laten we de truffelkeuze niet vergeten, uiteenlopend van 58 euro tot 266,40 euro voor een exemplaar in een pot.
Zou Rob’s Market in Nederland ook een kans maken en een jaaromzet van 35 miljoen euro realiseren? Dat denken we niet. Daarvoor is het te uitgesproken en te culinair. Maar op onderdelen kunnen foodretailers wel inspiratie opdoen. En in sommige gevallen is dat wellicht al gebeurd. Kijk naar een Bilder & de Clercq in Amsterdam, naar de Sligro 3.0 die in maart van dit jaar opende in Maastricht en ook de Jumbo Foodmarkt in Breda. Want aandacht, passie en creativiteit kunnen ‘wij Hollanders’ inmiddels ook appreciëren.
Dessert: de Wasbar Antwerpen
Vaak ontstaan de beste ideeën doordat je simpelweg iets mist. Yuri Vandenbogaerde en Dries Henau waren als student klein behuisd en hadden geen ruimte voor een wasmachine. De was moest noodgedwongen gewassen worden in über-saaie wasserettes. Deprimerend vonden ze het: wachten tot je was klaar was in de veelal kleine, kil verlichte ruimtes. Dat moest toch ‘toffer’ kunnen? En bovendien ook veel gezelliger! Door er drankjes te gaan verkopen. En ach, als je er dan toch bent, kun je ook meteen je haar laten doen. Voilà: het idee van de Wasbar was geboren.
Naast creatieve geesten zijn Yuri en Dries echter ook zakelijk. Zo werd voor de eerste vestiging in Gent samenwerking gezocht met wasmachinefabrikant Electrolux en wasmiddelenfabrikant Ecover. Beide leveren hun product gratis. Electrolux nam zelfs de opstartkosten deels voor haar rekening. Het merk ziet de klanten van de Wasbar – veelal studenten of jongvolwassenen die nu nog in kleine appartementen wonen – namelijk als toekomstige klanten. Ooit verhuizen zij naar een ruimer huis waar wél plek is voor een wasmachine. De kans is dan groot dat zij kiezen voor Electrolux.
Door deze businessdeals en het succes van Gent dat in oktober 2012 openden, volgde in augustus 2013 het tweede filiaal in Antwerpen. En zeer binnenkort opent de derde vestiging in Kortrijk. De investering die Yuri en Dries er in het begin instaken, is inmiddels allang terugverdiend.
De Wasbar in Antwerpen heeft een groot terras, waardoor het ook in de zomer goed toeven is. Het interieur is fris, een tikkie retro – denk jaren 50 – en modern. Het doet huiskamerachtig aan en is ruimtelijk qua opzet. Prikkelende quotes als ‘laundry today or naked tomorrow’ en ‘the most memorable days usually end with the dirtiest clothes’ staan op bierviltjes. Op de andere kant prijkt het grafisch simpele, maar daardoor juist zo sterke logo: een kruis van een flesopener en wasknijper. Meerdere kleuren blauw – van donker- tot licht- en groenig blauw – worden afgewisseld met hout, fris wit, knalgeel en pastelroze.
Dat de eigenaren ook kaas hebben gegeten van marketing, bewijzen ze met het boek Trek je Plan – Of hoe het moet zonder je moeder. Een lekker vormgegeven boek waarin zij jonge mensen uitleg geven hoe zij dagelijkse ‘problemen’ kunnen oplossen. Of zoals ze het zelf omschrijven: ‘hét boek voor iedereen die Hotel Mama heeft verlaten’. Het geeft antwoord op vragen als hoe je een knoop vastzet op je overhemd, hoe je de was sorteert of welke typen koffies er zijn en wat nu eigenlijk het verschil is. Doel was om binnen een jaar 5000 boeken te verkopen, maar inmiddels zijn er al 14.000 verkocht à 19,95 euro en is de vierde druk in zicht. Ook is het duo bezig met een tweede schrijfsel dat ingaat op goede manieren: hoe hoort het nu toch eigenlijk?
De stap naar Nederland hebben de creatieve ondernemers al gezet. Maar of de Wasbar er ook daadwerkelijk gaat openen, is nog even afwachten. In België mag namelijk alcohol worden verkocht – iets dat ook zeker genuttigd wordt door de clientèle terwijl zij hun wasjes draaien. De alcoholwetgeving in Nederland verbiedt het echter om in hetzelfde pand andere diensten aan te bieden. Enige oplossing is dat de Hollandse versie van de Wasbar geen alcohol gaat verkopen. Dat is voor Yuri en Dries wellicht een grote stap, maar kan in onze beleving best kans van slagen hebben. Zeker in drukke studentensteden als Amsterdam, Utrecht en Rotterdam.
Met dank aan:
Marissa Blijham (auteur van dit verslag)
Meer informatie:
The Experience Network
The Experience Network is bedoeld voor experts die in hun vak werken met beleving. Er zijn tien werkvelden geselecteerd die elkaar kunnen ontmoeten op diverse events. Deze kruisbestuiving zorgt voor inspiratie en nieuwe ideeën, waardoor elk werkveld groeit! We ontmoeten je graag op één van onze events!