Tijdens de vakanties, zoals bijvoorbeeld de Paasdagen, houden bedrijven in de dag- en verblijfsrecreatie goed het aantal bezoekers in de gaten. Die cijfers dienen als indicatie voor de stand van zaken. Voor natuurorganisaties zijn dit soort tellingen minder vanzelfsprekend, terwijl juist deze dagen een groot publiek kiest voor een uitstapje naar ‘de natuur’. Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer deelden de bezoekcijfers die met Pasen wél bekend waren.
Meten is lastig
Veel horeca- en recreatiebedrijven profiteren van de aantrekkingskracht van de natuurgebieden en hebben er belang bij dat deze gebieden goed worden gepromoot, aantrekkelijk blijven en dat er bijzondere activiteiten worden aangeboden. Daar liggen overduidelijk raakvlakken voor samenwerking tussen ‘recreatie’ en ‘natuur’. Om de effectiviteit te meten licht het principe ‘meten = weten’ voor de hand. Maar dat blijkt lastig in natuurgebieden.
Doordat er voor natuurgebieden in de regel geen toegangsprijs wordt gevraagd, is er ook geen meetpunt voor bezoekers aanwezig. Nog een complicerende factor is de enorme oppervlakte en de spreiding van de natuurgebieden over het hele land; waarbij het beheer bij verschillende partijen ligt.
Is er dan helemaal geen schatting te maken? Het publiek dat een bezoekerscentrum of evenement bezoekt is al wat beter in kaart te brengen. Ook kan de drukte op parkeerplaatsen een indicatie geven. Een nieuw fenomeen is onderzoek op basis van het aantal mobiele telefoons in een gebied. Een pilotonderzoek werd afgelopen jaar uitgevoerd door de Universiteit van Wageningen. Zie artikel: Big Brother kijkt over schouder recreant mee
Natuurmonumenten
Natuurmonumenten, beheerder van ruim 100.000 ha natuur/recreatiegebied, zette de schattingen van bezoekersaantallen van enkele grote bezoekerscentra (BC) van afgelopen paasdagen op een rijtje.
BC Veluwezoom: op zondag 30 maart Eerste Paasdag iets meer dan 1.700 bezoekers, maandag 1 april Tweede Paasdag ruim 3.200 bezoekers (was tevens lammetjesdag, geeft extra aanloop)
BC Brunssummerheide: op zondag Eerste Paasdag bijna 900 bezoekers, maandag 1 april Tweede Paasdag ongeveer 1780 bezoekers (lammetjesdag met paasmarkt).
BC De Wieden: over beide paasdagen verspreid in totaal 400 bezoekers
BC Gooi en Vechtstreek: op zondag 30 maart Eerste Paasdag iets meer dan 750 bezoekers, maandag 1 april Tweede Paasdag ong. 2750 bezoekers
BC Dwingelderveld: zowel op zondag 30 maart Eerste Paasdag als op maandag 1 april Tweede Paasdag circa 1000 bezoekers. Ofwel, in totaal 2000 bezoekers
BC Tiengemeten: verspreid over paasdagen ongeveer/in totaal 700 bezoekers
Dit zijn 6 grote BC’s van Natuurmonumenten, die bij elkaar 14.200 bezoekers ontvingen. Veruit het meeste publiek zal bestaan uit het fietsend en wandelend publiek in de diverse natuurgebieden; maar die cijfers zijn dus niet bekend.
Staatsbosbeheer
Ook Staatsbosbeheer, beheerder van ongeveer 260.000 ha, houdt normaal de bezoekcijfers in al hun bos- en natuurgebieden niet bij. Op het hoofdkantoor kwamen wel berichten binnen dat, zeker op tweede Paasdag, de parkeerplaatsen bij de natuurgebieden de hele dag vol stonden.
Voor enkele specifieke locaties zijn de cijfers wel bekend. Enkele natuurcentra organiseerden afgelopen Paasdagen Doe- en kijkdagen. Die vonden plaats in Almere (10.000 bezoekers), Sleen (3.000 bezoekers), en Kuinre (6.500 bezoekers)
Staatsbosbeheer kreeg verder van de volgende Buitencentra de bezoekcijfers binnen:
Buitencentrum Schoorl: “Wij ontvingen 2700 bezoekers in het centrum. Buiten waren het er veel meer! Maar hoeveel? Ooit gingen we uit van 10% van de bezoekers naar het bezoekerscentrum komen, dus…”
Buitencentrum De Pelen: “Wij hadden geen speciale activiteit en zondag 895 en maandag 1250 bezoekers in het Buitencentrum.”
Buitencentrum Veluwe-Noord had het paasweekend de volgende aantallen bezoekers:
Zaterdag 30 maart: 333
Zondag 31 maart: 670
Maandag 1 april: 965
Ondanks dat het Buitencentrum Sallandse Heuvelrug nog niet klaar is was de stroom bezoekers groot, mede dankzij het goede weer! Op Eerste Paasdag ruim 600 bezoekers en Tweede Paasdag ruim 800 bezoekers.
Bezoekerscentrum De Meinweg organiseerde een ‘Naar Buitendag’; “Hoewel het zonnetje scheen, stond er een flinke, koude wind. Dat heeft echter zo’n 900 bezoekers er niet van weerhouden om ons centrum te bezoeken! Een resultaat waar wij heel tevreden over zijn.”
Waarde natuur
In tijden van bezuinigingen wordt er nadrukkelijker gelet op de economische consequenties van ingrepen en investeringen. Dat natuurgebieden van grote waarde zijn voor toeristisch en recreatief Nederland, zal door alle betrokkenen worden beaamd. Het aantonen met cijfers van de relatie tussen natuur en opbrengsten voor de samenleving blijft vooralsnog een onderwerp waarop verbetering mogelijk is.
Een aanzet werd afgelopen jaar gedaan door Steward Redqueen, adviesbureau voor duurzaam ondernemen. Zij onderzochten, in opdracht van de Nationale Postcode Loterij, de economische waarde van de natuur. Van onder andere Natuurmonumenten is de sociaal-economische impact bepaald. (Daarnaast werd ook de impact van De Hermitage en Bidnetwork onderzocht) De uitgaven van Natuurmonumenten zijn vergeleken met de economische impact en de collectieve diensten en goederen die Natuurmonumenten levert.