Uit onderzoek naar hedendaagse natuurbeleving blijkt dat de vanzelfsprekendheid van de natuur terugloopt, maar ook dat de relatie tussen de natuur en de eigen leefomgeving een goede basis is voor draagvlak. Uit de hoek van recreatiebedrijven wordt weinig steun verwacht voor het behalen van natuurbeschermingsdoelstellingen. Het onderzoek werd uitgevoerd door de stichting wAarde.
Trends
Het onderzoek onderscheidt vier trends die de hedendaagse natuurbeleving sterk beïnvloeden:
- Vooruitgang; de moeder aller trends
Vanaf dag één tot op de dag van vandaag wordt vooruitgang gekenmerkt door een toenemende onafhankelijkheid van de beperkingen, bedreigingen en beschimmelingen van de natuur. Vooruitgang staat voor velen gelijk aan beheersing van natuur.
…zo leidt het diep in ieder mens verankerde en door de exponentiële innovaties van deze tijd versterkte geloof in de vooruitgang tot een situatie waarin natuur ‘micro’ (lokaal, dicht bij huis) ‘leuk’ gevonden wordt, terwijl natuur ‘macro’ (biodiversiteit, klimaat) voor velen steeds minder relevant is.
- Natuurvervaging: waardering natuur als primaire levensbehoefte staat onder druk
Veel jongeren beleven de natuur vaker via internet en in computergames dan buiten, in de echte natuur.
…zo leidt deze tweede trend – Natuurvervaging – tot een onvermijdelijke, welbegrepen afkalving van alles wat natuurlijk is. En tot een opwaardering van tuintjes, parken en ‘vakantienatuur’ om daar af en toe eens goed van bij te komen.
- Meer dan natuur alleen. Natuur is pas van waarde als het met iets anders samengaat.
…de waardering voor natuur als een op zich staande kwaliteit neemt af. Natuur zal in toenemende mate worden gewaardeerd als integraal onderdeel van een moderne lijfstijl, in een ongekende, bijna revolutionaire ‘samensmelting’ van waarden als gezondheid, vriendschap, veiligheid en welzijn.
- Zelforganisatie. Autonome burgers verenigen zich om eigen dromen na te jagen
…de vierde voor deze toekomstverkenning relevante trend betreft de opkomende dynamiek van zich zelf organiserende wijkbewoners die het heft in eigen hand nemen. Dit verlegt de maatschappelijke focus van biodiversiteit en EHS naar recreatieve natuur in en nabij de eigen woonomgeving en verplaatst het debat daarover naar de straat.
Consequenties
Het tweede deel van het rapport gaat in op de wijze waarop diverse partijen kunnen inspelen op deze trends. Een van de uitgangspunten: “Een verdergaande aantasting van natuur kunnen we ons (vooralsnog) niet veroorloven.”
Het rapport beschrijft met name de mogelijkheden van overheden en natuurorganisaties om steun voor natuurbehoud opnieuw vorm te geven: “Er is behoefte aan een herwaardering, aan een toekomstbestendig ‘nieuw verhaal van de natuur’, waarbij succesvolle elementen van het ‘oude’ verhaal – zoals de EHS – overigens niet al te lichtzinnig moeten worden losgelaten.”
Natuur en recreatief bedrijfsleven?
Geconstateerd wordt dat er binnen het bedrijfsleven een toenemende aandacht is voor het belang van de natuur. De roep om recreatieve natuur biedt kansen voor de recreatiesector en het bedrijfsleven kan ook een actieve rol spelen met betrekking tot bescherming en beheer van natuur in Nederland. Daarbij wordt overigens wel één kanttekening geplaatst: “De ontwikkeling van klantrelaties wordt gedreven door andere wetten dan het belang van de natuur. Zelfs binnen bedrijfstakken waarin natuurbeleving essentieel staat, zoals de recreatie, is natuurbescherming zelden doorslaggevend.”
Bekijk het hele rapport op www.waarde.nl