Al jaren verbaast Johan Oost van OBB Speeltoestellen zich erover dat van de nieuw ontwikkelde speeltoestellen weinig echte uitdaging bieden: “Bij welk toestel voel je nu echt iets in je onderbuik? Naar aanleiding van het Attractiebesluit in 1997 moesten veel uitdagende toestellen weggehaald worden en veelal was dat terecht.” In samenwerking met Stedon ontwikkelde hij zijn idee van een omgevallen boom tot de Durf~Al 300. Een toestel waarbij je tot 3 meter boven de grond staat op een 18 cm brede richel. Een oproep aan toestelontwerpers en -kopers om kinderen te leren omgaan met gevaar, waarvoor er dan ook risico’s aanwezig moeten zijn.
Gelukkig zijn er sindsdien wel enkele creatieve uitdagende nieuwe toestellen ontwikkeld naast de (familie)schommel, de hoge glijbaan en de kabelbaan. Toch blijkt dat er zowel door ouders als inkopers vaak gekozen wordt voor een laag of eenvoudig speeltoestel vanwege de prijs of het onderhoud.’
Kracht in eenvoud
Tijdens een boswandeling raakte Oost geïnspireerd door de emoties op de gezichtjes van de kinderen die aarzelend en schuifelend op omgewaaide bomen naar boven klauterden. Vanaf dat moment zocht hij naar een mogelijkheid om die ervaring mogelijk te maken in een stedelijke omgeving. Het eerste idee was om een grote boomstam uit de grond te laten steken, vanuit een ondergrondse verankering. Daar zaten haken en ogen aan, zoals beschikbaarheid en kosten van geschikte lange dikke boomstammen (>5 meter) die ook nog eens in de loop van 10 jaar stevig genoeg zouden blijven.
In een van de gesprekken met speeltoestelleveranciers viel het kwartje: Stedon kon als producent van custommade metalen toestellen die omgevallen boom eenvoudig maken van een metalen H-profiel. Dat materiaal is stevig, vandalismebestendig, duurzaam herbruikbaar, onderhoudsarm, heeft een lange levensduur en is daarnaast nog eenvoudig verplaatsbaar indien de samenstelling van een wijk verandert. Ate Zijstra van Stedon reageerde onmiddellijk enthousiast: ‘De eenvoud is de kracht ervan. Een dergelijk toestel kunnen we eenvoudig en zeer betaalbaar maken en de ontwikkelingskosten ervan passen makkelijk goed in ons potje productinnovatie.’
Zichtbare risico’s
Johan is niet bang dat er kinderen ledematen gaan breken op dit toestel: ‘Ik ga er vanuit dat er wel eens zoiets zal gebeuren, een gebroken arm of kneuzing mag ook gewoon binnen het Attractiebesluit. De Durf~Al heeft zeer zichtbare risico’s; je hoeft niet verder omhoog dan je durft – en geloof me, dat voel je. Daarnaast is er afschuiven goed mogelijk doordat je je kunt vasthouden aan het profiel. Door de opstap van 60 centimeter kunnen de hele jonge kinderen er niet op. ‘Mijn angst is dat vaders zo nodig hun kindje erop moeten tillen, waardoor het kind beroofd wordt van de beleving – ik heb het zelf overwonnen – en dan later denkt het kind dat het het alleen kan, zonder dat papa hun handje vasthoudt.’
Belangrijk is juist het ervaren van gevaar, het lichaam geeft zelf aan dat je iets aan het doen ben waar je niet aan toe bent. En de volgende keer durf je verder, net als bij een schommel waarbij als het kind groter is, deze harder en hoger zal gaan.
Valdemping
Natuurlijk voldoet de Durf~Al aan de normen (NEN-1176) waarin staat dat je een toestel van 3 meter kunt maken, als je maar zorgt voor geschikte valdemping. Aan de aankoop verbindt Stedon dan ook eisen. Het toestel moet in geschikt zand worden geplaatst met voldoende laagdikte. Omdat niet al het zand geschikt is, zal Johan de potentiële koper graag adviseren en zo nodig een monster van het zand beoordelen. Het gaat namelijk niet zozeer om de korrelgrootte, maar om de korrelvorm en de onderlinge verdeling van korrelgrootte.
Johan wil benadrukken dat OBB geen leverancier of ontwerper van speeltoestellen wordt: “Wij willen het beste onafhankelijke speelruimteadvies geven en daarbij past niet het leveren van speeltoestellen. Alle rechten en ook de opbrengsten van de Durf~Al zijn overgedragen aan de producent Stedon.”
Met dit toestel wil OBB juist ontwerpers van speeltoestellen en –omgevingen uitdagen om de grenzen van de mogelijkheden op te zoeken: ‘Als je de normen kent, kun je ze gebruiken in plaats van dat ze jou beperken.’ Niet boven de wet, maar boven de materie staan. En daarnaast roept Johan van harte de kopers van speeltoestellen op om te erkennen dat leren omgaan met gevaar niet lukt zonder de aanwezigheid van risico’s.
Meer informatie:
www.obb-ingenieurs.nl
www.stedon.nl
Eén reactie
Frisse kijk op spelen, ik herken de gedachte die ook op vrije scholen een basis is waar kinderen hun mogelijkheden onderzoekend mogen leren, fijn dat er soms ook zo gedacht wordt bij de omtwikkeling van speeltoestellen! Obb chapeau!