In de recreatiesector komen we het begrip ‘experience’ maar al te vaak tegen. In mijn vorige artikel over ‘immersive experiences’ zoomden we vooral in op het woord ‘immersive’. Maar wat is eigenlijk een ‘experience’? Een vertaling naar het Nederlands (ervaring) is al niet makkelijk; en daar komt nog bij dat het label tegenwoordig overal op wordt geplakt.
Tijdens het BUAS Attractie en Theme Park Management symposium ’to Infinity & Beyond’ gaf Wim Strijbosch een inkijkje in zijn onderzoek naar een neuroscience benadering van dit onderwerp. Het publiek werd geconfronteerd met één fundamentele vraag: Hoe definiëren we een experience?
Wim legt uit: “Een experience is subjectief; het hangt af van individuele perceptie. Dat wil zeggen dat dezelfde achtbaan kan worden ervaren als spannend of eng, afhankelijk van leeftijd, gedragskenmerken, psychologische toestand, ervaringen, verwachtingen, stemming en zo verder.
De eperience is kwalitatief, het hangt sterk af van de omgeving waarin iets wordt beleefd. Ter illustratie; dezelfde achtbaan kan worden ervaren als neutraal of juist als mind-blowing als deze wordt omgeven door een bijzondere thematisering of aangevuld met projecties en speciale effecten.”
Wim wees erop dat de ervaring een Gestalt is; Hier duiken we de psychologie in. Onze geest heeft de neiging om bepaalde patronen onbewust aan te vullen op basis van eerdere opgedane ervaringen en veronderstellingen. In de recreatiebranche wordt dit effect vaak opzettelijk toegepast. Zo kun je iemand met een VR bril in een bewegend stoeltje het idee geven dat hij over de kop gaat, terwijl de stoel slechts ten dele kantelt. Ook storytelling in attracties maakt hiervan gebruik door niet het hele verhaal te vertellen, maar ruimte te laten voor de eigen fantasie van de gasten, waardoor ieder het verhaal op zijn eigen wijze beleeft.
Een Experience is gestructureerd, het hangt af van een holistische visie: in mijn vorige artikel over de tovenaarswereld van Harry Potter, heb ik al benadrukt hoe totaalbeleving coherent dient te zijn, waarin ale onderdelen elkaar versterken; de thematisering, de pre-shows, de souvenirwinkel, cde ast-leden die specifiek zijn ingehuurd en opgeleid, enz,. Een Experience moet je omringen, raken, de gast entertainen van A tot Z. Details maken het verschil, omdat de gasten-bewust of onbewust merken als er iets niet overeenstemt.
Een experience is een Proces dat continu plaatsvindt. Iedereen doet de hele dag ervaringen op; behalve als je slaapt. Naast de zaken die bewust worden waargenomen is er nog een wereld van onbewuste beïnvloeding. In zijn boek ‘ Subliminal, how unconscious mind rules your behavior’ legt Leonard Mlodinow uit dat het menselijke brein 11 miljoen bits aan informatie per seconde verwerkt. Slecht 5% daarvan kunnen we achteraf zelf actief terughalen. Wat gebeurt er met de andere 95%? Die heeft onbewust ook invloed op onze waarneming en ons handelen.
Experiences zijn in diverse gevallen ook niet-continu: gasten kunnen worden afgeleid, dagdromen of even hun mobieltje checken. Het geheugen heeft bovendien een selectief opnameproces dat sterk wordt beïnvloed door meningen en overtuigingen. Als gevolg daarvan hebben herinneringen veel hiaten, en worden deze weer aangevuld -en zo vervormd- door percepties en aannames. Een roller-coaster liefhebber herinnert zich waarschijnlijk de adrenaline rush, maar ‘vergeet’ wellicht in zijn verhaal de tijd die hij heeft staan wachten in de wachtrij.
Als je een attractie al een keer hebt bezocht, dan is de tweede experience waarschijnlijk minder verrassend dan de eerste. Ook de omstandigheden van beide bezoeken maken een verschil. Een goede attractie biedt de gast lagen en nieuwe experiences bij een herhaalbezoek. Wellicht de belangrijkste les uit de neuroscience benadering van Wim Strijbosch is: “We moeten er rekening mee houden dat een experience door ieder individu op een andere manier wordt beleefd.” We kijken uit naar de afronding van zijn onderzoek!
Meer informatie: https://pure.buas.nl/en/persons/wim-strijbosch
Met dank aan (redacteur): Luca Liboa, ontwikkelaar van o.a. ‘The Pirates Experience‘ . Daarnaast adviseert Luca recreatiebedrijven met zijn bedrijf Amusement Hub op het gebied van retail in leisure (o.a. gethematiseerde souvenirwinkels)