De wellnessvoorzieningen zijn een opvallende groeier in de recreatiebranche. Door kruidenjacuzzi’s, een geurige opgieting, een verkwikkende douche of een frisse plons in het dompelbad biedt de Nederlandse sauna’s en de wellness-branche een aanbod dat in Nederland nog niet zo bekend was.
De populariteit van deze bestemmingen is de afgelopen jaren flink toegenomen. Niet in het minst omdat wellness-centra flink investeren in totaalbeleving en kwaliteit. “We zien dat beleving ook in de wellness-wereld een onmisbaar punt is geworden”, merkt Eveline Colijn op, general manager bij het Noord-Hollandse Spa & Wellness Fort Resort Beemster. “Vroeger zat je misschien in een schrootjeshouten sauna, maar tegenwoordig bieden sauna’s door heel Nederland een totaalervaring. Sauna’s met authentiek dennenhout, opgiettheaters, grote schermen, lichtshows en muziek erbij. Dat was vroeger vrijwel ondenkbaar. Wellness is niet zomaar meer even een uurtje in de sauna, maar ook algehele ontspanning, een lekkere opgieting, behandeling, meditatie of yoga, en lekker eten. Een complete dag weg.” Ook deze branche blijkt de laatste jaren heel wat trends te volgen.
Badkledingdagen
Een sauna bezoeken, dat doe je in je blootje. Toch? Niet helemaal. Waar dit op veel locaties tien jaar geleden wellicht ondenkbaar was, is het nu een trend in de diverse thermen, spa’s, sauna’s en wellness-centra in Nederland om in zwembroek, badpak of bikini gebruik te maken van de voorzieningen. Deze zogenoemde badkledingdagen, die eens per maand of per week worden gehouden, nemen de laatste jaren een flinke vlucht. Het kan misschien wat ongemakkelijk voelen om in een grote locatie met onbekenden rond te lopen zonder kleding. Niet alleen vanwege ongemak, maar bijvoorbeeld ook vanuit schaamte door (operationele) littekens of huidaandoeningen. Daardoor ontstond vraag, en waar vraag is, geeft de markt antwoord. Sommige bestemmingen zijn zelfs jaarrond uitsluitend toegankelijk met badkleding. Het kan voor saunagangers een wat aangenamere kennismaking zijn om de eerste keer in vertrouwde badkleding de locatie te bezoeken, waardoor een volgende stap zónder kleding wellicht eerder gezet wordt.
Verdubbeld
In enkele jaren tijd is het saunabezoek in Nederland met tientallen procenten gegroeid. In 2016 bezochten circa 1,8 miljoen Nederlanders een saunabedrijf. Gezamenlijk bezochten zij 15,6 miljoen keer de sauna. Dit is een toename van 42% ten opzichte van 2010, blijkt uit het Nationaal Saunabezoekers Onderzoek 2017, gehouden onder circa 1.300 Nederlanders door Van Spronsen & Partners. Een flinke stijging in populariteit dus. Dat saunabezoek en wellness steeds meer meetellen in de dagjes weg, merkt ook de ANWB op. Woordvoerder Marlies Ellenbroek: “We zien een sterke stijging in entreetickets die bij ons worden verkocht voor de sauna’s en wellness-centra in Nederland. Bij sommige sauna’s in een paar jaar tijd zelfs een verdubbeling. Tot en met 2017 kwamen er zelfs steeds vaker sauna’s in onze toplijst van Het Land van ANWB met lievelingsuitjes van Nederland te staan. Met het oog op het familievriendelijke karakter van onze lijst – in de meeste gevallen zijn kinderen niet toegelaten in sauna’s – besloten we deze centra uit die categorie te halen. Maar dat saunabezoek steeds populairder wordt, is een feit.”
Steeds jonger
Niet overal worden kinderen geweerd. In Fort Resort Beemster worden elke laatste zondag van de maand gezinsochtenden gehouden, waar ook kinderen vanaf 6 jaar – alleen mét zwemdiploma – welkom zijn. “Je wordt gezond oud als je vaak naar de sauna gaat. Jonge mensen moeten er vroeg mee beginnen”, vindt manager Colijn. “Dan leren de kinderen dat het heel normaal is om naar de sauna te gaan. Je kunt niet jong genoeg beginnen.”
Online
Jonge mensen weten de sauna sowieso steeds vaker te vinden. Dat heeft wellicht ook te maken met de belevingstrend waarin de meeste centra zich voortbewegen, en de toenemende toegankelijkheid via internet. Reserveringen, recensies en aanbiedingen: alles bevindt zich tegenwoordig online. Ook advertenties voor wellness staan steeds vaker op internet. “Wij adverteren nog maar heel weinig in print”, wijst de woordvoerder van Fort Resort Beemster. “Op onze website hebben we veel bezoekers. Wanneer je daar tickets boekt, betaal je minder dan wanneer je dat niet via internet doet. Ook op onze sociale media weten mensen ons goed te vinden. Met bijna 20.000 volgers op Facebook hebben we een groot bereik. We ontvangen maandelijks tussen de 8000 en 9000 gasten, en als zij bij ons een goede ervaring hebben gehad, zullen ze dat overal weer verder gaan verkondigen.”
Behandelingen
Dat wellness-centra korting geven online, heeft voordelen en nadelen. Wanneer de wellness-liefhebber gewend is nooit het reguliere tarief te betalen, via sites als Vakantieveilingen, Social Deal en Groupon, krijgt de markt hiermee op den duur klappen. Maar vooral voor grote partijen, die tussen de 800 en 1200 gasten tegelijk kunnen onderbrengen, is het in het laagseizoen een mooie manier om de omzet op te schroeven. Daarnaast brengen andere aspecten van de resorts ook flink wat geld in het laatje: eten, drinken en behandelingen worden immers gretig afgenomen. Voor veel sauna’s een mooie bijverdienste, zo niet de hoofdverdienste. Naast de traditionele massages, hot-stone-behandelingen en zonnebanken wordt er geëxperimenteerd met bamboemassages (waarbij met bamboestokken over de rug, nek en benen wordt gerold), ‘lichaamspakkingen’ met bijvoorbeeld rozen, aloë vera of sinaasappel, spray-tans in plaats van zonnebanken en warmtemassages, waarbij de olie van gesmolten kaarsen op het lichaam wordt ingemasseerd.
Maatschappelijk verantwoorde trend
Gestookte sauna’s, continu bubbelende jacuzzi’s en verwarmde zwembaden met tienduizenden liters water, zoiets heeft natuurlijk zijn weerslag op het milieu. Daarom zoeken wellness-locaties manieren om hun ecologische footprint zo klein mogelijk te houden. Verschillende keurmerken en instanties houden een oogje in het zeil, zoals het Europese Ecolabel. Wellness-hotel Sanadome in Nijmegen ontving via Power2Nijmegen & Green Capital Challenge in 2017 het ‘duurzame estafettestokje’, voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Met bijvoorbeeld energysavers in alle hotelkamers, uitsluitend groene stroom en een eigen warmtekrachtkoppeling probeert Sanadome het milieu zo min mogelijk te belasten.
Sanadome 
Sanadome 
Sanadome
Fort Resort Beemster vangt de restwarmte van de sauna’s op en stuurt deze via speciale pompen door de 28 kilometer lange vloerverwarming van het bedrijf, waardoor nergens nog een radiator hangt. Regenwater wordt gebruikt om toiletten door te spoelen, restwarmte uit het douchewater wordt ingezet voor de warmwaterkranen. In de gehele branche wordt gekeken naar duurzaamheid: de VNSWB (Vereniging van Nederlandse Sauna en Wellness-bedrijven) stuurt hier zo veel mogelijk op aan. Bedrijven leren daardoor van elkaar. De centra blijven naar manieren zoeken om het milieu te bevoordelen en op de kosten te letten. Want de sauna’s stoken op houtpallets en ‘s nachts een isolerende deken over het buitenbad leggen is niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de lagere energierekening.
Betalen per minuut
Hoewel voor veel mensen een saunabezoek meer is dan even zweten in een houten cabine, kiezen sommige bezoekers ook bewust voor een korter verblijf. Niet iedereen wil een hele dag naar een wellness. Voor deze gasten is de app Tapperuse een uitkomst. Met deze app betalen bezoekers per minuut, dus alleen voor de tijd dat ze in de sauna zijn, of de tijd dat ze gebruikmaken van de locatie. Er zijn al bijna 100 recreatieve plaatsen die toegankelijk zijn via Tapperuse, van schaatsbanen en pretparken tot klimbossen, binnenspeeltuinen en zwembaden. En ook 23 sauna-locaties zijn al per minuut te bezoeken én te betalen via de applicatie.
Mooie toekomst
De wellness-wereld: een populaire, trendgevoelige branche, die zichzelf continu blijft heruitvinden. In een wereld waarin mensen steeds minder tijd hebben en stress een groeiende factor is, zijn de ontspannende wellness-centra een lichtpuntje. Met steeds mooier gethematiseerde buitengebieden, slimme milieumaatregelen, ontspannende opgietingen en bamboebehandelingen een interessante bedrijfstak die blijft groeien. De sauna is op stoom!
Dit artikel verscheen eerder al in Vakblad Recreatief Totaal