De sectorupdate leisure van ABN AMRO was al geschreven toen gisteren het kabinet aankondigde om vanaf oktober de coronasteun af te bouwen. Ward van der Stee, sectoreconoom leisure: “De afbouw van de maatregelen zal waarschijnlijk betekenen dat de nu zeer lage faillissementscijfers in de leisuresector weer zullen gaan oplopen.”
abnamro
Minder buitenlandse vakanties niet automatisch positief voor vakanties in eigen land
ABN AMRO heeft een analyse gemaakt van de internationale reismarkt. Zij benoemen daarin een voorzichtig herstel van het aantal internationale vakanties. De binnenlandse vakantiemarkt profiteert niet automatisch profiteert van de reisbeperkingen van Nederlanders.
Welzijn van werkenden is verbeterd in ‘coronajaar’; hoe scoorde de sector leisure?
De lockdowns en beperkingen van ‘coronajaar’ 2020 hebben niet alleen negatieve effecten gehad. Uit de eerste Sectorale Welzijnsmonitor van ABN AMRO blijkt dat veel werknemers hun leven juist positiever beoordelen. De sector leisure kende op dit gebied een eigen dynamiek.
Analyse van coronaschade en het herstel van dierentuinen en attractieparken
De coronapandemie dient de attractieparken en dierentuinen een stevige slag toe. De parken zijn in totaal veertien weken verplicht gesloten geweest. In de zomermaanden moesten ze bovendien de 1,5-metermaatregel in acht nemen en werd een maximum aan het aantal bezoekers gesteld. ABN AMRO maakt in dit artikel de balans op.
ABN AMRO: Twee scenario’s voor herstart leisure na de coronacrisis
De coronacrisis leidt tot grote onzekerheid. Daarom werkt ABN AMRO met twee scenario’s: een basisscenario dat er van uitgaat dat grote delen van de economie tot begin juni ‘op slot’ blijven, en een negatief scenario waarbij de Nederlandse economie nog langer last heeft van de beperkende maatregelen.
De Sector Advisory maakte voor beide scenario’s de groeiverwachtingen per sector, waaronder ook de sector leisure.
De twee scenrio’s in het kort
In het basisscenario blijven de meeste beperkende maatregelen tot en met mei van kracht. Het voorlopig aanhouden van die maatregelen heeft vooral zijn weerslag op aan diensten gerelateerde sectoren. De verwachting is dat niet-essentiële winkels tot eind mei gesloten blijven. Andere restricties zullen eerder worden opgeheven, zoals de gedeeltelijke sluiting van de scholen en de beperkingen op het ontvangen van bezoek, maar deze verlichtingen hebben relatief weinig directe economische invloed. Een uitzondering in dit scenario zijn restaurants en cafés die tot eind juni moeten wachten met het openen van de deuren.
Bij een negatief scenario gaan we uit van twee maanden verlenging van de beperkende maatregelen ten opzichte van het basisscenario. Het herstel duurt daardoor langer. Om een voorbeeld te geven: het verwachte hersteltempo van de sector leisure in 2021 halveert in een negatief scenario in vergelijking met het basisscenario. Bovendien kunnen ‘tweederonde-effecten’ optreden in de zin van oplopende werkloosheid en faillissementen, waarbij het economisch herstel alsnog gehinderd wordt, ook omdat bedrijven minder investeren vanwege de tijdens de crisis aangetaste solvabiliteit. Voorzichtigheid bij een paar bedrijven kan doorwerken in de hele bedrijfskolom en daarmee de werkgelegenheid sterk negatief beïnvloeden.
Leisure in de twee scenario’s
De meeste Nederlanders staan te trappelen om weer activiteiten buiten de deur te ondernemen. Na afbouw van de lockdown verwacht het Economisch Bureau van ABN AMRO dat in het basisscenario in het derde kwartaal van 2021 de consumentenbestedingen met 1,8 procent stijgen ten opzichte dezelfde periode in 2020, en in het vierde kwartaal met 4,1 procent. Over het hele jaar gezien echter wordt een negatieve groei verwacht van 0,3 procent, vooral veroorzaakt doorde lockdown in het eerste kwartaal (-9,6 procent). In het negatieve scenariokrimpt de particuliere consumptie volgens het Economisch Bureau zelfs met 5,4 procent.
De belangrijke zomermaanden
Met de zomermaanden in aantocht wordt voor de horeca en andere vrijetijdsbestedingen in de tweede helft van 2021 een periode herstel verwacht, wat in het basisscenario leidt tot een volumetoename van 40 procent voor het hele jaarvoor de sector leisure. Deze stijging volgt echter op een zeer sterke daling in 2020 en is daarmee onvoldoende om de sector leisure naar het niveau van voor de crisis te brengen. In 2020 was de horeca immers vijf maanden dicht met restricties in de zomer. In het basisscenario zal het gaan om weliswaar 5,5 maanden dicht, maar volop mogelijkheden vanaf eind juni. In het negatievescenario mist de sector leisure echter veel omzet in de belangrijke zomermaanden. Als de sector inderdaad acht maanden grotendeels dicht is en de bestedingen met 5,4 procent krimpen, blijft de stijging beperkt tot 20 procent.
De grote vraag is welke bedrijven de verlenging van de lockdown kunnen uitzingen met de huidige overheidssteun. Over het algemeen geldt dat partijen die voor de coronacrisisal zwak stonden, met name bedrijven in de dagrecreatie en de kleinschalige horeca, door de langere lockdown dieper in de problemen komen.
Een versoepeling van de maatregel omanderhalve meter afstand te houden is belangrijk voor het herstel van de sector. Deze maatregel veroorzaakt immers capaciteitsreductie, zeker omdat deze wordt gecombineerd met het opleggen van een maximale groepsgrootte en het beperken van openingsuren. In het basisscenario vindt deze versoepeling plaats aan het eind van het derde kwartaal.
Verschillen tussen subsectoren
De subsectoren verschillen in de mate waarin ze geraakt zijn en, daaraan gerelateerd, in het tempo van herstel zodra de economie open is. Vooral cafés, bioscopen, catering en pret- en dierenparken zijn hard geraakt, evenals andere locaties waar mensen elkaar fysiek ontmoeten, zoals discotheken, nachtclubs en grote festivals en concerten. Herstel van hotels is sterk onderhevig aan regionale verschillen die worden veroorzaakt door de mate waarin ondernemers afhankelijk zijn van buitenlandse toeristen en zakelijke gasten. Zo verschilt de dynamiek van het internationaal georiënteerde Amsterdam sterk van die van bijvoorbeeld de provincies Friesland en Drenthe, regio’s die meer afhankelijk zijn vanbinnenlandse toeristen.
Vakantieparken doen het goed, omdat mensen in eigen land op vakantie gaan en omdat het momenteel een van de weinige mogelijkheden is om een weekendje weg te kunnen. Voor aankomende zomer verwachten we dat devakantieparken het net als in de dezelfde periode vorig jaar goed gaan doen, omdat Nederlanders voorlopig terughoudend zullen blijven om verre reizen te maken. Herstel van de reisbranche zal daarom langer op zich laten wachten. Pas aan het einde van het derde kwartaal voorziet het Economisch Bureau immers groepsimmuniteit en een afname van de maatregelenom anderhalve meter afstand te houden.
Naast vakantieparken doen ook de fastfood-branche en thuisbezorgers goede zaken. Om in contact te blijven met hun gasten zijn veel horecabedrijven maaltijden gaan bezorgen. Mensen blijven vaker en langer thuis en het is daarom nietverwonderlijk dat de bezorgomzet explodeerde. Deze omzet kan echter niet het totale omzetverlies compenseren als gevolg van de gedwongen sluiting, en veel andere mogelijkheden om de schade te beperken zijn er niet.
Overheidssteun en verlagen uitgaven
Afscheid nemen van personeel kan de kosten drukken, maar heeft als nadeel dat het onzeker is of er voldoende mankracht beschikbaar is op het moment dat de horecaweer (meer) bezoekers mag ontvangen. Door de Wet Arbeidsmarkt in Balans zijn de mogelijkheden om personeel flexibel op-enaf te schalen sinds 1 januari beperkt. Naast de mate waarin er dekkende overheidssteun komt, blijft het van belang dat getroffen ondernemers tot redelijke oplossingen kunnen komen methun verhuurdersentoeleveranciers,en met de belastingdienst.
Met dank aan:
Veerkracht en geduld zijn nodig voor herstel sector leisure
De sector leisure (inclusief horeca) zal zich in 2021 nog niet helemaal herstellen. Dat verwachten de economen van ABN AMRO. Minister-president Mark Rutte noemde het woord een paar keer in zijn laatste persconferentie: ‘veerkracht’. Mede door de lockdown is flexibiliteit nodig om terug te kunnen veren.
Leisure en horeca
De sector leisure zal volgend jaar nog niet helemaal zijn hersteld van de forse krimp in 2020. Met een verwachte stijging van 70 procent in 2021 herstelt de sector ook komend jaar nog niet van de crisis; de sector zit daarmee nog zeker 15 procent onder het niveau van 2019. Dat komt doordat volgend jaar waarschijnlijk nog steeds beperkende overheidsmaatregelen zullen gelden, die vooral bioscopen, groepsaccommodaties, eetcafés, musea, attractieparken en de reisbranche in hun activiteiten beperken.
De mate waarin de distributie van een vaccin en de invoering van sneltesten op gang komt, is doorslaggevend voor het tempo van het herstel. Dit zijn de belangrijkste troeven om het aantal besmettingen en daarmee ook de beperkingen terug te brengen.
Thuisbezorging
Ondanks die aanhoudende beperkingen, laten de inkomsten van de leisure toch volgend jaar herstel zien. De ondernemers uit de sector hebben namelijk intrinsieke veerkracht, die bijvoorbeeld in de horeca goed te zien is. In dit geval gaat het dan onder meer om het introduceren of verbeteren van mogelijkheden om thuis te bestellen. Dit jaar heeft maaltijdbezorging een grote vlucht genomen, vooral in de eerste lockdown. Uit transactiedata van ABNAMRO blijkt de bezorgomzet in april met 97 procent te zijn toegenomen ten opzichte van 2019 van en met 76 procent in november. Dat stuwt niet alleen de inkomsten, maar zorgt er tevens voor dat het contact met de gasten en het personeel behouden blijft, en daar kan de horeca later de vruchten van plukken. Zo zijn vermoedelijk de verwenboxen uit de horeca ook na de coronacrisis nog achter de voordeur te vinden.
Minder bezoekers, meer belevenis
Voor het uitbreken van de coronacrisis richtten veel bedrijven in de vrijetijdsbesteding zich vooral op het binnenhalen van zoveel mogelijk bezoekers. Zo werd een op de drie tickets van een attractiepark of dierentuin tegen hoge kortingen verkocht via een supermarkt of drogisterij.In de toekomst wordt naar verwachting meer gekeken naar hoe bezoekers te spreiden en hen een meer complete ervaring te bieden. Madurodam is een voorbeeld waar gasten vooraf online een tijdslot kiezen zodat het bezoek kan worden gespreid. De gasten hebben door minder drukte in het park een fijnere ervaring. Dergelijke initiatieven bespoedigen de veerkracht van de sector.
Weerbaarheid
Hoe de sector leisure uiteindelijk door de crisis komt, hangt voor een belangrijk deel af van de mogelijkheden die nu worden gegrepen om veerkrachtige initiatieven te ontplooien. Zo verlaagden restaurants en hotels de personeelskosten door tijdelijke contracten niet te verlengen en wisten ze tijdelijk lagere huren af te spreken met pandeigenaren. Dit versterkt de weerbaarheid van bedrijven en stelt hen in staat met creatieve oplossingen te komen om omzet te blijven maken. Ondanks deze creatieve initiatieven zullen veel bedrijven uiteindelijk alsnog moeten worden stopgezet, tijdelijk dan wel permanent. Pas zodra er een vaccin isen de beperkingen worden opgeheven, zal de vraag naar vrijetijdsbestedingen naar verwachting enorm stijgen. Immers, veel Nederlanders, van jong tot oud, staan te trappelen om weer buitenshuis sociale activiteiten te ondernemen.
met dank aan (auteur):
Franka RolvinkCouzy, Hoofd Sector Research ABN AMRO
Meer informatie: ABN AMRO – sector leisure
