In de sectoren toerisme, recreatie, sport en horeca gingen in 2020 al veel banen verloren. Volgens prognoses van het UWV verdwijnen er in 2021 opnieuw 11.000 banen (-4,3%). Veel mensen vinden snel een nieuwe baan buiten de sector. Gaat dit op termijn voor problemen zorgen?
Onderstaande teksten zijn overgenomen uit de UWV Arbeidsmarktprognoses 2021
Banenverlies vooral in de tweede lockdownperiode
De horeca en de cultuur, sport en recreatie zijn sectoren met veel seizoenswerk en behoren tot de sectoren die het meest getroffen zijn door de contactbeperkende maatregelen.
Op 23 maart 2020 werd de eerste lockdown afgekondigd. In plaats van de gebruikelijke banengroei in april door seizoenswerk, nam het aantal banen in beide sectoren scherp af. Er ontstonden nauwelijks nieuwe banen terwijl een groot aantal banen beëindigd werd. Vooral flexwerkers raakten hun baan kwijt en kwamen in de WW terecht. In mei en juni 2020 schrapte het kabinet een deel van de contactbeperkende maatregelen. De horeca mocht onder voorwaarden gasten ontvangen en bezoeken aan sportclub, pretpark en camping werden beperkt mogelijk. De horeca en de cultuursector hadden veel personeel nodig en dit leidde tot een relatief hoge banengroei. De horeca noteerde in juni en juli veel nieuwe banen en veerde terug naar het niveau vlak voor de coronacrisis. In de cultuur, sport en recreatie ontstonden veel nieuwe banen in juli en augustus, maar dat gebeurde in 2019 ook. Opvallender is dat er veel minder banen werden beëindigd vergeleken met dezelfde maanden in 2019.
Op 14 oktober 2020 werd de tweede lockdown ingevoerd. Dit leidde in beide sectoren tot een hoog aantal beëindigde banen in november, bovenop de beëindigingen als gevolg van het aflopen van seizoensgebonden werk.
Verwachtingen cultuur, sport en recreatie
Deze sector is zwaar getroffen door de coronacrisis. De sector heeft lange tijd de deuren moeten sluiten of kon veel minder bezoekers ontvangen door beperkende maatregelen. Het herstel is in deze sector nog niet in zicht. In 2021 verdwijnen er 11.000 banen (-4,3%). Dit is de sterkste procentuele daling van alle sectoren. Ook voor 2022 wordt er nauwelijks groei van de werkgelegenheid verwacht. Vooral in de cultuursector werken veel zelfstandigen. Het gaat niet alleen om artiesten, kunstenaars, productieleiders en regisseurs; ook beeld-, geluid en belichtingstechnici.
Het UWV kan geen verder onderscheid maken naar deelsectoren: “Wij zien dat er in het algemeen vooral banen verloren gaan in de sectoren die te maken hebben met de contactbeperkende maatregelen. Wel is er ook werkgelegenheid behouden doordat bedrijven gebruik konden maken van steunmaatregelen zoals de NOW en TVL. De NOW is bedoeld voor zowel werknemers met vaste als flexibele contracten. Werkgevers konden zelf de keuze maken (als ze aan de voorwaarden voldeden) om al dan niet NOW aan te vragen.”
De horeca is voorzichtig weer aan het herstellen
Sinds eind april 2021 is er wat meer mogelijk, de contactbeperkende maatregelen worden de komende tijd geleidelijk afgeschaald. Voor kleinere zaken zonder terras en cafés (zonder eetmogelijkheid) blijft de situatie voorlopig nog wel problematisch, en discotheken zijn sinds het begin van de coronacrisis helemaal nog niet open geweest. Ook party- en eventcateraars hebben nog altijd veel last van de beperkende maatregelen. In 2021 neemt het aantal banen naar verwachting nog af met 7.000 (-1,5%)gemiddeld over het hele jaar; een minder grote krimp dan in 2020. Bovendien kan het aantal banen in de loop van 2021 weer gaan toenemen. In 2022 zal de werkgelegenheid weer stijgen. Wel blijft het moeilijk exact te voorspellen hoe (snel) de horeca zich herstelt wanneer de steunmaatregelen worden afgebouwd. De horeca is een van de sectoren waar relatief veel banen ondersteund worden door de NOW
Klopt het dat banen vooral verloren zijn gegaan bij bedrijven? En minder bij overheidsinstellingen?
De woordvoerder van het UWV ligt toe: “Er zijn inderdaad vooral banen verloren gegaan in de marktsectoren. De overheid is juist gegroeid (openbaar bestuur, onderwijs, zorg en welzijn).”
Personeel blijvend verloren gegaan voor horeca en recreatie?
Voor de coronacrisis was er sprake van een tekort aan personeel in de horeca- en recreatiesector. Als de economie weer op gang komt, verwacht het UWV dan dat dit probleem is verergerd doordat een deel van het personeel een nieuwe baan heeft gevonden buiten deze sectoren?
Woordvoerder van het UWV: “Werknemers die hun baan verloren in de horeca of cultuur, sport en recreatie, of minder uren konden werken, kunnen mogelijk overstappen naar andere sectoren en beroepen, bijvoorbeeld als daar de arbeidsvoorwaarden gunstiger zijn.
We zien wel in onze analyses dat 44% van de baanverliezers uit de horeca die binnen een half jaar werk vinden weer in de horeca gaan werken. Voor cultuur, sport en recreatie geldt dat voor een van de drie baanverliezers die weer aan het werk gingen.
Het gaat hierbij om baanverliezers tussen maart en oktober 2020. We weten nog niet of dit ook geldt voor degene die hun baan verloren tijdens de lockdowns in oktober en december. Dat zullen we de komende tijd wel gaan monitoren.
In de sector cultuur, sport en recreatie werken natuurlijk ook veel zelfstandigen. De krimp zit vooral in werknemersbanen. Het aantal banen van zelfstandigen neemt toe, maar er worden wel minder uren gewerkt (en mogelijk ook tegen lager tarief).”
Meer informatie: UWV Arbeidsmarktprognoses 2021