De horeca maakt een goede start in 2023: ondanks een zeer laag consumentenvertrouwen spendeerde de consument in het eerste kwartaal per horecabezoek gemiddeld 7% meer ten opzichte van een jaar eerder. Het blijven echter uitdagende tijden voor horecaondernemers met nog altijd hoge inkoop-, personeels- en energiekosten en aanhoudende personeelskrapte.
De prijzen in restaurants en cafés stijgen dit jaar naar verwachting met gemiddeld 4%. Omdat het lang niet altijd mogelijk is om de hogere kosten volledig aan de klant door te berekenen, staan vooral de winstmarges bij restaurants en cafés onder druk. De verwachting is dan ook dat het aantal bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in de horeca in 2023 hoger zal uitvallen dan in 2022. Dit stelt ING Research in het vandaag gepubliceerde Vooruitzicht Horeca.
Stabieler groeipad voor de horeca
De groeiverwachtingen voor de horeca voor 2023 en 2024 zijn gematigd positief. Na de grote inhaalslag in 2022, verwachten we voor 2023 een volumegroei van circa 3%. Dit betreft deels nog herstel van de coronapandemie, aangezien de horeca in Nederland in de eerste twee maanden van 2022 nog met beperkingen te maken had. Bovendien neemt dit jaar, nu wereldwijd vrijwel alle reisbeperkingen zijn opgeheven, het aantal buitenlandse toeristen dat Nederland aandoet naar verwachting toe. Voor 2024 verwachten we een minimale volumegroei van circa 1%, onder meer door een lagere economische groei en een licht oplopende werkloosheid.
Consument spendeert meer per horecabezoek
Ondanks een goede start in 2023 blijven het uitdagende tijden voor de horeca. De relatief hoge inflatie zorgde eind 2022 voor een historisch laag consumentenvertrouwen. Hoewel deze in het eerste kwartaal van 2023 enigszins verbeterde, was het nog altijd zeer laag. Tot nu toe ondervindt de horeca hier nog niet heel veel last van. Onder meer dankzij het omvangrijke financiële steunpakket van de overheid voor huishoudens en door de hogere (minimum)lonen kan de consument vooralsnog in de horeca blijven spenderen. En doet dat ook. Uit de meest recente ING transactiedata blijkt dat de consument per horecabezoek in het eerste kwartaal 2023 gemiddeld zo’n 7% meer afrekende ten opzichte van een jaar eerder. Het aantal pintransacties in restaurants en cafés ontwikkelt zich daarentegen sinds het tweede kwartaal vorig jaar relatief vlak. Zo was het aantal pintransacties in maart en april 2023 vrijwel gelijk aan dezelfde periode een jaar eerder.
Gemiddeld 4% hogere prijzen in 2023
De relatief hoge inflatie speelt ook de horeca parten. Zes op de tien horecabedrijven noemt de prijsstijgingen van voeding, dranken, energie- en personeelskosten zorgelijk voor het bedrijf, blijkt uit cijfers van het CBS. Evenals in veel andere sectoren ontkomt ook de horeca er niet aan de prijzen te verhogen. Dit is nodig om de hogere energie-, inkoop- en personeelskosten (deels) te compenseren. Hoewel de energiekosten inmiddels dalen, stijgen daarentegen de personeelskosten door de loonsverhogingen. Restaurants en cafés ontkomen er dit jaar dan ook niet aan de prijzen voor de consument verder te verhogen, naar verwachting met gemiddeld 4%.
Hogere prijzen niet volledig op het bordje van de klant
Het is voor de horeca overigens lang niet altijd mogelijk om de hogere energie-, inkoop- en personeelskosten volledig door te berekenen aan de klant. Slechts één op de drie horecaondernemers kan de hogere kosten volledig of grotendeels aan de klant doorberekenen. Dit is beduidend lager dan in andere sectoren. Vooral restaurants en cafés hebben moeite om de prijzen volledig bij de klant neer te leggen. Immers, als de prijs van een biertje of een maaltijd te hoog wordt consumeren klanten minder of blijven zelfs weg. Hotels zijn wat dat betreft iets minder prijsgevoelig en kunnen de hogere kosten relatief makkelijker doorberekenen aan de gast.
Meer bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in 2023
‘De horeca is het jaar goed van start gegaan’, stelt Katinka Jongkind, sectoreconoom Leisure bij ING Research. ‘Ondanks een laag consumentenvertrouwen was er in het eerste kwartaal nog geen sprake van vraaguitval. Toch blijven de marktomstandigheden uitdagend. Vooral bij restaurants en cafés staan de winstmarges al langere tijd onder druk, onder meer vanwege de sterke concurrentie in de afgelopen jaren door de forse groei van het aantal horecazaken. Daar bovenop kwamen de verplichte sluitingen tijdens de coronapandemie, die de winstmarges verder uitholden. Nu horecabedrijven hun tijdens de coronapandemie opgebouwde belastingschuld moeten terugbetalen, zal dat voor een deel van deze bedrijven tot financiële problemen leiden. De verwachting is dan ook dat het aantal bedrijfsbeëindigingen en faillissementen in de horeca in 2023 aanmerkelijk hoger zullen uitvallen dan in 2022.’
Meer informatie; www.ing.nl/zakelijk/sector/leisure/vooruitzicht-horeca