In musea wordt het element vermaak steeds belangrijker. Toch blijven musea zich duidelijk onderscheiden doordat ze een inhoudelijk verhaal te vertellen hebben. In het vernieuwde Scheepvaartmuseum Amsterdam is de verschuiving van de museale naar de attractiefunctie duidelijk zichtbaar.
Prima start
Wat bezoekcijfers betreft heeft het museum een uitstekende start gemaakt; bijna 70.000 in de eerste maand; oktober 2011. En tijdens de museumnacht passeerden bijna 9000 mensen de poort. Woordvoerster Kirsten Ruter liet weten dat de doelstelling voor het eerste jaar ligt op 300.000 bezoekers. Dat aantal wordt, zo te zien, makkelijk gehaald.
Recreatieve bril
Met een bijzonder hoog verwachtingspatroon bezocht Recreatief Totaal onlangs het museum, waarbij o.a. gelet werd op:
- Kan ik er wat van leren?
- Is er wat bijzonders / unieks te bekijken? (Trekpleister)
- Wordt er een goede uitleg gegeven over de museale stukken?
- Raak ik betrokken bij het onderwerp van de expositie?
- Is de expositie vermakelijk (voor jong en oud?)
- Zijn de voorzieningen in orde en in voldoende mate aanwezig? (eten, drinken, souvenirs, toiletten.)
- Klopt de logistiek? (o.a. doorstroming, capaciteit, routing en wegwijzers.)
Onze ervaringen…
De Plussen
+ Het overkapte centrale binnenplein is een prettige ontmoetingsplek geworden, met een heerlijke hoeveelheid ruimte. De geluidsdempende vloer werkt echt en de akoestiek is prima (ontworpen door LBP / Sight). De overkapping is een kunstwerk op zich.
+ Het historisch monument is zoveel mogelijk gespaard gebleven. Gelukkig maar, want het bezorgt dit museum een authentieke uitstraling en onderscheidend vermogen. Je ziet op verschillende plekken dat er creativiteit nodig is geweest om binnen de kaders van het gebouw oplossingen te bedenken. Zo zijn de trappen bijvoorbeeld soms wat smaller dan verwacht, maar zie je dat dit wordt bepaald door de beschikbare ruimte.
+ Technisch zeer geavanceerde technieken. Vooral gebruik van (touch)screens wordt veelvuldig toegepast. En ook grote projecties zorgen voor een overweldigend effect. Wie eens wil bekijken wat er allemaal mogelijk is, krijgt in het museum veel te zien.
+ Er zijn veel bijzondere en mooie historische stukken te vinden in het museum. Het zijn de bewijsstukken van een roemruchte historie, die weinig hulpmiddelen nodig hebben om indruk te maken. Mijn favoriet is daarbij de schilderijenexpositie, die zeker authentiek en onderscheidend genoeg is om buitenlandse toeristen te imponeren.
+ De commerciële schil; restaurant en souvenirshop, zijn uitstekend verzorgd en sluiten aan bij de sfeer van het museum. Bijzonder om te noemen is een speciaal deel van de souvenirwinkel speciaal ingericht voor kinderen; in dit geval ingericht volgens het thema; ‘Het pakhuis van Sinterklaas’.
+ Veelzijdigheid van het museum; er is bijzonder veel te zien en te beleven. Buiten kun je echt aan boord van o.a. een VOC schip en binnen is er over veel onderwerpen informatie te vinden. Het is zeker een museum om je een paar uur te vermaken.
De Minnen
– Er is sprake van een verzameling van deelexposities, maar de rode draad ontbreekt. Er zijn ook onderling geen verwijzingen naar andere tentoonstellingen. Het was prettig geweest om ergens het globale verhaal van de NL scheepvaart te vinden, zodat je de deelexposities een plek kunt geven.
Reactie Scheepvaartmuseum: “Er is bewust gekozen voor deze manier van exposeren. Er is geen vaste tentoonstelling met een maritiem canon zoals voorheen. Alle tentoonstellingen zijn semi permanent (tussen de 2 en 10 jaar) waardoor we veel grotere delen van de collectie kunnen laten zien en voor veel meer afwisseling kunnen zorgen.”
– Het voordeel van de vele gebruikte technieken heeft ook een minpuntje. Doordat elke expositie in eigen stijl is gebouwd, zijn ook de technieken per expositie verschillend. Je moet per expositie uitvinden hoe de techniek werkt. De meeste technieken zijn, na een korte bestudering, wel redelijk intuïtief.
Reactie Scheepvaartmuseum: “De tentoonstellingen zijn allemaal gebouwd met een duidelijke doelgroep voor ogen en daar hoort ook vaak een andere vorm van interactie bij.”
– Soms verzuipt het verhaal van een expositie wel eens in het geweld van de visuele effecten. Met name de Zeereis is daar een goed voorbeeld van. Je bent na afloop absoluut overdonderd, maar vraagt je tegelijkertijd af welk verhaal (verhalen) er nu eigenlijk verteld is.
Reactie Scheepvaartmuseum: “De Zeereis is echt bedoeld voor de beginnende museumbezoekers. Geen basis kennis of interesse is vereist. We willen hier laten zien welke emoties er allemaal komen kijken bij een zeereis, zoals broederschap, angst, avontuur, heimwee. Doel is om bezoekers te tonen dat achter elk object in het museum een verhaal van een persoon zit.”
– Bij een aantal exposities was de verhouding tussen tentoonstellen en beleving wat scheef. Er waren te weinig museale elementen en teveel nagebouwd (niet echt). Met name het concept Mijn-expo is mij niet duidelijk. Je bouwt op een scherm een expositie, die je vervolgens naar huis kunt sturen. De link naar de museale elementen ‘in het museum’ ontbreekt.
Conclusie
Amsterdam mag trots zijn op de heropening van deze trekpleister; een museum met status. Het is wel te hopen dat er in de loop van de tijd wat meer samenhang komt in de diversiteit aan exposities waardoor er één centraal verhaal ontstaat, waarvan je steeds weer een nieuw hoofdstuk kunt lezen. Dat bevordert de nieuwsgierigheid naar het vervolg van het verhaal, oftewel; verhaalbezoek = herhaalbezoek.
Binnenkort (16 januari) wordt er door de Nederlandse Museumvereniging een tentoonstellingsanalyse van het scheepvaartmuseum georganiseerd. Ook niet-leden kunnen zich inschrijven.
Dit artikel is onlangs verschenen in Vakblad Recreatief Totaal
Meer informatie: www.scheepvaartmuseum.nl
3 reacties
Ik zou graag Uw nieusbrief ontvangen
Beste inrichters van het vernieuwde Scheepvaartmuseum,
Gisteren bracht ik met mijn partner een bezoek aan uw museum.
Ik zie, dat ik niet de enige ben, die niet met een helemaal tevreden gevoel het pand weer heeft verlaten.
Ten eerste moet ik opmerken, dat de overkapping erg mooi is, maar kan er met deze ruimte niet wat meer gedaan worden, zodat je al in de sfeer komt van wat je te zien krijgt?
De zeereis heeft op mij ook niet veel indruk gemaakt. Daarover zie ik hierboven al een opmerking.
Uw antwoord, dat de zeereis de emoties van de zeelui weergeeft, kan ik er niet uithalen.
Dat is misschien beter te doen aan de hand van een beschrijving/verbeelding van iemand die echt zo’n reis heeft meegemaakt.
Het verhaal van de SS ‘Tubantia’ was mij ook niet duidelijk. Ik heb thuis moeten nakijken wat er nu precies met dit schip gebeurd is. Waar ik wel erg om moest lachen, was dat je jezelf weer roeiend terugzag.
Het tentoongestelde (zoals boegbeelden en globes) vond ik ook niet erg boeiend.
Ik mis ook een in-/overzicht van alle nevenbedrijven die bij de scheepvaart betrokken zijn en ook
(in het kort) de geschiedenis van de gebouwen rond het scheepvaartmuseum, b.v. het v.m. scheepvaarthuis waar nu het Amrath Hotel in gevestigd is.
Kortom ik mis in het hele overzicht, dat wij trots kunnen zijn op het feit, dat we zo’n belangrijke
zeevarende natie zijn (geweest?).
Hopelijk kunt u wat met mijn opmerkingen, zodat ik graag weer eens een bezoek breng aan
uw museum. We hebben niet voor niets een museumjaarkaart aangeschaft..
O ja, mag ik nog een opmerking maken?
De broodjes waren erg smakelijk.
Met vriendelijke groet,
Inez van den Brink
10 januari 2012
Hallo allemaal,
Leuk dat het Scheepvaart museum helemaal vernieuwd is. Ik vind de scheepvaartwereld heel leuk. Ik ga vast wel een keertje naar binnen om het te bezichtigen.
Trouwens over het verhaal van de Tubantia gesproken. In de Trilogie van K. Norel. ” Driemaster”.
genaamd. Het derde deel daarvan ” In de buik van de walvis “. Staat een goed verhaal over de Tubantia geschreven.
De Tubantia. Gebouwd voor de K.H.L. in 1913. Op de werf van Stepten en Sons te Glasgow in Schotland. Het zusterschip van de Tubantia was de Gelria.
Zij voer in een vaste lijndienst vanaf Amsterdam naar Buenos Ares in Zuid Amerika.
Na de ramp met de Titanic. Ging de Tubantia naar de werf om het met extra sloepen en reddingsmiddelen te laten uitrusten.
Na een aantal reizen naar Buenos Ares in Zuid Amerika. Met o.a. een aantal kisten met gouden munten aan boord. Vertrok de Tubantia op 15 maart 1916 vanaf Amsterdam naar Buenos Ares.
Op 4 mijl afstand nabij het lichtschip Noord- Hinder. Ging de Tubantia wegens mist ten anker.
Een paar uur later spotte een Uboot de UB-13 de Tubantia. Deze lanceerde een torpedo. De wacht op de Tubantia zag een bellebaan.
Doordat de Tubantia langzaam en rechtstandig zonk. Konden alle passagiers en bemanningleden gered worden.
De Tubantia zonk op 16 maart 1916. Op 50 kilometer ten westen van Walcheren. En ligt in 34 meter diep water op een zandbank.
Duikers hebben het wrak gelokaliseerd. En menen dat er zich goud aan boord bevindt.
Hartelijke groeten Hannah Ouwehand.