Het haalbaarheidsonderzoek van BMC laat zien dat in beleidsmatig opzicht alle seinen op groen staan om nu door te pakken met de beoogde uitbreiding en herpositionering van het Nederlands Mijnmuseum, zodat dit kan uitgroeien tot een cultuurhistorische attractie van betekenis.
De gemeenteraad van Heerlen heeft zich eerder al via een motie uitgesproken voor uitbreiding van het mijnmuseum. Als de raad ook akkoord gaat met het voorkeursscenario uit het haalbaarheidsonderzoek en de bijbehorende kaders, dan kan de gemeente Heerlen samen met het mijnmuseum gaan zoeken naar de
financiele middelen om de uitbreiding van het Nederlands Mijnmuseum daadwerkelijk verder vorm te geven. Er zal dekking gevonden moeten worden voor de structureel hogere exploitatielasten van het uitgebreid mijnmuseum en voor de eenmalige investeringen om de uitbreiding te realiseren. Fondsen,
provincie, het rijk en het bedrijfsleven zullen hiervoor benaderd worden.
Uitgangspunten
Op basis van het instellingsbeleidsplan 2013-2016 van het museumbestuur is in het haalbaarheidsonderzoek gekeken naar de bredere context van lokaal, (eu)regionaal, provinciaal en nationaal beleid, actuele trends en ontwikkelingen in de museum- en vrijetijdssector, verwante en/of concurrerende
publieksattracties in de regio en mogelijke partnerships. Het plan is inhoudelijk, organisatorisch, ruimtelijk en financieel uitgewerkt en voorzien van een globale investeringsraming en exploitatiebegroting.
Museaal concept
In samenspraak met het bestuur van het mijnmuseum is in het haalbaarheidsonderzoek een museaal concept uitgewerkt waarin de Nederlandse mijngeschiedenis gepresenteerd en beleefbaar wordt gemaakt aan de hand van vijf thema’s: Werken in de Mijn, Infrastructuur van de Mijnindustrie, het Product
Steenkool, de Mijnwerkerssamenleving en Techniek & Innovatie. Het museaal concept voorziet in een verhaallijn, met als belangrijkste elementen:
– een multimediaal introductieprogramma op de vijf hoofdthema’s in het Schachtgebouw (films, topstukken collectie);
– een simulatielift naar een ondergrondse mijnexperience (thema Werken in de Mijn);
– een jaarlijkse tentoonstelling op een van de (andere) hoofdthema’s;
– een buitenexpositie met de stoommachine in het ophaalgebouw als hoogtepunt, aangevuld met andere `stoom- en spooritems’, mogelijk ook enkele trein- en tramstellen, als het even kan in verbinding met de ZLSM;
– een documentatiecentrum, museumwinkel en horecavoorziening.
Hierin wordt nadrukkelijk samenwerking gezocht met het naastgelegen CBS-complex van Walas en daar worden ook ruimtes gebruikt voor het museumconcept.
Organisatie en samenwerking
Voor wat betreft de organisatie wordt uitgegaan van een professionele kernorganisatie die zich toelegt op de openstelling, hospitality en het in de markt zetten van het mijnmuseum. Voor rondleidingen is een belangrijke rol weggelegd voor oud-mijnwerkers. Ook voor de cultuureducatieprogramma’s,
de bemensing van de museumwinkel en voor beheertaken wordt gewerkt met vrijwilligersteams.
Voor beheer, behoud en ontsluiting van de collectie wordt uitgegaan van samenwerking met het Continium (objecten) en Historisch Goud (documenten, film, foto’s en kunstwerken). Ook de jaarlijkse tentoonstelling wordt alternerend in opdracht van het mijnmuseum door deze twee instellingen
georganiseerd.
Voorkeursvariant huisvesting
In het haalbaarheidsonderzoek is gekeken naar een tweetal opties voor huisvesting. In de voorkeursvariant wordt gebruik gemaakt van een vleugel in het voormalige CBS-gebouw. Er komt een ondergrondse mijnexperience die het CBS-gebouw verbindt met het schachtgebouw (entree/winkel + proloog)
Deze variant vraagt geen compensatie van parkeerplaatsen. Dit in tegenstelling tot de variant in het Instellingbeleidsplan 2013-2016 . Hierin werd uitgegaan vaneen ondergrondse mijnexperience in de parkeergarage van het CBS-gebouw. Compensatie van de 94 parkeerplaatsen die daardoor verloren
zouden gaan zou veel extra kosten met zich meebrengen. De investering voor de voorkeursvariant is geraamd op EUR 4.426.000,– (exclusief btw).
Exploitatie
Met dit museale concept en de programmering van jaarlijkse wisseltentoonstellingen wordt een aanzienlijke stijging van bezoekersaantallen verwacht. Waar het mijnmuseum nu jaarlijks zo’n 6.000 bezoekers trekt, wordt voor de nieuwe situatie vooralsnog uitgegaan van ca. 30.000 bezoekers; in de
begroting is veiligheidshalve gerekend met 25.000 bezoekers. Het is dan wel belangrijk om het thema van de mijnen als regionale identiteitsverschaffer op te pakken en als merk te benutten in toerisme en leisure. Voor het Mijnmuseum-nieuwe-stijl is een exploitatiebegroting opgesteld die uit
uitgaat van een totale omzet van ruim EUR 600.000,– per jaar, waarvan de helft afkomstig is uit eigen inkomsten (kaartverkoop, horeca, winkel, sponsoring, fondswerving); de andere helft betreft subsidie. Dit betekent een verhoging van de jaarlijkse subsidie van EUR 100.000 naar EUR
300.000,– (afgeronde bedragen).
Jaar van de Mijnen 2015
Met het Jaar van de Mijnen (2015) wil de gemeente het mijnverleden in herinnering brengen en recht doen aan de enorme sociale en economische impact die de mijnbouw voor Heerlen en de regio Zuid-Limburg heeft gehad. De doorontwikkeling van het Nederlands Mijnmuseum moet een belangrijk onderdeel
worden van het Jaar van de Mijnen. Momenteel wordt gewerkt aan een programmaplan voor het Jaar van de Mijnen.
Hoe verder
Als de gemeenteraad van Heerlen instemt met de uitgangspunten in dit haalbaarheidsonderzoek en de exploitatie, kunnen de betrokken partijen aan de slag met het verder uitwerken van de realisatie van de uitbreiding en het verwerven van de benodigde financiële middelen voor de investering en de
exploitatie.
Bron: gemeente Heerlen