Het Comité voor Ondernemerschap constateert, niet voor het eerst, dat het niet goed gaat met de arbeidsproductiviteit van het mkb en dat een meer rigoureuze aanpak nodig is. Voorzitter Van den Broek: “Meer ambitie bij ondernemers en meer richtinggevende actie van de overheid. Als we met z’n allen de kansen pakken, is er een productiviteitsgroei mogelijk van 65 miljard euro.”

Doorbraken
Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap heeft besloten om een afsluitend advies (Jaarbericht) uit te brengen en pleit daarin voor doorbraken op verschillende fronten:
- In beleid: van potjes naar plannen. Maak als samenwerkende ministeries, en in constructieve dialoog met het bedrijfsleven, een nationaal programma voor het ondernemingsklimaat. In plaats van de verkokering en versnippering een samenhangende en data-onderbouwde aanpak.
- In mkb-dienstverlening: ondersteuning (lokaal, regionaal en nationaal) die aansluit op de praktijk van mkb-ondernemers. In plaats van een veelheid aan onpersoonlijke loketten naar daadwerkelijke inzet van mensen – voor elk bedrijf een ‘totaaladviseur’. En als het gaat om bijvoorbeeld bedrijfsfinanciering, de samenwerking bevorderen tussen bancaire en non-bancaire instellingen, zoals met de FinancieringsGids is opgestart.
- In de regio: werkende arbeidsmarkten bij een snel veranderende economie. Er moet werk gemaakt worden van het oplossen van knelpunten in regelgeving, meer publiek-private samenwerking organiseren en meer ruimte geven aan data-gestuurde initiatieven. Cruciaal daarbij is een nauwe, ontkokerde samenwerking tussen ministeries en andere publieke en private instanties.
- In samenspel: ondernemers naast overheden. Wie wantrouwen wil voorkomen, zal vertrouwen moeten wekken. Organiseer de constructieve dialoog. Het Comité rekent daarbij ook op ondernemers en brancheorganisaties: zij zijn de drijvende kracht achter de productiviteitsgroei. Dat vraagt om ambitieuze ondernemers die elkaar aanspreken, ondersteunen en niet uitsluitend een beroep doen op de overheid.
Oproep aan nieuw kabinet
Het Comité roept het komende kabinet op om te komen tot een nationaal programma voor het ondernemingsklimaat, met aandacht voor het mkb – de motor van de economie. De analyse en het advies liggen er, het is nu tijd voor actie. Het nieuwe kabinet heeft een cruciale rol te vervullen, in samenspel met andere overheden en het bedrijfsleven. De daad moet bij het woord worden gevoegd. Het is dan niet alleen genoeg dat een Productiviteitsraad jaarlijks met aanbevelingen komt, van belang is dat deze leiden tot keuzes en concrete acties die de economie echt vooruithelpen.
Aanbieding Jaarbericht
Het Jaarbericht is op 18 november aangeboden aan demissionair minister Vincent Karremans (EZ) en voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland, in aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Máxima, lid van het Comité. De presentatie vond plaats tijdens een werkbezoek bij Unmanned Valley op voormalig marinevliegkamp Valkenburg, een cluster van startup-bedrijven en kennisinstellingen die samen werken aan de ontwikkeling en het testen van onbemande technologie voor civiele en militaire doeleinden.
Reactie demissionair minister van Economische Zaken Vincent Karremans:
“Mkb’ers zijn het hart van onze economie. Hun lef, creativiteit en doorzettingsvermogen zorgen voor groei, banen en levendige steden en dorpen. Het kabinet werkt eraan om ondernemen in Nederland makkelijker en aantrekkelijker te maken. We vereenvoudigen regels, versnellen vergunningverlening en zorgen voor eerlijke concurrentie. We investeren in innovatie, digitalisering en verduurzaming, zodat ondernemers klaar zijn voor de toekomst. Als overheid willen we niet in de weg staan, maar helpen. Want als ondernemers de ruimte krijgen, bloeit Nederland.”
Reactie van voorzitter MKB-Nederland Jacco Vonhof:
“Wij delen het advies van het Comité voor een nationaal plan voor het ondernemingsklimaat met bijzondere aandacht voor het mkb. Het mkb, dat is 99 procent van alle bedrijven in ons land. Zo’n 83 procent van de ondernemers heeft 1 tot 10 medewerkers in dienst. Dáár moet het beleid veel meer op zijn gericht, op de mogelijkheden en praktijk van die bedrijven. Met minder regels en meer vertrouwen, en in alle opzichten meer ruimte. De winstgevendheid van het mkb staat onder druk en dat is zorgelijk, want ondernemers moeten kunnen investeren, in hun mensen, verduurzaming, verdergaande digitalisering en innovatie, de toekomst van hun bedrijf. Dat is cruciaal voor ons toekomstige verdienvermogen en onze welvaart.”
Meer informatie: bedrijvenbeleidinbeeld.nl/jaarbericht-mkb-2025