Door de forse beperkingen van overheidsbijdragen staat de exploitatie van veel zwembaden onder druk. Vaak worden vergaande maatregelen genomen zoals uitstel van onderhoud, schrappen van schoolzwemmen of zelfs sluiting. Daarbij is vaak alleen oog voor de financiën en worden de maatschappelijke gevolgen onvoldoende meegewogen. Daarom heeft ZKA samen met RECRON het Waardemodel Zwembaden ontwikkeld, dat kan worden gebruikt in de discussie over de maatschappelijke gevolgen.
Gezondheid en zwembaden
Zwemmen is de meest beoefende sport in Nederland. Bezuinigingen op zwembaden treffen daardoor de gezondheid van relatief veel mensen. Zwembaden stellen de bezoekers in staat om voldoende te bewegen. Als zwemmen door bezuinigingen niet meer mogelijk is, kan niet elke bezoeker een alternatieve manier vinden om voldoende te bewegen. Sluiting van een zwembad leidt daardoor tot hogere zorgkosten en hogere kosten voor ziekteverzuim. De omvang van deze bedragen is fors. Een toename van de zorgkosten met bijvoorbeeld 1%, kost in Nederland bijna 1 miljard euro en 1% meer ziekteverzuim kost 2,6 miljard euro.
Veiligheid en zwembaden
Bij de start van het schoolseizoen in september 2012 subsidieerde nog maar 42% van de gemeenten schoolzwemmen. Deskundigen verwachten dat dit percentage nog verder zal dalen. Dat heeft forse consequenties. Als schoolzwemmen vervalt, zijn niet alle ouders in staat om hun kinderen op een andere wijze te leren zwemmen. In noodsituaties kunnen deze kinderen zichzelf niet redden. Ook bezuinigen op onderhoud van zwembaden heeft negatieve consequenties. In een aantal situaties heeft dat zelfs tot ernstige ongevallen geleid met bezoekers van het zwembad, zoals in Tilburg en Loon op Zand.
sociale rol zwembaden
Door bezuinigingen of sluiten verliezen zwembaden hun functie van laagdrempelige ontmoetingsplek. Dat treft juist de doelgroepen voor wie bewegen en ontmoeten extra belangrijk zijn, zoals ouderen, kinderen en allochtonen. Zwemverenigingen, die veel mensen binden, worden opgeheven en vrijwilligers verliezen hun taak. Minder ontmoetingen leidt tot minder sociale cohesie en meer individualisme. Sluiting van zwembaden leidt ook tot werkloosheid van de medewerkers, van wie een deel erg moeilijk weer een nieuwe baan vindt. De kosten daarvan worden voor een deel afgewenteld op gemeenten.
Maatschappelijke zwembadwaarde
Zwembaden zijn essentieel voor de leefbaarheid. De maatschappelijke waarde is groot. Wij zijn van mening dat bij de keuze voor bezuinigingen de maatschappelijke zwembadwaarde ook meegewogen moet worden. Het Waardemodel Zwembaden drukt deze waarde uit in euro’s en werkgelegenheid. Dit extra inzicht kunnen gemeenten en exploitanten gebruiken bij de discussie over bezuinigingen op zwembaden.
Meer informatie: www.zka.nl
Contactpersoon over dit onderwerp is Ronald Haagen (06-51535260 r.haagen@zka.nl).