In de 21e eeuw groeit het toerisme harder dan ooit tevoren. Het wereldwijde toerisme groeide in 2018 met ongeveer 6%, terwijl het inkomend toerisme naar Nederland groeide met 7% ten opzichte van het jaar ervoor. Waar Amsterdam steeds vaker in het nieuws is door de vele toeristen in de stad, profiteren ook andere steden, gemeenten en regio’s van het groeiende toerisme.
Hoewel toerisme zorgt voor extra inkomsten en werkgelegenheid, zorgt het ook voor een ander woon-, werk- en leefklimaat. Een groei in toerisme is voor sommige gebieden onoverkoombaar, maar tegelijkertijd voor andere plekken zeer gewenst. De laatste tijd ziet ZKA Leisure Consultants een stijging in de vraag naar toeristische (gebieds-)visies.
Toeristische visies lijken de trend van 2019 te worden
Al jaren schrijft ZKA als bureau toeristische visies. Een aantal per jaar, niet oneindig veel. Tot recentelijk. Nu de gemeenteraadsverkiezingen al weer ruim een jaar geleden zijn geweest, is het voor veel besturen tijd om bestaande visies te actualiseren. Door de toenemende aandacht voor toerisme kun je er eigenlijk als gemeente niet meer omheen om ook een toeristische visie op te stellen. “Waar wil je als gemeente in 2025 of 2030 staan op het gebied van toerisme? en Hoe ga je dit samen met betrokken ondernemers bereiken?’ zijn vragen die steeds relevanter worden’ vertelt Sanne, adviseur bij ZKA. “Zowel voor grote/drukbezochte gemeenten als voor de kleine/rustige gemeenten die zich vooral op eigen inwoners richten.”
“Alleen al op dit moment, tijdens het schrijven van dit item, ben ik met vijf verschillende toeristische visies bezig. Verspreid door heel Nederland, in vijf verschillende provincies. Dit geeft toch wel aan hoe divers de opdrachten en vraagstukken zijn.” Waar gemeenten in Noord-Holland soms ‘bang’ worden van de vele toeristen die Amsterdam trekt en daar het liefst zichzelf voor wil beschermen, roepen ze in Friesland om meer toeristen. Niet alleen de insteek is bij elke opdracht anders, ook de karakteristieken van het gebied zijn telkens verschillend. Waar sommige gemeenten veel potentie hebben met water(sport), bezitten andere gemeenten prachtige natuurwaarden.
Toch zijn er bij toeristische visies ook veel vergelijkingen. “Zo staat participatie in onze aanpak altijd centraal. Nooit stellen wij een visie op zonder input van lokale betrokkenen. Dit kan gaan om de lokale bakker, maar ook om de eigenaar van die ene grote toeristische trekker. Samen vormen zij de identiteit van het gebied. Het is een beetje het verhaal van de kip en het ei, maar zonder ondernemende ondernemers geen toeristen. Lokale ondernemers zijn dus ontzettend belangrijk voor je gemeente en visie.”
Sanne vult aan: “Vergeet ook niet de gemeentelijke belangen en wensen. Heeft de gemeente in het coalitieakkoord bepaalde verwachtingen uitgesproken? Of staan er bepaalde aandachtspunten benoemd? Ook deze zijn belangrijk om mee te nemen. Zonder politieke goedkeuring geen gedragen visie.”
Overtoerisme of bijzonder welkom?
De stijging in vraag naar toeristische visies lijkt dus voort te komen uit meerdere aspecten. Allereerst is er de stijging in toerisme, daarnaast is er de angst voor overtoerisme en tegelijkertijd de schreeuw om bezoekers. Aanvullend is er vanuit de markt ook steeds meer behoefte aan duidelijkheid ‘Waar wil mijn gemeente over 5 tot 10 jaar staan’. Wat de achterliggende vragen ook zijn, in de visies van ZKA schetsen zij altijd een toekomstbeeld waar naartoe gewerkt kan worden. Voor de gemeente een spoorboekje om mee te werken en voor ondernemers een richting om bij aan te haken. “Iedere gemeente is uniek en heeft eigen pareltjes. Het is onze passie om die parels te laten glanzen.”
Met dank aan: Sanne Westerink specialist in gebiedsvisies en -monitoren bij ZKA leisure. Centraal in de visies van Sanne staan de wensen van toeristen en consumenten die een gebied bezoeken.