Hans van Engelsdorp, van Lutine Jachthaven advies, ziet een zorgelijke ontwikkeling in de Nederlandse watersportsector. In 2009/2010 waren er de eerste tekenen, dat na een flinke groei vanaf 1990, de bezettingsgraad in jachthavens terug ging lopen. Vooral de havens aan het IJsselmeer ( Duitsers bleven meer in eigen land) en de Randmeren kregen te kampen met meer leegstand dan gebruikelijk. Dit jaar blijkt deze terugloop extreem. De gemiddelde bezettingsgraad is vooral bij commerciële haven met ruim 15 tot 20% gedaald. Dit komt mede doordat ook niet commerciële haven, meestal met lagere tarieven, nu ook geconfronteerd worden met lege ligplaatsen.
Mede oorzaken zijn:
- Verkoop schepen naar het buitenland.
- Veel woningen zijn de laatste 15 jaar gebouwd aan het water met een eigen ligplaats.
- Toename aantal Yachtbrokers, schepen aan verkoopsteiger.
- Meer schepen op de wal buiten het winterseizoen is goedkoper.
- Tweeverdieners met kinderen hebben minder tijd voor een boot.
- Economische recessie.
- Overflow naar vooral niet commerciële havens met een lager tarief.
- Vergrijzing AOW’ers die de kosten niet meer kunnen dragen.
- De boot is niet meer het “ding” waarmee we alle vakanties mee op pad gingen, nee , we hebben de boot er bij.
- Met vakantie naar Spanje, Griekenland en Turkije; daar schijnt de zon en het kost weinig.
Van Engelsdorp: “Uit diverse gesprekken met ondernemers van jachthavens, ook met niet commerciële blijkt, dat de tijd over is, dat de bootbezitter alsjeblieft een ligplaats kon krijgen. Elke klant is er nu een. De stelling van menig ondernemer was, men heeft altijd een ligplaats nodig ook al is de boot onverkoopbaar. Helaas is dit argument achterhaald. Het aantal booteigenaren heeft de boot verkocht (buitenland) of bij vrienden of familie die een huis aan het water hebben enz. ”
Consequenties van de krimpende watersportmarkt
Eigenaren en personeel van jachthavens moeten meer klantgericht gaan werken. Afgelopen week heb ik nog een bijeenkomst voor de deelnemers van de Kennisgroep Jachthavens Nederland georganiseerd met o.a. met een spreker over klantgerichtheid. Het merendeel van de deelnemers herkenden zich hierin. De (nieuwe) klant heeft een heel ander verwachtingspatroon en dat snappen een groot aantal havenexploitanten nog niet.
Steeds meer klanten nemen een afwachtende houding aan en verwachten advies en begrip. Havenbazen denken dat hij/zij hem wel begrijpt. Dit komt mede door de grote diversiteit onder de klanten, ouderen en jongeren die alles wel weten, of ouderen en jongeren die niet eens weten wat SB of BB is. Het wordt steeds gecompliceerder om iemand op de juiste manier te woord te staan.
Over het algemeen wordt er redelijk goed in Engels of Duits gecommuniceerd op jachthavens. Ik denk dat dat geen probleem is. Wat wel een probleem is dat er bij de bevolkingsgroepen uit Turkije, Suriname en Marokko weinig tot geen belangstelling bestaat voor de watersport. Terwijl deze groep steeds groter wordt.
…en anders verkoop je toch gewoon je boot…
Bedrijven die voldoende vlees op de botten overleven wel. Maar bedrijven die dat niet hebben en waarvan de haven ook nog achterstand in onderhoud heeft die krijgen het moeilijk. Stilstand is achteruitgang. Klanten blijven weg er zijn voldoende andere minder kostbare hobby’s om je te vermaken. De meeste vrouwen hebben toch al een hekel om elk weekend naar de boot te moeten. Er moet bezuinig worden dus hebben zij des te meer een reden om de verkoop van de boot te stimuleren.
De vraag is hoe hou je je klanten vast en welke aanbod heb je voor nieuwe klanten. Ik voer deze discussie al enige jaren met havenbazen. Een jachthavens gaat steeds meer lijken op een botenparkeerplaats. Het gebruik van de boot is vooral van A naar B varen en in de loop van de middag afmeren zodat je verzekerd bent van een goede passantenligplaats. Vroeger was het van A naar B varen het recreëren, het genot om te varen en de sport om met zo weinig mogelijk slagen en zonder gebruik van de motor de volgende haven binnen te varen. Steeds meer bootbezitters gaan, als het mooi weer is een dagje varen en zijn aan het eind van de middag weer thuis.
Hoe maak je de haven weer meer aantrekkelijk voor de ligplaatshouder en heeft die daar wel behoefte aan. Of probeer je meer klanten van buiten de haven aan te trekken. Denk hierbij ook aan de grote verschillen in ligging van een haven. Je hebt havens die binnen de bebouwde kom liggen in een oud vissersplaatje en haven die ver van de bebouwde kom liggen of in een onaantrekkelijk omgeving.
De brancheorganisatie de HISWA heeft begin dit jaar ruim 30% van zijn werknemers moeten ontslaan, dit is toch wel een teken aan de wand. Gastelaars denkt dat de recessie meer zijn sporen zal nalaten in havens en watersport relaterende bedrijven dan dat we over een paar jaar geleden nog dachten. “Een oplossing op korte termijn zie ik nog niet. ”
Zie ook: cijfers CBS over jachthavens
Met dank aan:
Hans van Engelsdorp
Lutine Jachthaven Advies
Te bereiken via nl.linkedin.com/pub/hans-van-engelsdorp-gastelaars/2b/a55/876
mail: hans@lutineadvies.nl