Het is een slim moment om te beginnen over ‘typisch jongens-gedrag’, SIRE heeft daarmee alle aandacht verkregen voor haar laatste campagne om jongens meer jongen te laten zijn. Veel discussie gaat echter over het gender-gerichte aspect van de campagne. Hierdoor wordt deels voorbij gegaan aan de boodschap van de campagne.
Zie ook: SIRE campagne: Laat jouw jongen genoeg jongen zijn
In onze (red.: Speelplan) bijdrage willen we daarom ook niet te veel ingaan op de verschillen tussen jongens en meisjes. Er zijn meer dan voldoende deskundigen die het daar al niet eens over worden. Wel weten we, vooral uit onze eigen ervaringen, dat stilzitten, luisteren en goed kunnen plannen, geen ultieme kernkwaliteiten zijn om je als kind goed te kunnen ontwikkelen. Veel kinderen zijn juist onderzoekend, visueel en ruimtelijk ingesteld, leren door te doen (trial en vooral ook error) en ook veel beter als hun energie kan worden omgezet in actie, beweging ingezet om te leren.
Kinderen zoeken uitdaging
Als ontwerpers van speelruimte, zijn wij natuurlijk blij met de oproep om kinderen meer kind te laten zijn (of zo je wil, jongens genoeg jongen te laten zijn). Dit vraagt om uitdagende speelruimte. Binnen (voor zover onze invloed daartoe reikt) maar vooral ook buiten! Wat is er nou leuker dan springen in plassen, crossen door het bos of slingeren aan de takken van een wilg bij de waterkant? Een vuurtje stoken, stoeien met je broer (of zus ☺), slootje springen en kijken wie het hoogste kan klimmen, kinderen doen het. Heus. Ouders weten het vaak niet; ook waar. En veel volwassenen keuren het af; zeker.
Ruimte voor rommel en risico
Ruimte bieden aan kinderen om lekker kind te zijn vraagt daarom niet alleen om een uitdagende, soms wat rommelige inrichting, maar vooral ook om begrip van volwassenen. Laat kinderen lekker stoeien, kijk soms een andere kant op als er risico’s worden genomen die je liever niet hebt (excessen uiteraard daar gelaten!) en accepteer dat de buitenruimte ook beleefd wordt. Deze is daarom niet altijd strak aangeharkt maar moet juist kansen bieden voor kinderen om lekker aan te rommelen.
Enkele tips voor een jongensvriendelijke speelomgeving voor jongens en meisjes;
- Laat snoeiafval waar mogelijk vooral liggen. Kinderen kunnen met takken de mooiste hutten, gevangenissen, tipi’s of boten bouwen.
- Creëer mogelijkheden voor verstoppende kinderen en spannende verhalen; altijd onder toezicht van je ouders speelt een stuk minder leuk. Spannende inrichting en groenvoorziening stimuleert dat kinderen op ontdekking gaan.
- Kroon bomen niet te hoog op; zeker in parken of plekken waar regelmatig kinderen spelen kunnen klimbomen prima onderdeel zijn van het spel en is het fijn als de boombeheerders een beetje meedenken.
- Geef stoeiende kinderen lekker de ruimte, ook op het schoolplein. Op een Vrijeschool in Brabant was een stukje snippergroen bedoeld voor de kinderen die in de pauze lekker wilden worstelen, stoeien en stoom af blazen. Gewoon in zicht van de leerkrachten, die pas ingrepen als er moedwillig pijn gedaan werd.
- Zorg voor boeiende beplanting; plukstruiken, vlinderstruiken, verstop- en knutselgroen zoals bamboe en wilgen.
- Reguleer de boel vooral niet te veel; een speelplek met houten toestellen in kunstgras of zelfs zand is niet direct avontuurlijk of een ‘natuurlijke speelplek’. Juist niet-gereguleerd spel waaraan kinderen zelf vorm kunnen geven is veel langer en steeds opnieuw boeiend. Dit kun je natuurlijk wel stimuleren met eenvoudige speelaanleidingen zoals bijvoorbeeld keien in het water of stammen her en der.
- Neem ruimte voor ravotten mee in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen; bij de ontwikkeling van nieuwe woonwijken, renovatietrajecten of recreatiegebied. Laat ruimte voor rommelen in het groen, leg water zo aan dat oevers flauw zijn en kinderen hier gemakkelijk bij en veilig uit kunnen komen, tover Wadi’s om tot natuurlijke speelzone’s en duid aan dat hier gespeeld mag worden (totempaal, keien, stammen etc. ).
- Sluit echt gevaarlijke situaties zoveel als mogelijk uit; een dichtbegroeide waterkant met weinig mogelijkheden om uit het water te klimmen is gewoon gevaarlijk. Kleuters die onbevangen de openbare autoweg op rennen ook. Risicovol spelen betekent niet dat alles moet kunnen, maar dat onvoorziene risico’s met grote (lichamelijke) schade als mogelijk worden voorkomen en er genoeg uitdaging overblijft om kinderen te stimuleren hun eigen grenzen te ontdekken.
- Enkele uitdagende speelplekken in beeld:
met dank aan:
Arie Stobbe van Speelplan; het plan voor beter spelen
Speelplan is op meerdere manieren bij speelplekken betroken. Het bureau is gespecialiseerd in (veiligheids)inspecties, maar verzorgt ook complete speelinrichtingen en geeft advies (onafhankelijk van leveranciers van speeltoestellen) over het inrichten van speelplekken.