Spelen is leuk en moet dat ook blijven. Om dat te waarborgen moet er heel wat gebeuren. Buiten spelen is belangrijk voor ontwikkeling van alle kinderen; met en zonder beperkingen! Leren en spelen liggen heel dicht bij elkaar. Alle kinderen hebben het recht op een veilige en uitdagende plek om te spelen.
Zie ook: 14 partijen tekenen Samenspeelakkoord voor toegankelijke speeltoestellen. (3-12-2019). Dit was de aanleiding om uit te zoeken wat je in de praktijk kunt doen om je speelplekken breed toegankelijk te maken. Mohamed Rahman, directeur van Speelplan pakte deze handschoen op…
redactie
Daarnaast vinden wij bij Bureau Speelplan dat elke speelruimte uitdagend en voor iedereen toegankelijk moet zijn. Er is al veel gezegd en geschreven over spelen, maar kunnen we eigenlijk doen om een veilige, uitdagende en toegankelijke speelruimte te realiseren?
Hoe maak je een inclusieve speelruimte? Onderstaand een paar handvatten om mee te werken:
1. Speelaanleidingen
2. Ondergronden
3. Toegankelijkheid
4. Samen spelen
5. Herkenningspunten
1. SPEELAANLEIDINGEN
Natuurlijk, stedelijk, ondergrond, opstelling
Speelaanleidingen zijn elementen die uitdagen tot o.a. beweging en samenspel. Ze stimuleren kinderen om met hun eigen fantasie aan de slag te gaan. Je kunt deze speelaanleidingen onderverdelen in natuurlijke en stedelijke speelaanleidingen. Natuurlijke speelaanleidingen in de vorm van stapstammen, boomstammen, slalom palen en nog veel meer speelobjecten met een natuurlijke uitstraling. Bij stedelijke speelaanleidingen kun je onder meer denken aan rubber bollen, belijning op de verharding, zwerfkeien en gevormde straatspellen op de verharding.
2. ONDERGRONDEN
Kunstgras, verschillende bestrating-verhardingen, rubber ondergrond
Het aanbrengen van hobbels en/-of heuvels inde ondergrond of verharding geeft een speelplek een spannend karakter en heeft een grote aantrekkingskracht op kinderen. Je kunt je eigen tempo bepalen en eigen parcours crossen. Ergens onderdoor, langs of overheen rijden bijvoorbeeld. Gebruik hiervoor een stevige vaste ondergrond, dus geen los materiaal
zoals zand of houtsnippers.
Breng diversiteit aan in de ondergronden. Maak sommige gedeeltes van bestratingsmateriaal en andere delen van bijvoorbeeld kunstgras of rubber. Los materiaal is minder goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers.
Het stimuleren van fantasiespel kan door een speelplek in te richten met een bepaalde thematiek. Denk aan verschillende thema’s zoals ‘onder de zee’, of ‘de middeleeuwen’. Dit is zowel in de kleuren en vormen van ondergronden aan te brengen als in gethematiseerde speeltoestellen. Kinderen kunnen zelf of samen, spellen bedenken; riddertje of zeemeermin spelen.
3. TOEGANKELIJKHEID
Hekwerken, paden
Als er hekwerken rondom de speelplek staan of gedeeltes daarvan zorg er voor dat deze minimaal 120 cm breed is, zodat hij rolstoel toegankelijk is. Houdt rekening met loop, fiets en draai bewegingen van rolstoelgebruikers. Vrije ruimte is hierbij belangrijk, zorg voor een ruimte opstelling. Zorg ervoor dat de paden in een speelplek minimaal 120 cm breed zijn zodat deze toegankelijk is voor iedereen.
4. SAMEN SPELEN
Diversiteit in speeltoestellen, speelroutes en speelwaarden
Voor iedereen wat wils, voor elke leeftijdsgroep, ruimte voor sporten/balspel, fantasiespel en spelen in het groen en verschillende speeltoestellen. Het verwerken van verschillende speelwaardes in een ontwerp is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen, maar heeft ook een positieve invloed op verschillende leeftijdsgroepen en de diversiteit van de speelplek. Kinderen zijn minder snel uitgekeken als er meerdere speelwaarden op een speelplek zijn. Dit maakt de speelplek uitdagend.
samen spelen (foto: Speeltuinbende) 
variatie in speelwaarden
Er zijn verschillende leveranciers die inclusieve speeltoestellen ontwikkelen. Iedereen kan op het zelfde toestel spelen en zo wordt er geen onderscheid gemaakt. Denk aan speeltoestellen met een brede entree, bredere glijbaan, een gelijkvloers draaitoestel of een rolstoelvriendelijke schommel etc.
5. HERKENNINGSPUNTEN
Herkenningspalen, duidelijke routes, blikvangers
Het aangeven van een duidelijke speelroutes en het neerzetten van afspreekpunten is belangrijk voor kinderen om zich te oriënteren. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een groot speeltoestel, een hoge boom of herkenningspalen als herkenbaar punt. Speelplan heeft dit verwerkt in speeltuin ‘De Hoef’ in Utrecht. Langs het pad staan gekleurde palen als herkenningspunten.
met dank aan:
het team van Speelplan.
“Speelplan vindt dat speelruimte inclusief moet worden ingericht. Speelruimte dient in dezelfde mate toegankelijk te zijn voor kinderen zonder en met een beperking. Belangrijk is dat alle kinderen met elkaar buiten kunnen spelen. Aan de hand van een inventarisatie en een analyse van belemmeringen, kunnen specifieke maatregelen genomen worden om de speelvoorziening bereikbaar, toegankelijk en bespeelbaar te maken. Dit doet Speelplan samen met de opdrachtgever, partijen als NSGK en de potentiële gebruikers.”
Speelplan; inspectie, advies, ontwerp en cursussen