Chemische bestrijding van onkruid op vakantieparken wordt in 2020 per wet verboden. Veel terreinbeheerders zoeken daarom naar een andere aanpak voor onkruidbeheersing. Alternatieven zijn vaak kostbaar in tijd en geld.
Toch is er een methode die juist meerwaarde oplevert: ongewenst groen bestrijden met groene kwaliteit die meer bijdraagt. “Zo snijdt het mes aan twee kanten: chemievrij beheer en een verhoogde groenbeleving van het vakantiepark”, zegt Dirk-Jan Heil, projectleider bij BTL Advies.
Onkruid in de openbare ruimte heeft nadelige gevolgen voor de beeldkwaliteit, toegankelijkheid, veiligheid en levensduur van verhardingen. Voorheen werd onkruid op verhardingen in veel gevallen bestreden met gebruik van chemische middelen. Vanwege nadelige gevolgen voor planten, dieren en het drinkwater wordt chemische bestrijding van onkruid op steeds meer plaatsen verboden.
In 2018 is een algeheel verbod op het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen bij het beheer van openbare ruimtes ingegaan. De recreatiebranche heeft meer tijd gekregen om een omschakeling te maken, voor deze branche gaat deze nieuwe wet waarschijnlijk in per 2020.
Ter voorbereiding op het verbod heeft de RECRON in 2015 de Green Deal recreatie ondertekend. Hierin zijn afspraken gemaakt om vrijwillig het gebruik van chemische middelen voor terreinonderhoud te minderen, ongeacht wanneer een verbod ingaat. Grote partijen als HISWA, Center Parcs, Landal en Roompot zijn betrokken bij deze deal om zich gezamenlijk voor te bereiden op het naderende verbod op chemische middelen.
Gevolgen voor de recreatiebranche
Verschillende vakantieparken onderzoeken om deze reden geschikte alternatieve beheermethodes voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op de markt. Roompot Vakantiepark Aquadelta in Bruinisse is één van de parken die vroegtijdig heeft ingespeeld op het snel naderende verbod. David Hannewijk, manager techniek en beheer bij Roompot Vakantiepark Aquadelta vertelt: “De omslag naar een chemievrije beheersing van onkruid kan ons veel geld gaan kosten in de toekomst. Daarom zijn we al vroeg begonnen met het zoeken naar alternatieven en na gaan denken over hoe wij onze buitenruimte zo kunnen inrichten dat onkruid minder kans krijgt.”
Alternatieven zijn er genoeg. Denk hierbij bijvoorbeeld aan onkruidbestrijding met de brander of met heet water. Ook alternatieve beheersvormen kunnen een oplossing vormen. Deze alternatieven kosten echter vaak meer tijd en dus geld. Het accepteren van meer en hoger onkruid rondom hagen, woningen en op wegen en paden is een oplossing die niet meer kost, maar er wel voor zorgt dat de kwaliteit van de hele omgeving snel omlaag gaat. Om toch het kwaliteitsniveau van de buitenruimte te behouden, kan dit voor veel vakantieparken dus een flinke verhoging van de jaarlijkse kosten betekenen.
Onkruidarme inrichting
Om de kosten binnen de perken te houden, is een eenmalige investering in een onkruidarme inrichting een oplossing. Deze investering verlaagt de beheerskosten op langere termijn en verhoogt de groenbeleving van het park, een aanpak die duidelijk de voorkeur heeft van Dirk-Jan Heil: “Voorkomen is beter dan genezen. Als er geen onkruid is dan hoeft het ook niet bestreden te worden”.
“Het verbod is een kans om het groene imago en de beleving van vakantieparken te verhogen”
De projectleider legt uit waarom: “Op veel onkruid ‘hotspots’ kan de groei van ongewenst groen teruggebracht worden door gewenst groen aan te leggen. Het verbod op chemische bestrijdingsmiddelen is daarom in mijn ogen ook een kans om het groene imago en de beleving van vakantieparken te verbeteren”, aldus Heil. “Een grotere diversiteit aan bloeiende en streekeigen beplanting zorgt voor meer afwisseling, kleur en een prettig gevoel op het park. Hierbij is het belangrijk dat het groen aansluit op het landschap waarin het gelegen is. Dit is immers het visitekaartje van het vakantiepark.”
In deze methode van chemievrij onkruidbeheer is de samenwerking tussen terreinbeheerders en ontwerpers erg belangrijk. “Elk park is anders. Niet alleen qua inrichting, maar ook qua bezoekers. Voor een vakantiepark is parkbeleving van groot belang. Groen speelt hierin een essentiële rol. Daarom is het belangrijk dat bij deze aanpak vanuit verschillende rollen wordt gekeken naar een inrichting die beheervriendelijk is en tegelijkertijd de uitstraling van een park verhoogt”, aldus Heil.
Pilot: duurzaam en chemievrij
Vakantiepark Aquadelta kijkt samen met BTL hoe een aantal vakantiewoningen op het terrein duurzaam en chemievrij kunnen worden ingericht. Ook de entree en het centrale plein van het park worden verder vergroend om onkruid terug te dringen. Heil beschrijft hoe dit proces eruit ziet: “De terreinbeheerders hebben eerst de ‘hotspots’ voor onkruidgroei op het terrein in kaart gebracht. Daarna hebben onze ontwerpers in overleg met de beheerders maatregelen bedacht die de onkruidgroei terugdringen. We kijken bij de keuze voor onkruidarme materialen en beplanting goed naar het schitterende omliggende Zeeuwse landschap om deze kwaliteit ook in het park terug te laten komen”.
gebruik van hoge grassen onkruid krijgt geen kans
Er zijn verschillende maatregelen te bedenken: van het vervangen van hekwerken door vaste planten en de grindborders rondom de woningen door ruige grassen. “Door slimme investeringen is onkruidbestrijding minder of zelfs helemaal niet meer nodig”, legt Heil uit. “Het gebruik van vaste planten is een mooi voorbeeld. Wanneer de juiste soorten vaste planten worden aangelegd, zorgen deze voor minder onkruiddruk, gaan de beheerskosten omlaag en de groenbeleving omhoog.”
voor: gras groeit tussen de tegels na: tegels in het gras 
voor: onkruid rond hek is lastig werk na: vaste planten houden onkruid weg
Vakantiepark Aquadelta is enthousiast over de voorstellen: “Deze plannen zorgen voor een aantrekkelijke en duurzame uitstraling van het park, zonder onkruid en zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen”, aldus Hannewijk.
met dank aan:
Dirk-Jan Heil, projectleider bij BTL Advies
BTL heeft jarenlang ervaring in chemievrije onkruidbeheersing en met het inzetten van alternatieve oplossingen. Bij BTL combineren we onze hoogwaardige kennis van ontwerp, inrichting en beheer met de uitgebreide ervaringen in de uitvoering. Onze experts informeren u graag over de mogelijkheden om op een duurzame manier de onkruiddruk te verlagen en tegelijk de waarden van uw buitenruimte te vergroten.
Meer informatie: www.btl.nl