Het Nationaal Militair Museum heeft een vernieuwde educatieve speelruimte voor kinderen geopend: Xplore. De locatie van Xplore binnen het museum is een vrij donkere ruimte. Wij vroegen light designer Jeffrey Steenbergen naar de uitdagingen op het gebied van belichting.
Met het ontwerp van Xplore wil het museum kinderen helpen begrijpen wat de strijd is die geleverd wordt voor vrijheid. In Xplore ligt de focus op zelf doen en ervaren en spelen kinderen met volle fantasie.
Xplore
In Xplore zijn vier grote speelobjecten, volledig op kindniveau gemaakt: er is een kasteel, een Chinook, een tank en een onderzeeboot. De speelobjecten zijn verbonden met nettenpaden, wiebelbruggen en touwladders zodat er verkennende hindernisroutes ontstaan. Elk speelobject nodigt uit op ontdekkingsreis te gaan, door de uitdagende doe-activiteiten erin en erop. Hierdoor worden kinderen geïnspireerd om te bewegen en leren door te spelen.
Interactieve games
Ook aan de oudere kinderen is gedacht. Er zijn drie interactieve games, gebundeld in een ‘commandocentrum’. Hier kunnen de kinderen een onderzeeboot, een Chinook en een tank besturen om met elkaar opdrachten uit te voeren.
Deens ontwerp
Het Deense bedrijf Monstrum heeft het ontwerp gemaakt. Adjunct-directeur en architect Amalie Muff: “Als kinderen kunnen leren door te spelen, is dat fantastisch. Het maakt dat kinderen het leuk vinden om naar het museum te gaan. Daarnaast is inclusiviteit belangrijk. Een artistieke omgeving inspireert iedereen, ook kinderen met een beperking. Het kleurrijke en fantasierijke ontwerp van de speelobjecten is een taal die iedereen verstaat en iedereen kan onderdeel zijn van dat avontuur”.
Meer informatie: www.nmm.nl/nl/zien-en-doen/xplore/
Belichting toegelicht
Wij (redactie Pretwerk.nl) kennen de speelruimte van het Nationaal Militair Museum als een vrij donkere ruimte in het hart van het museum, zonder daglicht van buitenaf. Dit is een situatie die ook veel voorkomt bij indoor recreatiebedrijven. Juist voor dit onderwerp is de Nederlandse lichtspecialist Jeffrey Steenbergen bij dit project betrokken. De belichting blijkt ook een wezenlijk onderdeel uit te maken van de beleving
Was het een uitdaging om deze donkere ruimte de belichting goed op orde te krijgen? Of is het juist wel handig dat er weinig zonlicht binnen komt?
Steenbergen: “Het heeft voordelen en nadelen. Voor het lichteffect van de Chinook is het een zegen. Natuurlijk heeft het ook zijn uitdagingen. Zeker omdat Monstrum niet eerder in de binnenruimte op deze schaal iets moest doen en de hele omgeving is zwart. De hele ruimte doorloopt binnen één uur de cyclus van dag naar nacht. Daarnaast heeft ieder object heeft een aantal knoppen met lichteffecten die je in balans moet brengen. Het wegvliegen van de chinook helikopter is een mooie lichtshow, maar ook het camouflagelicht in de onderzeeër of het starten en schieten met de tank brengt licht met zich mee.”
Licht is natuurlijk méér dan sfeer?
Steenbergen: “Dat klopt. Ook de veiligheid voor de kinderen is van groot belang. De rubberen vloer helpt daar natuurlijk enorm bij. Omdat we niet helemaal wisten hoe groot het gebrek aan daglicht zou zijn hebben we het volledige werklicht vernieuwd. Dat werklicht is in zones aan te sturen in een lage waarde, midden en hoog. Bij het kasteel waar de meer kleine kinderen spelen staat dat werklicht in de overdag stand dan ook goed aan. Bij de Chinook juist wat minder omdat de uitdaging daar voor de echte kleintjes toch al te groot is. De werklichtzones worden dus ook door de Pharos lichtsturing aangestuurd.”
Hoe breng je de dag en nacht in beeld met de belichtingstechniek?
Steenbergen: “De nacht is het kortst zodat het als het wat donker is en spannend wordt het nooit te lang donker is. Daarbij maakt het werklicht toevoegen dat alle kleurspots ook voornamelijk voor sfeer zijn. Naast deze kleurspots hebben we ook een aantal witte richtbare spots (3000K) die staan op alle val gevaar plekken en staan altijd aan. Juist feller in de donkere situaties. Denk daarbij aan alle uitgangen van een glijbaan, iedere trap en ieder klim / spring object. Ook hier is er weer meer van dit licht bij het kasteel. En stiekem gebruiken we die witte spots ook op alle plekken waar we verwachten dat ouders graag een foto schieten zodat de kinderen ook altijd front licht hebben op die foto’s.”
De eindconclusie van Steenbergen over het werken onder deze specifieke (donkere) omstandigheden: “Als je het mij vraagt is het niet hebben van zonlicht in dit geval een zegen omdat het je alle ruimte geeft om met sfeer te werken en daarmee de objecten nog losser komen van de ruimte. Zonder het toevoegen van het werklicht als basis waren we er echter niet uitgekomen.”
Bedrijven die betrokken zijn geweest bij het ontwerp van Xplore:
- Koppelco voor de interactives, de AV en het Lichtontwerp
- Jeffrey Steenbergen hielp Koppelco bij het lichtontwerp
- MONSTRUM – Speeltuin ontwerp
- Shosho B.V. en Kiss the Frog – Games
- Donker Groep – Vloer
- Lichtpunt – Ringen Chinook
- CLS LED – Verlichting
- Heijmans – Projectcoördinatie en uitvoering