Veel Nederlandse zwembaden zijn onveilig en voldoen niet aan de wet. Dat blijkt uit metingen van The Blue Cap Foundation, die onderzoek deed naar de risico’s om bekneld te raken of vastgezogen te worden aan afzuigroosters in zwembaden. In bijna alle onderzochte zwembaden werden zuigkrachten gemeten onder water, terwijl dit volgens de Nederlandse wet en de Europese zwembadnormen niet voor mag komen.
Dat kan levensgevaarlijke situaties opleveren voor volwassenen en kinderen. ‘Het gaat hier niet om een theoretisch risico’, stelt voorzitter Chris Geurts van Kessel van de stichting. ‘In mei van dit jaar nog is in Nederland een meisje met haar haren vastgezogen aan een rooster. Zij heeft zich los kunnen trekken, waarbij ze een pluk haar en hoofdhuid achterliet.’
‘Dit meisje heeft het gelukkig overleefd. Vier andere kinderen zijn deze zomer- en herfstvakantie in Europa omgekomen doordat zij onder water vastgezogen werden aan ondeugdelijke afzuiginstallaties. En van een Nederlands meisje werden afgelopen januari in een resort op Curacao de darmen uit haar lijfje gezogen.’
Onderzoek
The Blue Cap Foundation heeft twaalf zwembaden onderzocht verspreid over heel Nederland, zowel baden in vakantieparken als openbaar toegankelijke baden. Bij tien van de twaalf baden werden zuigkrachten gemeten bij afzuigroosters, variërend van enkele kilo’s tot circa driehonderd kilo per opening. ‘Een volwassene kan enkele tientallen kilo’s zuigkracht nog wel weerstaan, kinderen natuurlijk minder’, licht de voorzitter toe. ‘Aanzuiging van haren treedt al op bij een lage zuigkracht en kan noodlottige gevolgen hebben als deze bijvoorbeeld achter een rooster verward raken.’
Meetapparatuur
Opvallend is dat bij geen van de onderzochte baden de zuigkrachten eerder zijn vastgesteld, noch door de exploitanten zelf, noch door de toezichthouders zoals de provincie. ‘We hebben hier te maken met een gebrek aan kennis’, geeft Geurts van Kessel aan. ‘Wij zijn de enige organisatie die deze zuigkrachten aan roosters daadwerkelijk meet in plaats van ze uitsluitend te berekenen. Wij gebruiken hiervoor speciaal door de stichting ontwikkelde meetapparatuur. Men onderschat de risico’s en de teneur is: dat komt in Nederland niet voor. Dat blijkt ook uit de reacties die wij op ons eerdere onderzoek in het buitenland hebben gekregen uit de branche en uit de antwoorden op de Kamervragen die gesteld zijn. Maar naar aanleiding van alle publiciteit hebben wij allerlei voorbeelden gekregen van soortgelijke ongevallen, ook in Nederland. Van haren en ledematen die zijn vastgezogen tot een meisje dat in coma is geraakt in 1995. Deze incidenten worden niet officieel geregistreerd, maar zijn er wel degelijk. En ieder ongeval is er een te veel.’
Blue Cap Foundation
The Blue Cap Foundation is in 2010 opgericht op initiatief van een van de opa’s van Willem. Zijn kleinzoon heeft eenzelfde soort ongeluk niet overleefd. ‘Doel van de stichting is de veiligheid in zwembaden te vergroten, vooral gericht op vastzuig- en beknellingsrisico’s. Dit voorjaar hebben we de situatie in het buitenland onderzocht en nu dus de Nederlandse. Wij kunnen de wereld echter niet alleen veranderen. Daarom zijn we intensief in gesprek met onder andere het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, dat verantwoordelijk is voor de Zwemwaterwet, en de reisbranche, waaronder enkele grote touroperators en de ANVR. Ook hebben we contact met de Onderzoeksraad voor Veiligheid en verschillende zwembadbouwers. Naar aanleiding van ons
onderzoek zijn onlangs tevens voorstellen gedaan om de Europese normen voor de veiligheid van zwembaden aan te scherpen.’
Technische oplossing
Op dit moment werkt The Blue Cap Foundation aan een eenvoudige technische oplossing om het vacuüm zuigen en vastzuigen van haren te voorkomen. ‘Dit ziet er veelbelovend uit’, aldus Geurts van Kessel. ‘Als wij hiermee verder zijn, willen wij deze kennis graag delen met het bedrijfsleven, zodat zij zwembaden hiermee veiliger kunnen maken. Want wij zijn ervan overtuigd dat je heel veel leed kunt voorkomen door kleine aanpassingen die slechts een geringe investering vergen.’
Meer informatie: www.thebluecap.com