In 2021 laat de flexbranche een krachtig herstel zien na de sterke volumedaling in 2020. Met de groei van de economie en een minder snel oplopende werkloosheid, dankzij de NOW-regeling, keert ook de krapte op de arbeidsmarkt weer terug.
Eén op de drie ondernemers in de flexbranche geeft nu aan een tekort aan arbeidskrachten als een belemmering te zien. De sector gaat tegelijkertijd een onzekere tijd tegemoet. Zo zal de flexbranche in de toekomst ingrijpend moeten veranderen naar een duurzamer model waarin uitzend- en oproepkrachten meer zekerheid en bescherming krijgen. Dit leidt er toe dat uitzendkrachten duurder worden en minder flexibel inzetbaar dan nu het geval is. Deze kwaliteitsslag binnen de sector raakt vooral bedrijven die hun bestaansrecht ontlenen aan het concurreren op de arbeidsvoorwaarden. Dit blijkt uit het nieuwe vooruitzicht voor de flexbranche van het ING Economisch Bureau.
Krachtig herstel in 2021
Dit jaar laat de flexbranche, bestaande uit uitzendbureaus, arbeidsbemiddelaars en payrollers, een krachtig herstel zien na de sterke volumedaling in 2020 met 14%. Naar verwachting groeit het volume in 2021 met circa 10%. De sector is weliswaar hard geraakt door de coronacrisis, maar weet zich ook weer snel te herstellen zodra de economie aantrekt. Tijdens eerdere crises is immers gebleken dat veel bedrijven in geval van groei bij voorkeur eerst flexibel personeel inhuren in plaats van direct vast personeel in dienst te nemen.
Stijging uitzenduren in 2021
Het herstel van de flexbranche blijkt onder meer uit de ontwikkeling van het aantal uitzenduren. Over de eerste vier maanden van het jaar ligt het aantal uitzenduren gemiddeld 17% hoger ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dit komt enerzijds doordat het aantal uitzenduren vorig jaar in april met 24% kromp door de uitbraak van het coronavirus. Anderzijds was er vorig jaar in het eerste kwartaal sprake van een zeer krappe arbeidsmarkt waardoor het aantal uitzenduren al daalde.
Veranderende krapte op de arbeidsmarkt
De krapte op de arbeidsmarkt is de afgelopen tijd weer opgelopen. Na een snelle daling van de werkgelegenheid tijdens de eerste lockdown begin 2020, werd de werkloosheid weer beperkt door de NOW-regeling en het terugveren van de economie. Eén op de drie ondernemers in de flexbranche geeft nu aan een tekort aan arbeidskrachten als een belemmering voor de uitvoering van hun activiteiten te zien. In sommige sectoren, zoals de techniek, ICT en de accountancy, is de krapte nooit weggeweest. Overigens zal de werkloosheid aan het eind dit jaar naar verwachting nog wel weer enigszins oplopen, als de overheidssteun grotendeels wegvalt en er meer bedrijven failliet gaan. Dan zal er naar alle waarschijnlijkheid ook meer mobiliteit op de arbeidsmarkt komen dan nu het geval is. De krapte op de arbeidsmarkt zal daardoor niet voor alle sectoren verdwijnen, maar over het algemeen wel iets minder groot zijn dan in het jaar voor corona.
Donkere wolken boven de flexbranche
De flexbranche staat aan de vooravond van grote veranderingen. Afhankelijk van hoe snel de formatie van een nieuw kabinet verloopt, wordt mogelijk al in de loop van 2021 een begin gemaakt met het opstellen van nieuwe en strengere regelgeving. Deze is bedoeld om flexwerkers meer zekerheid te bieden. Dit om de volgens veel deskundigen doorgeschoten flexibilisering een halt toe te roepen en om een gelijker speelveld op de arbeidsmarkt te creëren. De regelgeving zal naar verwachting mede worden gebaseerd op de adviezen van de SER, die begin juni bekend zijn gemaakt, om de arbeidsmarkt eerlijker en duurzamer te maken.
Uitzendwerk wordt duurder en minder flexibel
De adviezen voor een duurzame arbeidsmarkt vallen niet allemaal even positief uit voor de flexbranche. Zo wordt geadviseerd oproep- en nulurencontracten af te schaffen en wordt de maximale uitzendduur verlaagd van 5,5 jaar naar 3 jaar. Verder wordt een verplichte certificering voorgesteld om de kwaliteit van uitzendorganisaties te waarborgen en krijgt een uitzendkracht recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als een medewerker bij het inlenende bedrijf. Deze kwaliteitsslag maakt dat uitzendwerk duurder en minder flexibel wordt. Dit om uitzendwerk alleen in te zetten voor ‘ziek & piek’ en niet langer voor werk op structurele basis, een enkele uitzondering daargelaten.
Nieuwe kansen voor groei
Niettemin zijn er ook nog volop kansen voor uitzendorganisaties. Dankzij nieuwe technologieën en veranderend consumentengedrag zal bepaald werk veranderen of zelfs geheel verdwijnen. Uitzendorganisaties kunnen hier de rol van HR-dienstverlener op zich nemen door zich te richten op het omscholen en het van werk naar werk begeleiden van werknemers. Ook kunnen uitzenders een actievere rol spelen bij het aan het werk helpen van (semi)werklozen, nu de arbeidsmarkt weer krapper wordt. Uit cijfers van het CBS blijkt dat er een onbenut arbeidspotentieel is van 1,1 miljoen mensen, wat neerkomt op 8,5% van de beroepsbevolking.
Shake-out van uitzendorganisaties
“Ondanks het krachtige herstel gaat de flexbranche een onzekere tijd tegemoet”, stelt Katinka Jongkind, econoom zakelijke dienstverlening bij ING. “Hoewel nog onduidelijk is welke adviezen eventueel door een nieuw kabinet worden overgenomen, zal een deel van het uitzendwerk in zijn huidige vorm in de toekomst weinig tot geen bestaansrecht meer hebben. Naar verwachting zal dit leiden tot een shake-out van uitzendorganisaties, en dan met name van bedrijven die sterk concurreren op arbeidsvoorwaarden.”
Bron en meer informatie: Vooruitzicht Flexmarkt op www.ing.nl