Volgens het onderzoek van de KvK heeft de gemeente Valkenburg het beste toeristische beleid van Nederland. Bart Mennens, directeur burgerzaken, economie en toerisme en wethouder Willem Thijssen, met toerisme in zijn portefeuille, vertellen waarom.
Lag de uitkomst van deze benchmark niet voor de hand? “Het is hier natuurlijk wel allemaal begonnen,” stelt Thijssen, verwijzend naar de oprichting in Valkenburg – 125 jaar geleden – van de Nederlandse VVV. “Je bent de hoge score in dat onderzoek dus bijna aan je status verplicht,” reageert Mennens. Hij beschouwt de score als het resultaat van een jarenlange, stelselmatige aanpak van het toerisme binnen zijn gemeente.
Allesomvattend
Al in 2001 werd in samenspraak met de toeristische ondernemers een allesomvattende toeristische visie opgesteld, compleet met bijbehorend uitvoeringsprogramma en geldelijke middelen. Met de komst van burgemeester Martin Eurlings naar Valkenburg, een aantal jaren geleden, werd dat nog eens dunnetjes overgedaan en de visie herijkt en aangepast. Er kwamen nieuwe accenten. “Je moet blijven finetunen,” aldus Mennens. “Maar de boodschap blijft dezelfde en die is: ‘Valkenburg, pak nou die identiteit waardoor je groot bent geworden’.”
Die identiteit wordt volgens hem voor een groot deel bepaald door de historische stad en door het mooie landschap. Alle voorzieningen zoals het Holland Casino, het pretpark en Thermae 2000 sluiten daar bij aan. Maar het gaat vooral om de eigen identiteit.
Historische keuze
Aanleiding voor het opstellen van de toeristische visie was de vraag welke richting de stad zou moeten inslaan. “Wil je wielerstad zijn? Een gewone stad? Valkenburg, wat ben je nu eigenlijk en welk programma hoort daarbij?” vraagt Mennens retorisch. Uiteindelijk werd gekozen voor datgene waar Valkenburg groot door geworden is: de historische stad en het fraaie landschap. Alles wat daaromheen
gedaan wordt, moet erbij passen en mag niet conflicteren. “Je moet niet alleen maar kuurstadof alleen maar wielrenstad willen zijn,” gaat hij verder. “Valkenburg is juist aantrekkelijk vanwege de diversiteit van het aanbod. De mix is belangrijk en wordt door de gasten ook sterk gewaardeerd.”
Speerpunten
Wethouder Thijssen somt de vier speerpunten van Valkenburg op die kenmerkend zijn voor het toeristisch beleid: “Sport en dan met name het wielrennen, de kerstmarkten en alles wat daarmee te maken heeft, kunst, cultuur, wellness en gezondheid.” Hij geeft toe dat het moeilijk is om alleen maar ontwikkelingen toe te laten die binnen deze vier thema’s passen. Toch is dat heel belangrijk. “Er spelen wel eens flinke commerciële belangen. Maar als het niet de kwaliteit heeft die wij beogen, adviseren wij het niet te laten doorgaan.
Anders vervaagt onze toeristische doelstelling.” Mennens: “Je kiest voor een bepaald profiel en ook op de langere termijn moet je daaraan vasthouden. Pas dan wordt het herkenbaar en duidelijk. Iedereen snapt dan ook waarom je bepaalde keuzes maakt.”
Evenementen
Het evenementenbeleid van Valkenburg is gekoppeld aan de genoemde speerpunten. “Wat wielrennen betreft, hoef ik niets uit te leggen. We hebben nou eenmaal de Cauberg en maken daar graag gebruik van,” zegt Thijssen en lacht. Als voorbeeld van een evenement met een grote impact, noemt hij het Red Bull Crashed Ice 2011. Het gaf grote bekendheid aan Valkenburg. “De naam Valkenburg wordt door dat evenement over de hele wereld uitgedragen. Hetzelfde geldt voor de Amstel Gold Race. Ook die zorgt dat mooie beelden worden uitgezonden die bij de mensen blijven hangen.” Je moet gerichte keuzes maken, benadrukt Thijssen. Dus bijvoorbeeld niet ‘zomaar’
een braderie, maar een markt met streekproducten.
Toeristenbelasting
Voor het uitvoeringsprogramma van de toeristische visie in 2001 werden gelden gegenereerd door extra heffingen te introduceren. Zo werd het parkeergeld verhoogd, een baatbelasting ingevoerd en nog een aantal andere heffingen. Met de opbrengst ervan konden projecten worden opgestart. Na de herijking van het beleid moeten weer extra gelden worden gereserveerd om de ambitieuze centrumplannen en cultuurprojecten te financieren. Daartoe wordt deze keer de toeristenbelasting verhoogd, reclamebelasting ingevoerd en gaat ook de vermakelijkhedenretributie omhoog.
Profijtbeginsel
“Daar staat tegenover dat we nu projecten kunnen gaan uitvoeren die gerelateerd zijn aan het toerisme. We hanteren hierbij het profijtbeginsel: wie profiteert, die betaalt. Vrijwel alle (toeristische) ondernemingen, winkels, attracties en inwoners hebben profijt van de projecten waarvoor extra financiële middelen nodig zijn. Deze financiering werd door de gemeenteraad unaniem goedgekeurd,” aldus Thijssen, die de ondernemersheeft gevraagd met een beter voorstel te komen. Maar het voorstel van de ondernemers bood onvoldoende oplossingen voor een passende financiering van deze belangrijke projecten.
Ondernemersraad
Met welke ondernemers praat de gemeente? Thijssen: “Er is een Valkenburgse Ondernemersraad, een adviesorgaan van de gemeente waarin de meeste branches vertegenwoordigd zijn. We hebben nu voorgesteld om zogenaamde overlegtafels te introduceren.” Volgens
Thijssen is dit een praktische manier om te overleggen over specifieke problemen die niet iedereen raken. “Wij kiezen vooral voor samenwerkingsmodellen.” Tot slot een paar tips voor gemeentelijk toeristisch beleid. Bart Mennens: “Het belangrijkste is dat je een profiel kiest en dat je daaraan blijft vasthouden. En je moet investeren in kwaliteit. Geen compromissen sluiten.” En Willem
Thijssen besluit met: “Kiezen voor kwaliteit en heel consequent zijn.”
Bron: Gemeentelijk beleidsonderzoek gastvrijheidssector 2011, door de KvK