Vandaag is de derde editie van Vrijetijdstudies van dit jaar verschenen. Vrijetijdstudies is het enige wetenschappelijke tijdschrift gericht op de Nederlandse situatie van de vrijetijdssector. In dit nummer besteden we veel aandacht aan de bezuinigingen die de vrijetijdssector treffen en de wijze waarop de Nederlandse vakantieganger bezuinigt.
Uit de verschillende bijdragen in dit nummer blijkt dat bezuinigingen niet per definitie als negatief hoeven te worden gezien. Het biedt de sector ook mogelijkheden. Koen Breedveld poneert de stelling dat de sector niet of nauwelijks investeert in kennisontwikkeling en dat zij nog net zo weinig als een sector opereert als vijftig jaar terug. Hij stelt dat als de bezuinigingen daar verandering in zouden aanbrengen, er een belangrijk punt gewonnen zou zijn. De reacties hierop zijn verdeeld positief. Ook Janine Caalders besteedt in de rubriek ’t Oog aandacht aan bezuinigingen en stelt dat deze kunnen worden gebruikt als vliegwiel voor iets beters. Het artikel van Bronner en De Hoogh laat zien hoe de economische crisis het vakantiegedrag van mensen kan beïnvloeden. Mensen blijken niet zozeer hun vakantie op te geven, maar gaan bijvoorbeeld naar een land dichterbij of ondernemen minder activiteiten ter plekke. Kortom, er wordt gesproken over een crisis, maar in dit nummer kunt u lezen dat de crisis ook een zonnige kant kan hebben. En dit is wel prettig in een tijd waarin het slechte weer veelvuldig negatief in het nieuws is.
Het Oog
Vrijetijdstudies opent traditiegetrouw met de rubriek ‘Het Oog’ waarin deze keer Janine Caalders van Buiten, Bureau voor Economie & Omgeving zich afvraagt of we moeten blijven zeuren over de bezuinigingen of gewoon aan de slag moeten gaan. Ze ziet vooral kansen in een meer ondernemersgerichte houding waarbij innovatie wordt gekoppeld aan een nieuwe benadering van publieke recreatievoorzieningen. Daarbij moeten we ‘meer’ met ‘minder publiek geld’ zien te realiseren en een product bieden dat beter aansluit bij de wensen van consumenten. Caalders besluit haar pleidooi met een stelling van Joop van den Ende: “Het publiek wil niet naar verliezers toe.” En zo is het volgens Caalders maar net. Voor de recreatiesector geldt dit ook. “Ik stel daarom voor dat we het gewoon gaan doen. Laten we de ellende – bezuinigingen, krimp, opheffing van het Kenniscentrum Recreatie – gebruiken als vliegwiel voor iets beters. Binnen ons eigen bedrijf en op onze eigen terreinen, maar vooral als sector. Bij voorkeur mét het Rijk, maar desnoods ook zonder.”
Artikelen
Zoals gebruikelijk volgen de drie hoofdartikelen.
Fred Bronner en Robert de Hoogh hebben onderzocht in hoeverre de crisis het vakantiegedrag van de Nederlanders in 2009 en 2010 heeft beïnvloed. Samenvattend concluderen de onderzoekers dat in een crisisgevoelige situatie de Nederlander bezuinigt op vakanties, maar niet zover wil gaan dat hij de vakantie opgeeft. Daarom kiest hij voor aanpassingen op aspecten van een vakantie, in het bijzonder door wat korter te gaan. Dit is in overeenstemming met eerder onderzoek, uitgevoerd in andere landen. Een mogelijk dempend effect op bezuinigingen wordt veroorzaakt door het toenemende belang van vakanties op de gezinscohesie.
Geetha Garib heeft de impact gemeten van percepties van werknemersdiversiteit bij vrijetijdsmanagers op de organisatie. De resultaten laten zien dat over het algemeen een positieve kijk op werknemersdiversiteit heerst onder vrijetijdsmanagers. Bovendien blijkt dat werknemersdiversiteit een positieve impact heeft op de organisatie.
In het laatste artikel wordt door Saskia Pijnappels, Martijn Duineveld en Karin Peters beschreven hoe de geschiedenis van Hawaii geconstrueerd wordt door de wetenschap enerzijds en de toeristische industrie anderzijds. De analyse van de overeenkomsten en verschillen tussen de wetenschappelijke geschiedenis en de toeristische geschiedenis laat zien hoe ‘de’ geschiedenis van Hawaii op verschillende manieren en voor verschillende doeleinden wordt geconstrueerd en gereproduceerd. Een meervoudige reconstructie van het verleden werkt niet alleen onderdrukkend of simplificerend maar ook productief. Het is een middel voor groepen mensen om zich opnieuw uit te vinden, een identiteit te construeren, hun etniciteit en identiteit te benadrukken.
De inspiratie
Vaste rubriek in Vrijetijdstudies is ‘De inspiratie’ waar deze keer Jeroen Bryon, strategisch adviseur kennis & innovatie bij Toerisme Vlaanderen en gastdocent Stedelijk Toerisme aan de Master in Tourism (Consortium Universiteit Leuven), schrijft wat hem inspireert.
Forum
In de discussierubriek ‘Forum’ poneert Koen Breedveld de stelling dat de sector niet of nauwelijks investeert in kennisontwikkeling en dat zij nog net zo weinig als een sector opereert als vijftig jaar terug. Hij stelt dat als de bezuinigingen daar verandering in zouden aanbrengen, er een belangrijk punt gewonnen zou zijn. De reacties hierop zijn verdeeld positief. Zo stelt Joep Thönissen van RECRON dat subsidies geen toverdrank zijn en dat de sector vooral behoefte heeft aan ontwikkelingsruimte en het handhaven van gelijke en evenwichtige marktcondities. Overheidsinvesteringen moeten een aantoonbaar rendement opleveren. Rolf Oldejans van de gemeente Enschede betreurt het opheffen van het Kenniscentrum Recreatie, maar ziet, als overheden en marktpartijen elkaar vinden, kansen voor een vernieuwd kenniscentrum. Om de sector vooruit te brengen is samenwerken in onderzoek en kennisontwikkeling volgens Oldejans onontbeerlijk. Hans Haerkens van Gastvrij Nederland vindt dat de gastvrijheidssector lange tijd gebukt is geweest onder een wat suffig imago. Anno 2011 is de sector daadwerkelijk in beweging en is onder invloed van de sociale media de klant daadwerkelijk koning geworden. De gastvrijheidssector is volgens Haerkens nu beter gepositioneerd dan in het verleden en in staat haar aanzienlijke economische en maatschappelijke betekenis voor de Nederlandse samenleving voor het voetlicht te brengen.
Boeken
In de boekenrubriek recenseert Ben Offringa het nieuwe handboek ‘City- en Regiomarketing’ van auteur Elise van Dijk-Bettenhausen. Hij is niet onverdeeld enthousiast over het eerste studieboek op dit gebied. “Dit boek had sterk kunnen profiteren van een strakke eindredactie. Jammer dat deze heeft ontbroken, want aan een helder en overzichtelijk boek op het terrein van city- of regiomarketing is zeker behoefte.”
Signalement
Vrijetijdstudies wordt zoals gewoonlijk afgesloten met de rubriek ‘Signalement’ waar per deelsector (vrijwilligerswerk, sport, recreatie, toerisme, ruimtelijke ordening en tijd, arbeid en zorg) het beleid, onderzoek en de agenda worden behandeld.
Over Vrijetijdstudies
Vrijetijdstudies verschijnt viermaal per jaargang en is een uitgave van de Stichting Vrijetijdstudies in samenwerking met Vrijetijdsnetwerk. Vrijetijdstudies wordt uitgegeven door NRIT Media. Een gratis proefexemplaar is bij het secretariaat (secretariaat@vrijetijdsnetwerk.nl) aan te vragen.