De Vlaamse kust is een populaire bestemming voor een daguitstap of langer verblijf. Er zijn op bepaalde momenten meer bezoekers dan lokale inwoners aanwezig. Een grootschalig bewonersonderzoek peilde naar de tevredenheid van de lokale inwoners over het toerisme aan de Kust. Ongeveer 68% van de respondenten geeft aan toerisme te steunen en 23% staat er neutraal tegenover.
In samenwerking met de kustgemeenten en Toerisme Vlaanderen organiseerde Westtoer een grootschalige studie bij de inwoners van de Kust. Hierbij werd gepeild naar hun houding ten opzichte van de kustbezoekers. Bijna 5000 inwoners namen deel aan het onderzoek. Het onderzoek biedt Westtoer, de kustgemeentes en Toerisme Vlaanderen de mogelijkheid het toekomstige toeristische beleid nog beter af te stemmen op de behoeften van de lokale inwoners.
“Dit onderzoek is essentieel om op een methodische manier te begrijpen hoe lokale bewoners het toerisme ervaren. De resultaten geven ons inzicht hoe we het kusttoerisme in de toekomst verder duurzaam kunnen uitstippelen. De Kust als een florerende bestemming die aantrekkelijk blijft voor de bezoeker en leefbaar voor de inwoner,” aldus Jurgen Vanlerberghe, gedeputeerde en voorzitter Westtoer.
Ruime steun voor het toerisme
Uit het onderzoek blijkt dat de kustinwoners positief staan ten opzichte van het toerisme. Ruim 68% van de inwoners steunt het toerisme en wil dat het belangrijk blijft. 23% neemt er een neutrale houding tegenover aan. Inwoners waarvan een deel van hun gezinsinkomen gelinkt is aan het toerisme steunen het toerisme meer (77%). Ook inwoners die minder dan 10 jaar aan de Kust wonen, staan positiever ten opzichte van het toerisme aan de Kust (74%).
Voordelen maar ook ongemakken
Kustinwoners ervaren verschillende voordelen uit het toerisme. Als belangrijkste voordeel erkennen de kustinwoners dat het toerisme goed is voor de lokale economie (90%). Daarnaast stimuleert het toerisme een groot aanbod aan evenementen dat ook aantrekkelijk is voor de inwoners (65%) en een bloeiend sociaal en cultureel leven (64%). Toerisme zorgt verder ook voor aantrekkelijke jobs (58%). Culturele evenementen zoals Triënnale Beaufort zorgen ervoor dat men zich als kustinwoner trots voelt (53%). Inwoners beseffen ook dat het toerisme hen meer winkels, horecazaken, recreatieve mogelijkheden en meer vervoersmogelijkheden biedt. Dankzij het toerisme wordt cultureel erfgoed aan de Kust ook in stand gehouden.
De inwoners ervaren ook bepaalde ongemakken die ze aan het toerisme toeschrijven. Als grootste ongemak komt het zwerfvuil naar voor (86%), gevolgd door verkeers- (76%) en geluidsoverlast (71%). De top 4 wordt aangevuld met het feit dat toerisme het leven aan de Kust duurder maakt (66%). Inwoners die minder dan 10 jaar aan de Kust wonen geven aan minder ongemakken te ervaren.
Opmerkelijk is dat maar 1 op 4 van de inwoners vindt dat toerisme een negatieve impact heeft op het kwalitatief aanbod van restaurants en cafés (27%). Het toerisme zorgt volgens ongeveer 1 op 5 inwoners (22%) ook in beperkte mate voor een minder passend winkelaanbod. Slechts 16% geeft aan dat toerisme leidt tot minder sociale contacten met andere inwoners.
Aandachtspunt is dat de helft van de inwoners (49%) aangeeft dat ze bang zijn de komende jaren meer nadelen te ervaren van het toerisme. Dit ligt hoger bij jongere inwoners dan bij oudere inwoners.
Aandacht voor leefbaarheid
Hoewel de Kust een stabiele vakantiebestemming is met weinig schommelingen in de jaarlijkse bezoekersaantallen geeft 2 op 3 respondenten aan dat ze de indruk hebben dat het aantal bezoekers naar de Kust is toegenomen. Iets minder dan de helft van de kustinwoners (47%) vindt dat er jaarlijks te veel bezoekers naar de Kust komen. De andere helft (48%) geeft aan dat het aantal bezoekers voldoende is. Jongere inwoners geven meer aan dat de Kust teveel bezoekers trekt.
Een groot aandeel van de kustinwoners (70%) geeft aan dat toerisme zorgt voor levendigheid aan de Kust. Bijna drie op vier (73%) stelt de afwisseling tussen drukke en minder drukke periodes op prijs. En 56% vindt het fijn als er het hele jaar door bezoekers komen. Maar 61% verwacht dat een groei in het aantal bezoekers zal leiden tot wrijving met inwoners. 58% vindt het vaak te druk aan de Kust.
Een goed toeristisch beleid is belangrijk
Kustinwoners vinden het belangrijk dat er een aangepast beleid wordt gevoerd rond toerisme op maat van iedere kustgemeente (92%). Dit toeristisch beleid moet in balans zijn met de natuurlijke omgeving (89%). Ongeveer de helft van de inwoners is tevreden over het gevoerde beleid, een kwart staat hier neutraal tegenover.
“Het is belangrijk dat we het toerisme aan de Kust leefbaar houden voor iedereen. Van onze bewoners, tot toeristen en toekomstige generaties. Daarbij is het belangrijk dat we rekening houden met de resultaten van het onderzoek. Zo lopen er al heel wat zaken goed, maar zijn er ook werkpunten. En daar blijven we samen met Westtoer en de kustgemeenten aan werken. Met het Reizen-naar-Morgen-netwerk bouwen we Vlaanderen verder uit tot een aantrekkelijke bestemming. Met respect voor de leefomgeving. Zo willen we van de Kust een bestemming maken voor iedereen. Van bezoekers en bewoners, tot lokale ondernemers. Waar het fijn leven en genieten is,” Melissa De Praetere, Vlaams minister voor toerisme.
Kust in Balans
Uit dit bewonersonderzoek blijkt dat de Kust niet alleen een levendige plek is, maar ook een leefbare plek waar het voor iedereen fijn is om te wonen, te werken en te genieten. De meeste kustinwoners zien toeristen graag komen, zolang er voldoende aandacht is voor de leefbaarheid.
Westtoer houdt rekening met de bezorgdheden van de lokale inwoners. Er wordt al vele jaren ingezet op de spreiding van bezoekers in tijd en ruimte. 60% van bezoekers komen buiten de zomervakantie naar de Kust.
Sinds de coronaperiode wordt de druktebarometer actief ingezet om de lokale drukte enerzijds te meten en anderzijds de bezoekers te informeren over rustigere plaatsen aan zee. De lokale besturen introduceren bovendien steeds meer lokale drukteplannen om piekmomenten beter beheersen.
De Kust investeert ook volop in een bloeiende toekomst. Dit voorjaar organiseerde Westtoer het traject “Kust in Balans”. Samen met de lokale besturen, Toerisme Vlaanderen, T.OP Kustzone, Streekwerking Kust en Kustvisie werd er nagedacht over hoe in de toekomst de leefbaarheid in de kustgemeenten kan worden verbeterd, zowel voor inwoners als bezoekers.
Meer info: www.westtoer.be/cijfers-en-onderzoek/de-kust-cijfers