Van routekaarten van de ANWB en de iconische Kip-caravan tot baden in Scheveningen en bikini’s aan de Costa del Sol: aan de hand van allerlei ontwerpen neemt De Grote Vakantietentoonstelling je mee in de designgeschiedenis van de Nederlandse vakantieganger. Deze expositie is te zien van 6 juli t/m 10 november 2024 in het Design Museum Den Bosch.
De vakantie is een fundamenteel onderdeel van onze materiële cultuur en identiteit. Wat is er Hollandser dan met de caravan naar de camping in Frankrijk? Hoe wij vakantie vieren, laat zien wie we zijn. Het toont de Nederlandse volksaard, onthult onze verlangens, vergroot het contrast met, maar reflecteert ook, ons dagelijkse leven. Tegelijkertijd grijpt toerisme in op het landschap en de cultuur van bestemming, en verandert deze onherroepelijk. Of we het nu doorhebben of niet, de beleving van onze vakantie wordt in grote mate beïnvloed door ontworpen objecten en het ontworpen landschap waarin we ons begeven. Denk maar eens aan alle vakantiebestemmingen, luxe hotels, vakantieparken of ski-resorts. Of aan de tenten, koffers, skipakken en badkleding die we nodig hebben op vakantie. Maar ook aan alle uitjes die je op je reis onderneemt zoals het bezoeken van de ‘lokale’ markt, de ‘lokale’ gemeenschap of de ‘lokale’ natuur. En niet te vergeten natuurlijk de souvenirs !
Een essentieel onderdeel van onze cultuur
De vakantie en alle objecten die ervoor ontworpen worden, zijn een fundamenteel onderdeel van onze materiële cultuur, identiteit en de geschiedenis van de moderne mens. Tot ver in de 19de eeuw was reizen voorbehouden aan de elite. Dit veranderde door de komst van nieuwe vervoersmiddelen als de trein, de auto en het straalvliegtuig. Ook sociale wetgeving speelde een rol: begin 20ste eeuw werd de achturige werkdag ingevoerd en in de jaren 60 volgde de wettelijke invoering van vakantie met behoud van loon. Nederlanders gingen steeds meer en verder weg op vakantie, met massatoerisme tot gevolg. Vandaag de dag is níét op vakantie gaan eerder uitzondering dan regel. We zijn ons er echter steeds vaker van bewust dat ons reisgedrag een negatieve invloed heeft op onze leefomgeving. Toerisme grijpt onherroepelijk in op het landschap, de natuur en de cultuur van een bestemming.
Een Kip in de hal en een Panda op zaal
De tentoonstelling bevat een aantal bijzondere objecten. Zo staat in de hal van het museum het Kuikenmodel van de Kip Caravan uit 1954. Dit mini-huis op wielen laat goed zien wat de rol van ingenieurs, architecten en carrosseriebouwers was in het ontwerp van onze vakanties. Op zaal staat een Fiat Panda uit 1983. Deze auto is een mooi voorbeeld van hoe auto’s in de jaren 80 steeds meer kampeerwagens werden. In dit model kon je zelfs een hangmat ophangen, of van de stoelen een tweepersoonsbed maken! Een ander tot de verbeelding sprekend ontwerp is de ‘zelfgebouwde kampeeraanhangwagen’ van Augustine Schreuder-Gratama (1897-1978). Schreuder-Gratama was in haar tijd een van de weinige vrouwelijke architectuurstudenten aan de Technische Hogeschool Delft. In 1933 bouwde ze haar eigen kampeeraanhangwagen; een voorloper van de huidige caravan. Een persoonlijk fotoalbum toont enerzijds haar professionele werkproces en anderzijds de aandoenlijke vakantiekiekjes van de wagen in gebruik.
De Grote Vakantietentoonstelling is een designreis door de vakantiegeschiedenis en een onthullend inkijkje in de Nederlandse volksaard.
Meer informatie: www.designmuseum.nl