De riviercruises zijn een groeiend marktsegment. In een onderzoek door Ginder, BUAS en Bureau Vrolijks werd de situatie voor Hoorn, Medemblik en Enkhuizen in kaart gebracht. hier wordt een bovengemiddelde groei verwacht. Naast de economische impact werd ook gekeken naar het draagvlak voor verdere groei in de drie gemeenten. Vooral in Medemblik en Enkhuizen zijn (meer) cruisetoeristen zeer welkom.
Segment riviercruises groeit
De markt voor riviercruises groeit zowel landelijk als op West-Europees niveau. Deze trend wordt bevestigd door het aantal nieuwe schepen dat in aanbouw is voor verdere uitbreiding van de vloot. Per jaar worden 8 tot 14 schepen aan de vloot toegevoegd, een groei van 2,0%-3,5% per jaar in capaciteit. Prognose op basis daarvan is circa 12- 15% groei in 5 jaar tijd.
In West-Friesland is het aantal riviercruises hoger dan voor de COVID-19 periode (+19% sinds 2019, met name door de verdubbeling van het aantal schepen in Medemblik), in Amsterdam daalde het aantal aankomsten in diezelfde periode met 5%.
De economische impact voor de drie gemeenten samen was in 2023 circa €6,7 miljoen per jaar aan bestedingen en belastingen en 56 FTE aan werkgelegenheid (86 banen). Dat is 0,1% van de totale werkgelegenheid in de drie gemeenten. Net iets meer dan de helft van de bestedingen komt ten goede aan gidsen, touroperators en touringcarverhuur.
Een van de aanbevelingen uit het rapport is om te kijken of de ondernemers in de binnenstad meer kunnen profiteren van de cruisepassagiers. Bestedingen aan wal zijn o.a. afkomstig uit excursies, souvenirs en bezoek aan winkels en horeca.
Uitdagingen en economische voordelen
Hoewel riviercruises een bijdrage leveren aan de regionale economie, is de vraag voor wie deze meerwaarde het meest relevant is. De economische impact is namelijk sterk geconcentreerd. Een groot deel van de inkomsten blijft bij gidsen, touroperators en vervoersbedrijven, terwijl de bestedingen in stadscentra beperkter zijn. Dit roept vragen op over hoe gemeenten en ondernemers deze bezoekersstroom beter kunnen laten aansluiten bij lokale voorzieningen en ambities.
Daarnaast brengt de groei van riviercruises uitdagingen met zich mee op het gebied van ruimtelijke ordening en infrastructuur. Investeringen in faciliteiten zoals steigers, walstroom en afvalverwerking zijn noodzakelijk, maar vragen om een afweging tussen economische meerwaarde en ruimtelijke inpassing. Hierbij speelt ook mee dat schepen steeds luxer worden en meer energie nodig hebben, terwijl havens te maken hebben met netcongestie en duurzaamheidsdoelen.
Meer informatie:
- www.nbtc.nl (met ook download van het complete rapport)
- www.wijzijnginder.nl