De verschillende stadsdelen in Amsterdam krijgen vergaande bevoegdheden om de hotelontwikkelingen in hun stadsdeel te reguleren. Vooral stadsdeel centrum wil een rem zetten op het aantal nieuwe hotelplannen; maar ook stadswijken in West en Zuid lopen tegen hun grenzen aan. Bestaande goedgekeurde plannen komen door de maatregel niet ter discussie te staan.
Toetsing op kwaliteit
Bestuurscommissies van de Amsterdamse stadsdelen kunnen uitzonderingsgebieden aanwijzen die op voorhand worden uitgesloten voor hotelontwikkeling. Hiermee komt het college tegemoet aan de wens van de stadsdelen om per buurt te kijken waar eventueel ruimte is voor nieuwe hotels en waar juist niet.
Buiten die specifieke gebieden blijft het principe “nee, tenzij” gelden, met beperkte ruimte voor nieuwe hotels. Alleen als initiatieven echt iets toevoegen aan de markt en de omgeving wordt vanuit de gemeente medewerking verleend. Nieuwe plannen worden getoetst op verbinding met de buurt, kwaliteit, innovatief karakter, duurzaamheid, sociaal ondernemerschap en vestigingsklimaat voor bedrijven. Het effect van het nieuwe beleid is een rem op de groei van het aantal nieuwe hotels in Amsterdam. Dat draagt volgens het college bij aan een beter evenwicht tussen bewoners, bezoekers en bedrijven in de stad.
Verrast door het succes
De Amsterdamse hotelsector is de afgelopen jaren flink gegroeid. In 2010 ontving Pretwerk nog een brochure ‘How to develop a hotel in Amsterdam’ (zie afbeelding van het voorwoord) waarin hotelketens werden aangemoedigd om in Amsterdam te investeren. Woordvoerder Sebastiaan Meijer van de gemeente legt uit: “In de periode voor 2010 had Amsterdam een duidelijk achterstand op vergelijkbare grote steden in Europa. De campagne om hotels naar Amsterdam te halen is zeer succesvol geweest en de groei bleek sneller te gaan dan we van tevoren hadden bedacht.”
Inmiddels begint de groei van het toerisme in Amsterdam wat te knellen met de leefbaarheid in sommige stadsdelen. Ook daar wordt inmiddels op ingespeeld door actief in te zetten op spreiding naar de randen van de stad en de regio. Die kunnen daarmee meeprofiteren van de aantrekkingskracht van de binnenstad. Een regionale hotelloods wordt ingezet om onder andere locaties in beeld te brengen en initiatiefnemers door gemeentelijke processen heen te loodsen.
Ook positieve effecten
Naast de negatieve randeffecten, die veel aandacht krijgen in de media, brengt de toerismegroei ook volop positieve effecten met zich mee. De hotelontwikkeling heeft een forse bijdrage geleverd aan de spreiding van het toerisme en aan gebiedsontwikkeling. Sinds 2014 zijn er buiten het centrum meer hotelkamers dan in het centrum. Kantorenwijken met veel leegstand zoals Sloterdijk en het Arenagebied zijn tot leven gekomen door de de vele hotelontwikkelingen die daarnaast hebben geleid tot een hernieuwde interesse vanuit de kantorenmarkt en een nieuwe interesse vanuit de leisure markt voor deze gebieden. Dat zorgt voor een opleving van het gebied en nieuwe werkgelegenheid. De hotelsector heeft immers een breed arsenaal aan hoger en lager opgeleid personeel nodig.
Airbnb
In een debat over toerisme in de stad liet burgemeester Van der Laan zich ontvallen dat ook mensen in sociale huurwoningen in aanmerking mogen komen om mee te doen met websites als Airbnb. Sebastiaan Meijer zet dit verhaal in de juiste context: “Het is een sympathiek plan van Van der Laan, waar zeker nog een discussie over zal plaatsvinden. Voorlopig is het nog niet zover. We zijn nu vooral in overleg met de platformen voor sociale toeristische verhuur om goede afspraken te maken. Met de woningcorporaties is vooralsnog de afspraak dat sociale huurwoningen niet mogen worden verhuurd via Airbnb en vergelijkbare websites.”
Het motief achter de plannen van Van der Laan, om ook mensen met een lager inkomen direct te laten meeprofiteren van toerisme is een bekend fenomeen bij duurzaam toerisme in ontwikkelingslanden. Het verhoogt immers het draagvlak voor de welkome ontvangst van toeristen en laat meer mensen meeprofiteren van de opbrengsten.
Hotelsector Amsterdam
De Amsterdamse hotels ontvingen in 2014 ruim 6,7 miljoen gasten. Ze bleven gemiddeld 1,88 nacht in de stad en dit leverde een totaal op van 12,5 miljoen hotelovernachtingen, 11 % meer dan in 2013. De Amsterdamse hotelmarkt is de afgelopen jaren niet alleen in aantallen gegroeid (tussen 2006 en 2015 groeide de markt van 18.000 naar 29.000 kamers). Ook de kwaliteit van de hotelmarkt is sterk gestegen. Airbnb telde in 2015: 736.000 overnachtingen – verdere groei verwacht.
Mer informatie: www.amsterdam.nl