Onderzoek naar De Efteling als ‘Verteller’ van sprookjes

Wat hebben de attracties Roodkapje uit 1961, Droomvlucht uit 1993 en het merk Sprookjesboom (vanaf 2006) gemeen? Allen werden door attractiepark de Efteling in Kaatsheuvel als sprookjesvertelling aan het grote publiek voorgesteld. In haar wetenschappelijke studie naar storytelling heeft NHTV-lector Moniek Hover achterhaald hoe de Efteling in zestig jaar, vanaf de opening in 1952 tot nu, heeft gefungeerd als ‘Verteller’ van sprookjes om daarmee een unieke positie te verwerven en te behouden in de (internationale) vrijetijdsindustrie.

Creatieprocessen
Deze studie omschrijft de evolutie van de Efteling als ‘Verteller’ van sprookjes, langs de belangrijkste veranderingen in de tijdruimtelijke context. Het werd een reis die leidde van de ‘gestolde sprookjescènes’ in het Sprookjesbos, via de grote darkrides, tot en met de imaginaire Efteling-beleving die tegenwoordig 24 uur per dag beschikbaar is, ook buiten de grenzen van het park in Kaatsheuvel. Met deze dissertatie brengt Moniek Hover de ontwikkelingsgang van de Efteling in relatie tot het ‘vertellen’ van sprookjes in beeld aan de hand van drie cases: de attracties Roodkapje (1961) en Droomvlucht (1993) en het merk Sprookjesboom (2006 – heden). De nadruk ligt op de reconstructie van de gesitueerde creatieprocessen die aan deze ‘sprookjesvertellingen’ ten grondslag liggen en op de wisselwerking tussen ‘vertellers’, sprookjes en context.

Opkomst van de beeldcultuur
De Efteling heeft zich in de loop van de tijd aangepast aan de sociaaleconomische en culturele ontwikkelingen en gebeurtenissen, en heeft tegelijkertijd de dynamische traditie van het vertellen van sprookjes voortgezet. Binnen een tijdsbestek van ruim 60 jaar betrof het de verstedelijking, de sterke industrialisering en technologische ontwikkeling, alsook de groei naar een beeldcultuur, uitmondend in de talrijke multimediale mogelijkheden. Tevens groeiden ook de mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding en ontwikkelde het publiek zich tot goed geïnformeerde, veeleisende consumenten. Het cultuurgoed sprookjes is altijd een referentiepunt gebleven voor de vertellers in Kaatsheuvel, terwijl ditzelfde cultuurgoed én dat van de Efteling zich steeds doorontwikkelde onder invloed van Efteling-attracties en –activiteiten op het gebied van sprookjes.

Entertainmentbedrijf
Efteling directeur Imagineering en lid Raad van Bestuur, Olaf Vugts is zeer ingenomen met het uiteindelijke resultaat van deze allereerste dissertatie over de Efteling in zestig jaar: ‘Ons belang was bloot te leggen hoe de Efteling door de tijd heen heeft kunnen groeien tot het entertainmentbedrijf dat het nu is, met behoud van dezelfde impact en beleving bij onze gasten: verwondering en betovering. De verwondering over de sprookjes, maar ook over de wonderlijke (technische) vondsten van toen en nu. Wij willen de komende decennia met de romantische fantasie van de sprookjes een tegenwicht blijven geven aan de snel moderniserende, rationele samenleving. De nieuwe merken die de Efteling zal ontwikkelen, moeten evenzeer verwonderen en betoveren en daarbij is dit onderzoek van grote waarde.’

Over Moniek Hover
Moniek Hover is als Lector Storytelling & Experience verbonden aan NHTV Academy for Leisure in Breda, waar zij doceert in de professionele en academische onderwijsprogramma’s. Diverse studenten van de Master Leisure Studies hebben bijgedragen aan haar promotieonderzoek. Moniek Hover is lid van de Academic Board van de NHTV. Haar promotietraject heeft plaatsgevonden bij de Universiteit van Tilburg (Faculteit Geesteswetenschappen). Als onderzoeker is zij lid van de Academische Werkplaats Storytelling & Business Development. Bij de Efteling is zij als organisator en begeleider medeverantwoordelijk voor de Efteling Academy, een talentontwikkelingsprogramma voor studenten op het gebied van imagineering.

Bron: persbericht NHTV

Promotie: Universiteit van Tilburg