Een sector in de vrijetijd die de afgelopen jaren flink onder vuur heeft gelegen is de culturele sector. Onder druk van het teruglopen van subsidies moesten zij op zoek naar nieuwe financieringsmodellen. Dat ging met wisselend succes, blijkt uit een overzicht ‘Insights’ door ABN AMRO. Musea blijven populair en wisten zelfs een kleine groei te realiseren; Podiumkunsten trokken minder bezoekers.
Musea blijven zeer populair, met dank aan museumkaart
Het aantal museumbezoeken kent een stijgende trend en nam tussen 2009 en 2011 met 1,2% toe. Opvallend hierbij is dat het aantal ‘gratis’ bezoeken met een kwart afnam, terwijl het aantal bezoeken op basis van een museumkaart juist met bijna 20% groeide. Het aantal bezoekers aan musea die binnen de basisinfrastructuur vallen groeide overigens harder dan de gehele museummarkt, tussen 2008 en 2012 jaarlijks met gemiddeld 1,8%. In 2013 profiteren deze musea nog extra van de heropening van drie grote musea in Amsterdam.
In totaal waren er in januari 2014 meer dan 1 miljoen museumkaarten verkocht. Bezitters van een museumkaart zijn goed voor 25% van alle bezoeken aan de aangesloten musea.
Als kans voor de toekomst geeft ABN AMRO aan: “Om hun doelgroep te verbreden kunnen musea meer inspelen op de behoeften van buitenlandse toeristen, bijvoorbeeld via samenwerking met reisbureaus om arrangementen aan te bieden. Kansen liggen er ook bij het onder goede voorwaarden afstoten of verhuren van de overtollige collectie. De hierbij vrijkomende middelen kunnen dan geïnvesteerd worden in een nog betere bezoekerservaring.”
Aantal bezoekers podiumkunsten loopt terug
Het aantal bezoekers aan podiumkunsten – bij de instellingen die deel uitmaken van de basisinfrastructuur – liep in 2012 terug met 4,2%. Daarbinnen stegen de bezoeken aan het segment operagezelschappen met 3%, terwijl bij het segment dansgezelschappen de bezoekersaantallen juist met ruim 7% daalden. Orkesten krijgen verreweg de meeste bezoekers van alle podiumkunsten binnen de basisinfrastructuur.
Als visie geeft ABN AMRO deze sector mee: “Cultuurproducerende instellingen moeten meer ondernemend worden en andere, lokale, financieringsbronnen zoeken. Bijvoorbeeld door financieringen of giften op projectbasis, of initiatieven als crowdfunding. Met deze laatste financieringsmethode wordt ook de betrokkenheid van bestaande en nieuwe doelgroepen verhoogd.
Naast deze verschuiving aan de inkomstenkant, blijft het uitdagend om de bezoekersaantallen op peil te houden. De dalende lijn, vooral bij de podiumkunsten, zet naar verwachting door in 2014. Cultuurmakers moeten meer marktgericht gaan denken en harder concurreren. Met elkaar, maar ook met andere recreatievormen. Hiervoor zijn initiatieven nodig met een duidelijke doelgroep, die de wens van de consument centraal zetten.”
Bioscopen, op het snijvlak tussen cultuur en recreatie, laten ook positieve resultaten zien. Het aantal vertoonde films neemt toe, met 6,1% in 2012. Ook het aantal bezoekers stijgt – mede als gevolg van nieuwe, slimme abonnementsvormen die ketens inzetten – gestaag: tussen 2008 en 2012 met gemiddeld 6% per jaar, zo blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten.
Bovenstaande informatie is afkomstig uit: https://insights.abnamro.nl
Belang voor de recreatiesector (red.)
Toeristen en recreanten bepalen hun keuze voor een bestemming voor een belangrijk deel op basis van het totaalaanbod van een regio. Trekpleisters daarin zijn o.a. musea en festivals. Andere cultuuruitingen hebben vaak niet direct een magneetwerking, maar dragen wel bij aan een bijzondere ervaring. Denk daarbij aan muzikanten/artiesten die op locatie optreden, of galerieën waar toeristen een uniek handgemaakt souvenir kunnen kopen. Kortom de culturele en recreatiesector zijn vanuit de beleving van de bezoeker nauw met elkaar verbonden. In concrete samenwerking tussen beide sectoren liggen absoluut nog groeikansen. .