Of er inderdaad meer gevallen zijn van afgekeurd zwemwater, dankzij het warme voorjaar, wordt niet centraal bijgehouden. Maar het aantal berichten over blauwalg in de media geeft wel een indicatie dat er dit jaar tot nu toe veel meer gevallen van besmetting zijn.
Miquel Lurling van de Wageningen Universiteit is gespecialiseerd in Blauwalg en zocht op ons verzoek uit of er nu daadwerkelijk meer zwemverboden zijn als in andere jaren. Bij het ontbreken van een centrale gegevensregistratie van provincies, keek Lurling naar het aantal mediaberichten over dit onderwerp:
Lurling licht de grafiek toe: “Het is evident dat er dit jaar beduidend meer berichten zijn dan in de voorgaande jaren. Natuurlijk kunnen hier duplicaten tussen zitten (berichten in meerdere dagbladen over hetzelfde zwemverbod), maar het beeld lijkt toch in overeenstemming met je vermoeden dat er dit jaar meer zwemverboden zijn. Opmerkelijk is dat de jaren 2003 en 2006, wat typische hittegolf jaren waren, en zeker 2006 met een warm voorjaar, beduidend minder berichten in de media geven dan dit jaar. Het is mogelijk dat het nieuwe blauwalgenprotocol, wat sinds 2010 wordt gevolgd, en wat voortvloeide uit de Europese Zwemwaterrichtlijn, hiermee van doen heeft. Dit zou kunnen betekenen dat er nu wat strenger gekeken wordt dan voorheen. Hoe dan ook, een zwemverbod is inderdaad een strop voor recreatieondernemers en vervelend voor verkoeling zoekende recreanten.”
Provincie controleert zwemwater
In Nederland is de provincie verantwoordelijk voor de controle van het zwemwater. Naast blauwalg zijn er nog andere oorzaken die kunnen leiden tot een waarschuwing of zwemverbod; zoals bijvoorbeeld Botulisme, de ziekte van Weil of recent ‘het aanspoelen van flesjes met een chemische vloeistof aan het strand’. Een centrale website voor zwemwaterkwaliteit is: www.zwemwater.nl. Hier kun je snel doorklikken naar de informatie per provincie.
Nieuwe oplossingen
Een zwemberbod bij een recreatieplas kan zorgen voor teleurstelling bij recreanten en een financiële strop voor een recreatieondernemer. Vandaar dat een snelle oplossing voor het probleem van groot belang is. Lurling over de aanpak van het probleem: “De brongerichte maatregelen genieten de voorkeur, maar zullen niet overal snel tot verbetering van de waterkwaliteit leiden. Voor aanpak van het blauwalgenprobleem geldt dat er geen ei van Columbus is, de fix-it-all maatregel, die overal toepasbaar is. Echter per water kan er wel degelijk een pakket van kansrijke ingrepen worden geformuleerd. Een goede systeemanalyse is daarvoor essentieel. Onze Flock & Lock methode in De Rauwbraken is hiervan een voorbeeld. Deze zwemplas is na het 4 maanden durende zwemverbod in 2007 in april 2008 behandeld en sindsdien kraakhelder.
Als snelle maatregel wordt op dit moment het gebruik van peroxide in Nederland sterk gepromoot. Hierbij worden de blauwalgen (en misschien ook andere organismen) gedood en komen de gifstoffen en bouwstoffen in het water terecht. Het is niet raadzaam om snel daarna te gaan zwemmen en na verloop van tijd is een volgende behandeling nodig. Een betere symptoombestrijding lijkt het samenplakken en verwijderen van blauwalgen te zijn, zoals dat door SPS innovation investment BV (BAS technology) wordt geïmplementeerd. De blauwalgen worden door een coagulant samengeplakt in een gecontroleerde unit en vervolgens van het water gescheiden. SPS kan met units van 50 m3 per uur of groter effectief blauwalgen uit het water verwijderen en als droge koek aanbieden voor verdere verwerking. Groot voordeel is dat de blauwalgen verwijderd worden en daarmee zowel de gifstoffen als de bouwstoffen. Dit lijkt een zeer kansrijke maatregel om snel een acuut probleem te kunnen aanpakken. De Flock & Lock methode kan ook als zeer snelle ingreep worden gezien. De blauwalgen worden hierbij ingevangen met een verzwaard vlokmiddel en naar de waterbodem afgezonken. Daar zullen ze langzaam vergaan en worden de vrijkomende bouwstoffen (fosfaat) vastgelegd in het balastmiddel. Positief is dat er meteen helder water wordt verkregen zonder het vrijkomen van blauwalggifstoffen in de zwemzone en dat er ook op de langere termijn essentiële bouwstoffen worden geïmmobiliseerd.”
Enkele bronnen voor meer informatie:
www.zwemwater.nl (links naar de provinciale websites)
www.blauwalg.wur.nl (Wageningen Universiteit)