Eind december werd de eindrapportage ‘Vinden, Verassen en Verbinden’ van de gastvrijheidssector overhandigd aan minister Kamp. “Verplichte kost voor alle ondernemers uit de recreatiesector.” noemt Cees Slager dit rapport. Alhoewel het rapport in eerste instantie bedoeld is als leidraad om de vrijetijdssector te hervormen, bieden de beschreven trends en ontwikkelingen volop kansen voor bedrijven die daar creatief op in willen/kunnen spelen.
Cees Slager, oprichter van o.a. Molecaten (campings en vakantieparken), is actief betrokken geweest bij het opstellen van dit rapport. Omdat hij zelf ondernemer is, hebben wij hem gevraagd om de ondernemerskant van het rapport eens toe te lichten.
De Rapportage
Het topteam, dat de rapportage heeft opgezet, stelt drie doelstellingen centraal, die bereikt moeten zijn in 2025:
- Excellente gastvrijheid
- Internationaal concurrerende en innoverende sector
- Aantrekkelijke samenleving.
De sector richt zich hiervoor op drie uitgelezen kansen: Vinden, Verrassen en Verbinden. De gast vindt eenvoudig een bij zijn behoeften passende verrassende belevenis in Nederland, waarbij aanbod op lokaal, regionaal en nationaal niveau via netwerken met elkaar is verbonden. Een ‘topsector proof’ benadering waarmee de sector de veelkleurige achterban met elkaar wil verbinden. Er zijn veel parels die een rijk geschakeerde ketting kunnen vormen!
In elf Sleutelprojecten die in dit rapport zijn omschreven, worden de noodzakelijke veranderingen al voor een deel concreet gemaakt.
Rapport om te spiegelen
Pretwerk ging met Cees Slager in gesprek om er achter te komen wat voor meerwaarde recreatieve ondernemers kunnen halen uit het rapport. We komen te spreken over de meerwaarde voor individuele bedrijven door in het rapport ‘te shoppen’ naar kansen. Daarnaast geeft het rapport inzicht in de veranderingen die de sector als geheel zal moeten doormaken en waarin ondernemers een (belangrijk) radertje zijn in het grotere geheel.
Bedrijfsniveau; Shoppen mag
Als we informeren welke onderdelen uit het rapport interessant zijn voor ondernemers, wil Slager geen paragrafen noemen: “Ondernemers moeten en kunnen zelf identificeren welke onderdelen uit het rapport voor hen relevant zijn. Er worden diverse trends en ontwikkelingen op beknopte en heldere wijze besproken. Een goede ondernemer kan daar zijn eigen kansen in vinden. Het rapport is vooral bedoeld om te spiegelen. Ik denk dat het vooral een meerwaarde heeft als je kijkt naar de strategie voor je bedrijf op de middellange termijn. Voor het sectorniveau is het van belang dat ondernemers op bedrijfsniveau succesvol zijn. Als dit rapport daar aan bijdraagt, dan is er niks mis met ‘shoppen in het rapport’.“
Collectief: Spijkers met koppen slaan
Als we spreken over de collectieve ambitie, dan ziet Slager wel dat veel ondernemers in de recreatiesector daar weinig tijd voor willen of kunnen vrij maken: “Bij een groot deel van de MKB bedrijven in onze sector staat overleven voorop. De kleinere bedrijven bieden met elkaar echter wel de meerderheid van alle bedden. ”De collectieve kant van de veranderingen, die door het Rijk, provincies en gemeenten moeten worden geïmplementeerd, baart Slager nog wel zorgen: “Er is een grote verandering nodig. Bestaande structuren moeten worden afgebroken en nieuwe worden opgebouwd. Dat gaat zonder twijfel pijn doen bij sommige partijen. Het is niet de bedoeling dat de collectieve sector gaat shoppen in de plannen, want anders komen de noodzakelijke veranderingen, die pijn doen, nooit van de grond.”
Slager noemt drie belangrijke onderdelen van de collectieve strategie:
- Mandaat; die krijg je van de betrokkenen. Ook ondernemers moeten zich achter een idee scharen. Bedrijven in de recreatiesector worden daarin vertegenwoordigd door hun brancheorganisaties.
- Leiderschap; Welke partijen pakken de handschoen op? Een ‘stip op de horizon’ zetten en ‘koers houden’ zijn de belangrijkste taken van deze partij.
- Geld; voor de noodzakelijke investeringen moet door de partijen gezamenlijk bij elkaar worden gebracht.
Integraal: koppeling van de complete branche
Deze visie met sleutelprojecten is door de hele gastvrijheidseconomie gezamenlijk ontwikkeld. En dat is uniek. Niet eerder is een visie op deze sector door ondernemers, Rijksoverheid, alle organisaties van Gastvrij Nederland, het onderwijs, kenniscentra, terreinbeheerders (waaronder Staatsbosbeheer) en routebureaus ontwikkeld. Dit is ongekend belangrijk voor ondernemers en de overheid omdat de versnippering van de veelkleurige sector in het verleden vaak tot verdeeldheid leidde. De sector wordt zelfbewust: horeca, verblijfsrecreatie, waterrecreatie, dagactiviteiten, natuur, marketing, gastheerschap en infrastructuur worden aan elkaar verbonden in de praktijk. Dáár gaat deze visie over. Er is nog veel werk te doen en krachtige begeleiding is essentieel.
Concluderend ziet Slager dat met dit rapport belangrijke eerste stappen zijn gezet om de sector te hervormen. Dit biedt kansen om de gastvrijheidssector richting de overheid als Topsector te promoten. De overheden zelf spelen daarin een zeer belangrijke rol “Als zij gaan veranderen, dan ben je al een eind op weg.”
Voor de ondernemers staat de uitnodiging open om “Het beste rapport op dit gebied sinds jaren” eens te lezen en zelf te bekijken welke rol zij kunnen spelen: http://gastvrij-nederland.nl/EindrapportProjectteamFase2A_TopteamDEF.pdf
Voor meer achtergrondinformatie, zie ook het startdocument uit 2013: http://gastvrij-nederland.nl/toekomst/Startdocument-Gastvrijheidseconomie.pdf
Rapport en praktijk
We vroegen ook aan ZKA Leisure, die betrokken is geweest bij de totstandkoming van het rapport, hoe zij de vertaalslag naar de praktijk maken. Merlijn Pietersma, senior adviseur bij ZKA, en in het recente verleden werkzaam voor de RECRON, wil ook graag voorkomen dat dit rapport een archiefstuk wordt. ZKA ziet voor zichzelf een rol weggelegd als bruggenbouwer. Pietersma “Dit doen we door het ‘grote visieverhaal’ te vertalen en behapbaar te maken. We brengen de kansen die de visie noemt in de praktijk. Bedrijven en regio’s moeten beter gevonden worden, meer verrassen en krachtiger verbindingen leggen. ‘Vinden, verassen en verbinden’ lijken misschien ietwat abstracte termen? Het rapport is gebaseerd op situaties uit de dagelijkse praktijk en daar zal de uitvoering ook weer plaats moeten vinden. De elf sleutelprojecten hebben al een structuur en doelstellingen waarop diverse betrokkenen praktisch kunnen aanhaken.”
Meer informatie: www.zka.nl