Een toename van het toerisme is in principe gunstig voor een economie. Het levert banen en bedrijvigheid op. Hotels zitten voller en de binnenstad wordt drukker. Veel steden, provincies en landen zullen extra toerisme toejuichen. Toch heeft de groei van toerisme ook een keerzijde. Ook in Nederland groeit het ongenoegen over het toenemende toerisme. Vraag is of dit groeiende ongenoegen het toerisme tegenwerkt: een van de kurken waar de sector Leisure op drijft.
Hotels profiteren sterk van groei toerisme
De groei van het toerisme in Nederland zet door, vooral dankzij de stijging van reizigers uit het buitenland. In de afgelopen vijf jaar groeide het aantal overnachtingen van buitenlandse toeristen met 49 procent. De stijging van het aantal Duitse (+65 procent), Belgische (+50 procent), Amerikaanse (+46 procent), Britse (+32 procent) en Aziatische (+71 procent) hotelgasten in de afgelopen vijf jaar in Nederland is indrukwekkend. Diverse bedrijven profiteren van de flinke stijging van het aantal toeristen, denk bijvoorbeeld aan reisondernemingen, vakantieparken, attractieparken/dierentuinen en musea. Ook hotels hebben profijt van de buitenlandse interesse. ABN AMRO verwacht dan ook dat het aantal hotelovernachtingen in 2018 met 7,3 procent stijgt. We bereiken dit jaar zelfs een kantelpunt: voor er gaan naar verwachting meer buitenlandse dan binnenlandse hotelgasten overnachten in Nederland. Daarnaast zijn ook deelplatformen in trek. Zo ervaart 36 procent van de logies-ondernemers in Maastricht concurrentie van deelplatformen als Airbnb. Ook in Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Amsterdam ligt dit percentage hoog.
Restaurants profiteren meer van groei buitenhuisconsumptie dan cafés
De buitenhuisconsumptie zit in de lift. ABN AMRO verwacht een groei van volumes van restaurants met 6 procent in 2018 en met 5 procent in 2019. Waar verkoopvolumes van restaurants (+8 procent) en fastfood (18 procent) vorig jaar al een stuk boven de niveaus van 2007 lagen, zijn de verkopen van cafés daar nog 23 procent onder gebleven. Met name drinkcafés ondervinden de gevolgen van de gedaalde alcoholconsumptie en de behoefte aan gemak (ook kunnen eten). Zo verdwenen er in diverse provincies drinkcafés of transformeerden zij tot café-restaurant. Het aantal discotheken daalde ook flink: begin 2010 waren er nog 483 discotheken in ons land, nu zijn dat er 298. ABN AMRO verwacht ook voor cafés groei, maar in een veel lager tempo dan bij fastfood en restaurants.
Bewaken balans tussen toeristen en bewoners belangrijk
De sterke groei van het toerisme is gunstig voor de economie, maar heeft ook een keerzijde. In Amsterdam is de toerismedruk – ook internationaal gezien – relatief hoog. Voor elke inwoner in Amsterdam zijn er
– verspreid over het jaar – tien hotelgasten. In augustus 2017 overnachtten er meer toeristen hotels en Airbnb’s in Amsterdam, dan het aantal inwoners dat de stad telt. “In andere Nederlandse steden lijkt minder sprake te zijn van onvrede. Mocht de groei van het toerisme zich zo doorzetten, is het niet uitgesloten dat ook hier meer weerstand ontstaat”, vertelt Sonny Duijn, Sector Econoom Leisure van ABN AMRO. “Beperkende maatregelen, in combinatie met ongemakken die de groei voor toeristen zelf veroorzaken, kunnen de groei afremmen. Wij denken echter dat het toerisme op lange termijn groeit. Hierbij is het bewaken van de balans tussen toeristen en bewoners belangrijk, bijvoorbeeld door spreiding van het toerisme over verschillende locaties te stimuleren.”
Meer informatie: Sectorprognose leisure ABN AMRO, april 2018