De hotellerie wordt hard geraakt door de Coronacrisis. Inzet op transformatie is nodig om vitaal uit de crisis te komen. Valkenburg aan de Geul zet hiervoor, samen met partners, de eerste stappen.
Impact verschilt naar regio
De huidige coronacrisis heeft grote gevolgen voor de hotelsector. Binnen de sector zien we grote regionale verschillen. Bij hotels in een stedelijke omgeving is de impact doorgaans erg groot. In deze regio’s is de zakelijke en de meerdaagse bijeenkomstenvraag en het inkomend (vaak internationale) toerisme belangrijk. Deze markten zijn erg kwetsbaar. Tegelijkertijd zien we bij de hotels op sterke toeristische locaties dat de schade naar verhouding minder groot is. Hierdoor is de terugval van de vraag minder groot en is er meer zicht is op een sneller herstel. De veerkracht van het toeristisch ecosysteem waar de hotellerie onderdeel van uitmaakt, bepaalt dus voor een belangrijk deel het ontwikkelingsperspectief van hotels.
De situatie in Valkenburg aan de Geul
Hoe gaat het in Valkenburg en het Zuid Limburgse Heuvelland? Deze regio heeft van oudsher een sterk toeristisch profiel. Veel gasten ervaren Zuid Limburg als een stukje ‘buitenland in Nederland’. Het hotelaanbod in deze regio is groot en kenmerkt zich door de vele familiehotels. De vitaliteit van dit aanbod is een serieus punt van zorg. Het ontbreekt vaak aan bedrijfsopvolging. Het pensioen van de eigenaren zit vaak in de stenen van het hotel. Om gasten te trekken wordt vaak met lage kamerprijzen gewerkt, waardoor voor investeringen weinig ruimte is. Senior adviseur Bennie Roelands van ZKA Leisure Consultants hierover: “Twee jaar geleden heeft ZKA/Seinpost een vitaliteitsonderzoek uitgevoerd binnen de hotelsector in Valkenburg. Duidelijk werd dat een groot deel van de hotels (40%) kwetsbaar is. De Coronacrisis versterkt dit beeld.”|
Veel hotels liggen op dit moment aan het overheidsinfuus. Binnen de totale horeca maakte 62,5% gebruik van de TOGS en 40% van de NOW-regeling. Het is hiermee de zwaarst gestutte sector van de Nederlandse economie. Hotelier en ondernemer Camille Oostwegel: “Ik merk zelf en hoor om mij heen dat corona ingrijpende consequenties heeft. Dit maakt dat transformatie hard nodig is voor een aantal hotels. Het hotelbeleid moet ‘meebewegen’ met deze behoefte. Het is goed voor de eigenaar. Het is goed voor de bestaande hotels. Én het geeft een bijdrage aan andere functies als wonen of zorg”. Het is van groot belang om hotels tijdens en na de crisis te begeleiden en een nieuw, alternatief, perspectief te bieden. Ofwel, de begeleiding van de sector door locaties te transformeren naar plekken waar wordt gewoond, zorg wordt geboden, e.d. Tegelijkertijd is ook aandacht nodig voor de bedrijven die wél voldoende kwaliteit en perspectief hebben. Deze kunnen de vernieuwing van de sector aanjagen en versnellen.
Wethouder Claudia Bisschops van de gemeente Valkenburg aan de Geul hierover: “Met vitaliteitsmanagement voor de hotelsector zetten we in op de versterking van de vrijetijdssector als geheel”. Het functioneren van de hotels is immers niet los te zien van het ecosysteem waar zij onderdeel van uitmaken. De vitaliteit van het hele samengestelde toeristische product is van belang en vraagt om aandacht. De focus richt zich daarmee niet alleen op het ‘aantal en de kwaliteit van de bedden’, maar ook op ‘een kwalitatief en samenhangend verblijf voor bezoekers aan Valkenburg aan de Geul en de regio’. “De gemeente stimuleert daarom de creatie van nieuwe bezoekaanleidingen, goede samenwerking tussen de dag- en verblijfsrecreatie, en we investeren in samenwerking met de regio.”
Lessen vanuit andere sectoren en gebieden
De transformatie-opgave is niet nieuw. In tal van winkelgebieden, vakantieparken zijn waardevolle ervaringen opgedaan. Ook deze gebieden kampen met structurele vraagstukken, een onomkeerbare verstoring van de balans. Senior adviseur John Bardoel van Seinpost Adviesbureau hierover: “In deze gebieden zien we een behoefte aan nieuwe perspectieven en verdienmodellen en ‘tools’ om een negatieve spiraal te doorbreken. We zien bij transformatie-opgaven in (winkel)centra, het landelijk gebied en binnen de hotelsector vergelijkbare mechanismen.” Zo is samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en vastgoedeigenaren een belangrijke succesfactor. En gezien de complexiteit van de problematiek, is inzet op verschillende sporen nodig. Zo is er niet alleen sprake van een economisch vraagstuk, de ruimtelijke implicaties zijn groot en komt vaak ook de leefbaarheid in het gedrang als er niet tijdig en integraal wordt ingegrepen. Door vanuit deze samenhang naar de hotelsector te kijken, kan succesvol worden gewerkt aan het herstel. Op het gebied van kampeerterreinen en vakantieparken wordt deze vitaliteitsaanpak ook al geïmplementeerd.
Met dank aan (redacteuren)
Bennie Roelands is binnen leisure adviesbureau ZKA leisure de specialist in hotelontwikkelingen
John Bardoel is werkzaam voor Seinpost en helpt gemeenten met transformaties