Urban sports zijn hot en happening. De opmars is afgelopen jaren in volle gang en de coronapandemie deed nog een duit in het zakje. De (sport)scholen waren dicht, maar de openbare ruimte niet. En zo begon de buitensportrevolutie.
Opmars
De afgelopen jaren hebben sporten zoals freerunning, calisthenics, stuntsteppen, skaten en bootcamp de Nederlandse straten en parken veroverd. Deze sporten zijn niet alleen populair onder de jeugd, maar ook bij volwassenen. Het is continu de grenzen van je eigen fysieke vermogen verleggen. Gemeenten ontvangen steeds vaker verzoeken voor Urban sportparken en er zijn afgelopen jaren dan ook al heel wat ontwikkelingen geweest op dit gebied. Buitensportplan heeft samen met Speelplan al diverse calesthenic- en freerunparken mogen ontwerpen en ontwikkelen.
Zeewolde Lansingerland 
Abstede, Utrech
Urban?
Urban sport is een verzamelnaam voor sport- en beweegactiviteiten, waarbij je je vaardigheden laat zien in de bebouwde omgeving. Denk aan het springen van gebouw tot gebouw. Of het uitvoeren van trucs met een skateboard, fiets of step. Ook zijn er straatvarianten van sporten, zoals street football. Veel Urban sports zijn in de basis niet locatiegebonden. Maar toch is er wel steeds meer behoefte aan ingerichte Urban sportparken waar samen gesport kan worden.
Urban sport en de recreatiesector
De ontwikkeling van Urban sportparken kan ook binnen de recreatiesector worden geïmplementeerd. Steeds vaker willen mensen ook tijdens de vakantie fit blijven en gaan daarom graag sporten. Niet alle vakantieparken beschikken over een binnenruimte met sportfaciliteiten. Een Urban sportpark bied daarbij uitkomst. Dit is eenvoudig in te passen in de buitenruimte en biedt aan diverse doelgroepen faciliteiten.
Oog voor inclusiviteit
Bij het ontwerp van Urban sportparken is het belangrijk om ook rekening te houden met gebruikers met een handicap, op basis van de input van de gebruikers zelf. Natuurlijk kunnen er aparte beweegparcours of onderdelen worden ontwikkeld. Echter zijn er al tal van Urban sporters met een handicap, die laten zien dat Urban sport voor hen geen beperkingen heeft. Zij zijn een inspiratiebron voor jeugd met en zonder beperking.
Sociaal
Urban sportparken bieden de mogelijkheid aan een ruime doelgroep om samen plezier te beleven aan sporten en bewegen. Vooral dat plezier en samen zijn is van groot belang voor de continuïteit. Naast sporten en bewegen vervullen deze plekken een belangrijke ontmoetingsfunctie en stimuleren de ontwikkeling van activiteiten zoals sportclubjes. Over het algemeen heerst rondom Urban sportplekken een heel positieve en stimulerende spirit, waarbij iedereen elkaar motiveert om het beste uit zichzelf te halen. Diversiteit op het gebied van het maatschappelijke of sociaal-culturele doet er niet toe. Dat zorgt ervoor dat mensen met verschillende achtergronden samenkomen.
Veiligheid en beheer
Het ontwerpen en ontwikkelen van Urban sportparken vereist specifieke kennis van de wettelijke normen voor veiligheid (Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen). Het betreft de normen NEN-EN 16899. 2017 – parkour en NEN-EN 14974. 2019 – skateparks. Waarom is de norm zo belangrijk? Voor speeltoestellen is een speciale wet opgesteld; het Warenwetbesluit Attractie – en Speeltoestellen (WAS), waarin vermeld staat dat alle speeltoestellen in de openbare ruimte veilig moeten zijn. Het WAS is dus van toepassing op speeltoestellen in de publieke ruimte. In deze wet staat een verwijzing naar de Europese Normen voor speeltoestellen en bijbehorende valdempende ondergronden. Wanneer een toestel en de ondergrond aan deze normen voldoen wordt er een beoogd niveau van veiligheid gehaald. Sporttoestellen vallen ook onder het WAS, omdat onder een speeltoestel wordt verstaan: Een inrichting bestemd voor vermaak of ontspanning waarbij uitsluitend van zwaartekracht of van fysieke kracht van de mens gebruik wordt gemaakt. En dit is zeker ook van toepassing op de sporttoestellen.
Beheer
Om de veiligheid te waarborgen is het belangrijk om hier bij de planvorming al optimaal rekening mee te houden. Regelmatige inspecties op veiligheid zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat gebreken tijdig worden gesignaleerd en opgelost. Buitensportplan heeft een voorbeeld beheer- en onderhoudsplan opgesteld voor Urban sportparken, waarin zowel de kosten als werkzaamheden uitgewerkt zijn. Zorgvuldig, planmatig beheer waarborgt de veiligheid en kan de levensduur van de inrichting verlengen.
Met dank aan (redacteuren): Cynthia Tonningen en Walid Rahman, adviseurs bij Speelplan
“Bent u geïnteresseerd geraakt en wilt u meer weten over ontwikkeling en beheer van Urban sportparken? Of wilt u uw eigen kennis verrijken? Neem dan vrijblijvend contact op met Buitensportplan. Wij ondersteunen uw outdoorplannen graag van planning tot aan de realisatie.”
Eén reactie
De Nederlandse Calisthenics Bond (NLCB) wil graag beklemtonen dat Calisthenics een officiële sport is met Calisthenics sporttoestellen. In de wettekst (art. 3) van het WAS wordt gesteld dat het Warenwetbesluit NIET van toepassing is op sporttoestellen. En de definitie van een sporttoestel wordt o.a. omschreven als “een toestel waarbij de gebruiker getraind is in het correct gebruik”. (art. 1). Dit alles is voor Calisthenics zonder discussie van toepassing. Daarnaast geldt dat per ministeriële regeling wordt aangewezen of een sporttoestel al dan niet onder het WAS valt. Urban sporttoestellen vallen niet onder het WAS en het Ministerie VWS is dat ook niet van plan om te doen. Het is volledig uit elk verband getrokken om alle sporttoestellen zomaar als speeltoestel te betitelen en onder werkingssfeer WAS te scharen. Daarnaast is er ook nog het Nationaal sportakkoord waar NLCB mede ondertekenaar van is. Alsook het Nationaal Preventieakkoord. Voor beide beleidslijnen is VWS verantwoordelijk. Door alle urban sporten als speeltoestellen te beschouwen (en onder WAS te scharen) gaat VWS tegen zijn eigen beleidsvoornemens in. V.w.b. Calisthenics wordt tenslotte opgemerkt dat de beschikbare normen zeker niet toereikend zijn. Om die reden wordt momenteel het Keurmerk Calisthenics Parken, inclusief technische richtlijnen uitgewerkt. Dit Keurmerk zal eind dit jaar beschikbaar komen op de markt.