Kindvriendelijke musea: hoe gezinnen de nieuwe groei stimuleerden

Musea kregen in de afgelopen jaren de opdracht om een steeds groter deel van hun eigen inkomsten te genereren. De belangrijkste inkomstenbron is ticketing. Gezinnen met kinderen zijn de afgelopen jaren een aantrekkelijke groep gebleken om de groei te realiseren. Maar daarvoor was wel een omslag nodig om musea kindvriendelijker te maken. Het familieplatform Go-Kids bracht onlangs een museum special uit en blikt terug op de trends en ontwikkelingen die zij daarbij tegenkwamen.

Omzet is niet de voornaamste reden

Musea moeten steeds meer voor hun eigen inkomsten zorgen. Subsidies vallen in meer of mindere mate weg, wat gecompenseerd moet worden en dit gebeurt veelal door de verkoop van toegangskaarten. Maar musea zijn in veel gevallen gratis voor kinderen. Dus waarom zou je je als museum tot kinderen wenden? Wij zien de volgenden redenen:

1. Kinderen zijn de bezoekers van de toekomst. Als kinderen op jonge leeftijd al met musea in aanraking komen en er een positieve ervaring aan over houden, zijn ze meer geneigd om als volwassene terug te komen.
2. Ieder kind wordt begeleid door 1 of meerdere betalende volwassenen
3. Vaak worden workshops en activiteiten voor kinderen aangeboden, vooral tijdens vakanties, waar wel kosten aan verbonden zijn.
4. Het stimuleert de talenten en interesses van kinderen.

Doelgroep bereiken: de P van Promotie

Door de afname van subsidies wordt het ook voor musea belangrijker om zelf de doelgroepen te bereiken. De museumjaarkaart speelt hierin ook een rol en is binnen de museumwereld een bijzonder fenomeen. Het is goed voor 7,1 miljoen museumbezoeken. Musea ontvangen per bezoeker 65% van de normale entreeprijs. Uit het jaarverslag van de museumvereniging over 2022 bleek tevens dat musea steeds aantrekkelijker worden voor kinderen. Er  wordt zelfs gesproken van een  “Spectaculaire groei kinderen en jongvolwassenen”.

Bron: Museum Vereniging

Belangrijk is dus om deze doelgroep te kunnen bereiken en Go-Kids ziet de groei van musea met kinderactiviteiten dan ook sterk toenemen. Eigen kanalen van de musea zijn echter veelal op volwassenen gericht en daarom hebben veel musea Go-Kids  ingezet als extern communicatiemiddel. Middels eigen contentpagina’s op het platform kan aandacht besteed worden aan het kindvriendelijke aanbod zonder dat de eigen kanalen op de schop moeten qua tone of voice. Oudere volwassenen blijven immers een belangrijke doelgroep, maar worden op een hele andere manier aangesproken. Het zijn 2 belangrijke persona/doelgroepen, waarvoor verschillende communicatiekanalen en middelen ingezet moeten worden.  Met het stoppen van het kidsproof programma van de museumvereniging zag Go-Kids een rol weggelegd om het kindvriendelijke aanbod van musea extra onder de aandacht te brengen.

In de plaats van het kidsproof museumprogramma heeft de museumvereniging voor de museumkids awards gekozen, die in tegenstelling tot het kidsproof programma, door een vakjury gekozen worden. 

Klik hier voor de museum kids Awards

Aanbod: de P van Product

Musea zijn jarenlang plekken geweest om (heel series) kennis op te doen. Voor de doelgroep oudere volwassen is dit zeer relevant, maar hoe zorg je er als museum voor dat je met hetzelfde aanbod ook kinderen enthousiasmeert? Dit is een dilemma waar veel musea mee kampen. Musea moeten zich  niet alleen inspannen om de gezinnen met kinderen te bereiken, ook het aanbod moet doelgroepgericht zijn.

Je ziet dan ook verschillende oplossingen. Sommige musea kiezen bewust voor één van de twee doelgroepen, waarbij anderen het proberen te combineren met een scheiding qua beleving, qua tijd of een combinatie van beide. Voor iedere optie is wat te zeggen, en het ligt vooral aan het museum welke het meest toepasselijk kan zijn. 

Fun met een educatieve boodschap

Ieder museum herkent zich in de worsteling om fun en educatie te combineren. Musea kunnen hun aanbod aantrekkelijker maken voor kinderen zonder het educatieve karakter te verliezen door een combinatie van interactieve, speelse en toegankelijke benaderingen. Wij hebben vanuit onze ervaring 10 opties verzameld die musea zouden kunnen overwegen:

1. Interactieve Tentoonstellingen   

• Hands-on activiteiten : Laat kinderen objecten aanraken of via simulaties iets beleven. Bijvoorbeeld in een natuurhistorisch museum kunnen kinderen fossielen “opgraven” of door microscopen kijken.
• Digitale interactie : Touchscreens met quizzen, games of AR/VR-experimenten die de tentoonstellingen tot leven brengen. Een kind kan bijvoorbeeld een historisch figuur interviewen of door een oude stad wandelen.
• Leren door te doen : Workshops waarin kinderen kunnen schilderen, beeldhouwen of experimenteren met wetenschappelijke concepten. Dit betrekt hen direct bij de lesstof.

2.  Speurtochten en Missies

•  Speurtochten met beloningen : Creëer een avontuur in het museum waarbij kinderen op zoek gaan naar antwoorden op vragen of verborgen objecten. Dit maakt de tentoonstelling een speelse uitdaging en moedigt nieuwsgierigheid aan.
• Storytelling : Ontwerp een verhaallijn waarin kinderen als ‘detective’ of ‘avonturier’ moeten achterhalen hoe een kunstwerk is gemaakt of welke historische gebeurtenis erachter zit.

3.  Verhalende en Visuele Benadering

• Levendige storytelling : Gebruik verhalen die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen. Beschrijf bijvoorbeeld de geschiedenis van een voorwerp of schilderij op een manier die ze kunnen begrijpen en voelen alsof ze erbij waren.
• Beeldend materiaal : Gebruik kleurrijke borden, stripverhalen of korte video’s om complexe onderwerpen te verhelderen. Veel kinderen leren visueel, dus beelden en animaties helpen de boodschap over te brengen.

4.  Aanpassingen aan de Ruimte

• Kindvriendelijke zones : Creëer speciale ruimtes in het museum waar kinderen vrij kunnen spelen, experimenteren en leren zonder dat ze zich ‘stil’ moeten gedragen.
• Op ooghoogte van kinderen : Zorg dat tentoonstellingen op verschillende hoogtes gepresenteerd worden, zodat kinderen alles kunnen zien en begrijpen. Voeg tekstborden toe in eenvoudige taal.

5.  Educatieve Spellen

• Edu-games : Ontwikkel bord- of kaartspellen die kinderen ter plekke kunnen spelen, met vragen en uitdagingen die gebaseerd zijn op wat ze in het museum leren.
• Museum-apps : Een app waarin kinderen punten kunnen verdienen door vragen te beantwoorden of missies te volbrengen terwijl ze door het museum lopen.

6.  Verbinding met populaire cultuur

• Thema-dagen of exposities rond populaire kinderhelden : Verbind een historisch thema of kunstwerk met een populaire figuur of verhaal waar kinderen zich mee identificeren. Bijvoorbeeld een tentoonstelling waarin een moderne animatiefilm wordt verbonden aan oude mythologieën.
• Creatieve workshops : Organiseer workshops waarbij kinderen hun eigen kunst of verhalen kunnen creëren die geïnspireerd zijn op wat ze in het museum hebben gezien.

 7.  Betrek het gezin

• Gezinsrondleidingen : Geef speciale rondleidingen voor gezinnen die zowel de volwassenen als de kinderen aanspreken, met afwisselend kindvriendelijke uitleg en diepgaande informatie voor volwassenen.
• Samenwerkingsopdrachten : Ontwerp activiteiten die ouders en kinderen samen laten werken om iets te leren, zoals puzzels of team uitdagingen.

8.  Live-ervaringen

• Demonstraties en shows : Organiseer demonstraties van ambachten, wetenschap experimenten of historische gebeurtenissen. Acteurs kunnen een bepaalde tijd of persoon uitbeelden, wat kinderen een levendige ervaring biedt.
• Workshops met kunstenaars of experts : Laat kinderen werken met kunstenaars of historici, zodat ze leren door middel van praktijkervaring en directe interactie.

9.  Spelenderwijs leren

• Gamification : Gebruik spelmechanismen zoals punten, badges of levels om kinderen te motiveren meer te leren over de onderwerpen van het museum.
• Verzamelobjecten of souvenirs : Geef kinderen kleine verzamelobjecten (zoals stickers of kaartjes) bij verschillende tentoonstellingen of opdrachten, wat hen motiveert om meer tentoonstellingen te bezoeken.

10.  Seizoensgebonden en tijdelijke themaprogramma’s

• Vakantieprogramma’s : Organiseer speciale activiteiten of tentoonstellingen gericht op kinderen tijdens schoolvakanties, waarbij het leren leuk en informeel is.
• Themadagen en evenementen : Denk aan speciale familie-evenementen die draaien rond een specifiek thema zoals wetenschap, kunst, geschiedenis, of natuur.

Door een balans te vinden tussen educatie en plezier, kunnen musea een boeiende ervaring creëren die kinderen op speelse wijze stimuleert om te leren.

Horeca, een last of een lust?

Wij zien in onze ervaring dat bestemmingen met goede horeca hoog scoren. Vooral in combinatie met speelmogelijkheden voor kinderen, ervaren ouders het als heel prettig als ze ook ergens kunnen zitten. Bovendien kan de horeca als verdienmodel ingezet worden. Soms zien we dat musea de horeca ook toegankelijk maken voor niet-museumbezoekers, wat extra mogelijkheden biedt om de horeca rendabel te maken.

Waar komen je bezoekers vandaan? De P van Plaats

Het (unieke) aanbod van een museum bepaalt de straal van waaruit de bezoekers het museum bezoeken. Het is belangrijk om dit goed helder te hebben en daarop je aanbod en promotie aan te passen. Komen de meeste mensen uit de buurt: dan is horeca iets minder relevant. Komen de mensen van ver, dan is die relevantie weer veel hoger. Ook op Go-Kids kan de straal waarin de promotie plaatsvindt  op maat aangepast worden waardoor de P van Promotie passend blijft bij het aanbod en de relevantie voor het museum het hoogst blijft.

De rol van Go-Kids

Go-Kids bestaat al bijna 12 jaar en is een inspiratieplatform voor gezinnen met kinderen. Maandelijks bereikt het platform gemiddeld 200.000 bezoeken op de website, heeft >160.000 social media volgers en 45.000 nieuwsbrieflezers door heel Nederland. Onlangs heeft Go-Kids ook een APP gelanceerd en gaat daarmee nu al richting 5000 gebruikers. Voor gezinnen met kinderen is het platform hoogst relevant,  met name voor bedrijven die via hun eigen kanalen zich met name op andere doelgroepen (persona) richten.

Go-Kids brengt jaarlijks een aantal thema specials uit binnen verschillende categorieën. Denk aan thema’s als overnachten, vakantiekampen, theater, dierentuinen, zwanger & baby, en sinds dit jaar ook de musea.  Thema’s die op bepaalde momenten meer of minder relevant zijn of waar veel op gezocht wordt. Wat is de toegevoegde waarde van deze thema specials? In dit artikel leggen we uit welke redenen ertoe hebben geleid om bijvoorbeeld een museum special uit te brengen. Daarnaast besteden we aandacht aan de overwegingen bij het aanbieden van een kindvriendelijk programma van een museum.

Bron en meer informatie: Go-Kids