In aanloop naar het nieuwe jaar maakt ABN AMRO de balans op. De sector leisure (horeca + recreatie) is nog altijd niet terug op het niveau van 2019. De nieuwe lockdown die met ingang van zondag j.l. werd ingesteld kost de horeca circa 200 miljoen omzet per week.
De leisure-sector, waartoe onder meer restaurants, hotels en reisorganisaties behoren, groeit dit jaar naar verwachting met 30 procent ten opzichte van 2020 en volgend jaar met 35 procent ten opzichte van 2021. Dit lijkt hoog, maar het is minder dan de 40 procent voor beide jaren die eerder was verwacht. Bovendien komt de sector hiermee in 2022 nog altijd niet terug op het niveau van 2019, het jaar voordat de pandemie uitbrak.
De nieuwe lockdown
Aan het hoopvolle derde kwartaal van 2021, waarin de sector net weer aan het opkrabbelen was, kwam abrupt een einde met de aankondiging van nieuwe maatregelen. De harde lockdown betekent wederom een flinke dreun voor de leisure-sector. Veel ondernemers hebben al bijna twee jaar veerkracht getoond, maar de rek is er bij velen wel uit.
Bedrijven die sterk afhankelijk zijn van het internationaal toerisme hebben het zwaar. Met name hotels in Amsterdam gericht op de buitenlandse toerist en/of zakelijke reiziger zien hun omzetten niet snel herstellen. Hoewel Nederlanders vaker in eigen land op vakantie gaan tijdens de coronapandemie, verblijven ze veelal in vakantieparken en campings. Bovendien heeft het wegblijven van buitenlandse toeristen niet alleen een negatief effect op hotels maar ook op onder meer musea, attracties en restaurants.
Personeelstekorten
Horecaondernemingen zijn naarstig op zoek naar personeel. Aan het eind van het derde kwartaal van 2021 heeft de branche 83 vacatures per 1.000 banen openstaan. Dit is bijna het dubbele van de vacaturegraad van alle economische activiteiten. Bovendien ligt de vacaturegraad in de horeca fors hoger dan in 2019. De concurrentie met andere sectoren om personeel is daarbij de grootste hindernis om vacatures te vervullen, blijkt uit gegevens van het CBS. Van de ondernemers in de horeca heeft 44 procent angst dat werkzoekenden kiezen voor andere bedrijfstakken. Zo kunnen jongeren tegen een hoger salaris werken bij locaties van de GGD, waar de werktijden bovendien regelmatiger zijn.
ABN AMRO vreest dat de harde lockdown de uitstroom van gekwalificeerd horecapersoneel zal versnellen de komende weken. Dit terwijl deze na de lockdown weer zo hard nodig zullen zijn. Het probleem van de personeelstekorten is niet zomaar opgelost en kan een serieuze rem vormen op herstel van de branche. Ook voor de coronacrisis had de horeca te maken met een groot verloop van personeel, waardoor de branche werd geconfronteerd met hoge kosten en een toename van het structurele tekort.
Schulden
Veel ondernemingen hebben baat gehad bij steunregelingen van de overheid zoals de NOW en TVL. Het aantal faillissementen en opheffingen is relatief laag. Hoewel de overheid deze steun ook voor de huidige lockdown heeft toegezegd, mogelijk tot en met het eerste kwartaal van 2022, hebben veel leisure-ondernemingen flinke schulden opgebouwd. Aan de belastingdienst, banken en verhuurders moeten nog aanzienlijke bedragen worden terugbetaald. Zo is de belastingschuld van horecaondernemingen op 31 augustus 2021 opgelopen tot 1.285 miljoen euro en heeft 12 procent van de horecaondernemers aangegeven een huurschuld te hebben. De terugbetaling drukt de mogelijkheden om te investeren in medewerkers, digitalisering en vernieuwing.
Onzekerheid troef bij ondernemers
Wat alle sectoren volgens ABN AMRO bindt, is onzekerheid, ingegeven door de harde lockdown, inflatie, grote personeelstekorten en verstoringen in de bevoorradingsketen. “De maatregelen tegen de omikron-variant van het coronavirus hebben een enorme impact, vooral in de sectoren waar het water toch al tot de lippen staat. Zo bleek uit eerder onderzoek van ABN AMRO dat horecaondernemers en winkeliers grote belastingschulden hebben. De overheid zou kunnen overwegen om nog ruimhartiger financiële steun te verlenen aan getroffen ondernemers. Daarnaast kunnen consumenten een steentje bijdragen door zoveel mogelijk lokaal te kopen en af te halen”, stelt Franka Rolvink Couzy, hoofd Sector Research van ABN AMRO. “Met de snel stijgende grondstof- en energieprijzen – wat zorgt voor hogere inkoop- en afzetprijzen – is de druk op ondernemers compleet en wordt er wederom een groot beroep gedaan op hun veerkracht. Groei zal er wel zijn in 2022, maar voor sommige sectoren veel minder hoog dan waarop was gerekend.”
Meer informatie: ABN AMRO – sector leisure