Aardbevingen bedreigen in een groot deel van Groningen heel veel monumentale oude gebouwen. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed is actief op zoek naar herbestemming van divers erfgoed. Daarmee worden niet allen de gebouwen gered, aar ontstaat ook een nieuwe impuls voor de economie in deze krimpregio.
Met het project ‘Levende Monumenten’ wil de Rijksdienst een actieve ondersteuning bieden aan partijen die initiatieven willen nemen met het erfgoed. We vroegen projectleider Frank Strolenberg of hij ook kansen ziet voor horeca en recreatie. Strolenberg: “Ik denk inderdaad dat erfgoed en toerisme/recreatie/horeca elkaar heel veel te bieden hebben. ‘horeca & erfgoed’ blijken vaak een motor om gebieden (weer) in beweging te krijgen.
Kan dan ook zomaar in Groningen? Strolenberg: “Je hebt hier natuurlijk te maken met een dubbel dilemma. Het is al een krimpgebied waar het op dit moment economisch gezien niet zo goed gaat. En daarnaast is er ook nog de schade aan gebouwen als gevolg van bevingen en vooral de onzekerheid of er niet opnieuw bevingen zullen gaan komen. Is het daarmee een ‘no-go’ voor ondernemers? Dat lijkt mij niet, maar het vraagt wel iets van de ondernemers & het soort bedrijf dat men gaat opzetten.”
Enkele aandachtspunten voor het ondernemen in een krimpgebied:
- . Krimp en groei zijn van alle tijden en wisselen elkaar regelmatig af. Het is dus niet gezegd dat de huidige krimpgebieden straks niet gebieden zijn waar men graag weer wil wonen en werken (bijv: als de zelfrijdende auto je straks met 200 km/pu vanuit Groningen naar hartje Amsterdam rijdt, waarom zou je dan niet in Groningen willen wonen? Bijv: als de grote steden een te grote bevolkingsaanwas krijgen, trekken mensen er ook weer weg: en dat kan ook omdat steeds meer mensen plaatsonafhankelijk kunnen werken)
- . Krimpgebieden zijn geen ‘dode gebieden’; integendeel. Heel veel innovatie en energie zit op het platteland. Er is daarbij wel een verschil te ervaren tussen energieke dorpen waar veel betrokkenheid is en wat meer ‘slaapdorpen’ waar minder gebeurd. Neem Onderdendam met een zeer aktieve gemeenschap, neem Holwerd met het project ‘Holwerd aan Zee’: fantastische energieke dorpen met slimme enthousiaste mensen die de weg weten te vinden tot wie ze ook maar nodig hebben. En let wel: bij Holwerd aan Zee gaat het om een project waar makkelijk 10-tallen miljoenen mee gemoeid zijn. Aan ambitie geen gebrek. Of kijk naar wat er in Parkstad Limburg, een ander groot krimpgebied gebeurd rondom de innovatieve IBA die men daar organiseert waar tientallen projecten lopen en waar bestuurlijk & ondernemend zwaar ingezet wordt op toerisme: men heeft laatst nog een internationale WTTC prijs gewonnen als beste toeristische bestemming ter wereld! Kortom, krimp en toerisme kan elkaar het nodige bieden.
- . Krimpgebieden bieden bovendien goedkope gronden & gebouwen. Dus je kunt hier nog je dromen uitleven.
- . Maar een ‘middle of the road’ aanbod zal het hier moeilijk hebben. Ervaring leert echter dat als je met je business in een duidelijke niche van de markt zit, je via internet waar dan ook, dus ook in een krimpgebied, in het hart van de wereld zit. Als je vindbaar bent, weet men je te vinden. Zie bijv nu de toneelvoorstelling het Pauperparadijs in Veenhuizen: alle dagen uitverkocht en 20.000 mensen op de wachtlijst! Of neem de tot cultuurpodium herbestemde kerk in Borger: de uitbater programmeert zo’n specifieke soort muziek dat bands uit het buitenland Borger aan doen en niet Amsterdam. En de liefhebbers van deze muziek gaan net zo makkelijk van pak ‘m beet Utrecht naar Borger als van Utrecht naar Amsterdam. Kwestie van je GPS anders instellen, niet? En nog gratis parkeren ook.
Resteert de veiligheidsvraag
Strolenberg: “Tja, waar is het veilig op dit moment en wat is (het gevoel van) veiligheid. Wij hebben met een groot aantal mensen uit de aardbevingsdorpen in het Groningse gewerkt. Sommige mensen worden van de onzekerheid of er niet opnieuw een aardbeving komt heel onrustig en willen weg, maar veel mensen halen ook hun schouders op en zeggen dat men sinds de Middeleeuwen wel andere zaken in ‘Greuningen’ meegemaakt heeft. Een garantie is niet te geven en in hartje Loppersum is het risico groter dan elders, maar aardbevingstoerisme is wellicht ook interessant? Ondernemen is risico nemen niet? Maar je moet misschien wel avontuurlijker aangelegd zijn om hier kansen te zien en hier risico in te willen nemen.
Regelingen en ondersteuning
Vanuit de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) is er een succesvolle subsidieregeling waarmee haalbaarheidsonderzoeken voor herbestemmingen van monumentale panden kunnen worden meegefinancierd. Die regeling staat open voor allerlei soorten monumenten (niet per se beschermde rijksmonumenten dus) en voor allerlei soort onderzoek (niet per se bouwhistorisch oid dus).”
Meer informatie: www.kiezenvoorkarakter.nl/praktijkvoorbeelden/stevig-de-toekomst-tegemoet
Red.: Authenticiteit als trend
Ondernemen in een historisch gebouw brengt natuurlijk de nodige kosten en zorg met zich mee. De sfeer en het historische verhaal zorgen er wel voor dat je een unieke en authieke basis hebt binnen je bedrijf. Er is volop aandacht en waardering voor authentieke erveringen in recreatie en toerisme. Daarmee speel je dus ook in op een trend.