VeiligheidNL is begin deze maand gestart met een campagne om risicovoller spelen te promoten. VeiligheidNL richt zich tot ouders, om risicovol spelen in de juiste balans te brengen met veiligheid. Speelplan keek, speciaal voor Pretwerk.nl, naar de consequenties voor bouwers en aanbieders van speelvoorzieningen.
Uit onderzoek blijkt dat ouders hun kinderen graag risicovol willen laten spelen, maar dat zij niet weten hoe. Daarom introduceert VeiligheidNL de Groeiboom. Met advies op maat en speeltips worden ouders geholpen om samen met hun kind avontuurlijke spelactiviteiten te ondernemen, zodat kinderen beter risico’s leren inschatten en meer zelfvertrouwen krijgen. Onderzoekspsycholoog Steven Pont herkent dat kinderen tegenwoordig minder risicovol spelen en maakt zich hier samen met ons hard voor.
Met een beetje risico komen ze er wel
VeiligheidNL vind het belangrijk dat kinderen aan de slag gaan met spannende, uitdagende en avontuurlijke activiteiten, waarbij een risico bestaat op een (kleine) verwonding. De opwinding, spanning en trots die kinderen ervaren tijdens het ontdekken en opzoeken van hun grenzen zorgt ervoor dat zij meer zelfvertrouwen krijgen. Risicovol spelen zorgt verder voor een positieve invloed op de fysieke gezondheid, doorzettingsvermogen en sociale vaardigen van een kind.
Campagne 2018
De natuurlijke reactie van een ouder is om het kind te beschermen, maar dit kan een kind remmen in het risicovol spel. Na de bewustwordingscampagne van VeiligheidNL in 2017 is uit onderzoek gebleken dat de meeste ouders inmiddels het belang zien en overtuigd zijn van de voordelen van risicovol spelen, maar nog niet goed weten hoe zij daar het beste mee aan de slag kunnen gaan.
De Groeiboom
Dit jaar ligt de nadruk niet op bewustwording maar op het samen aan de slag gaan. De nieuw geïntroduceerde Groeiboom geeft ouders door middel van het voorleggen van herkenbare situaties, inzicht in het speelgedrag hun kind en hun natuurlijke reactie daarop. Op basis daarvan krijgt elke ouder een op maat gemaakt speelplan met concrete spelsuggesties, denk aan het samen slijpen van een tak of boompje klimmen. Zo inspireren we ouders om samen met hun kind(eren) aan de slag te gaan met risicovol spelen .
Steven Pont, ontwikkelingspsycholoog en mediator gezinstherapeut: “Kinderen horen grenzen op te zoeken en risico’s te nemen want alleen zo leren kinderen wat het leven voor verrassingen in petto heeft en leren ze hun eigen kracht kennen. De Groeiboom van VeiligheidNL is een perfect middel om ouders die het moeilijk vinden hun kinderen risicovol te laten spelen, te inspireren, begeleiden en advies te geven”.
Meer informatie: De Groeiboom op Veiligheid.nl
Rol en verantwoordelijkheid van speelplaatsaanbieders
Een marktgericht aanbieder van speelgelegenheid zal natuurlijk graag tegemoet willen komen aan de wensen naar avontuurlijker speelvoorzieningen. De keerzijde is de verantwoordelijkheid voor veiligheid die je als recreatiebedrijf of overheid hebt als het gaa om veilig spelen. We vroegen speeladviseur Philip van Dijk van Speelplan naar een goede en verantwoorde invulling van avontuurlijk spelen.
Van Dijk: “Klimmen, klauteren, ravotten in bossen, spelen met water is iets waar kinderen over het algemeen erg blij van worden. Hier kunnen ze kennis maken met de natuurlijke elementen, ontdekken, bouwen, ravotten, risico’s nemen waardoor ze zichzelf kunnen ontplooien. dit soort avonturen zijn belevenissen die zorgen voor een blijvende herinnering.
Helaas beschikt niet elke omgeving over de natuurlijke randvoorwaarden. Ook voor recreatieondernemers is het vaak lastig om in te schatten hoe ze avontuurlijk spelen op een verantwoorde manier kunnen invullen.
Het ontwerp
Om toch het avontuurlijk/ natuurlijk spelen te bevorderen zou men bij de inrichting bepaalde keuzes kunnen maken die ervoor zorgen dat kinderen ook op een kleinere ruimte kennis kunnen maken met avontuurlijker spelen.
Het begint vaak bij de inrichting van de speelruimte. Meestal wordt er gekozen voor ‘standaard’ toestellen die gecertificeerd uit de fabriek komen rollen. Ondanks dat deze ook steeds uitdagender ontworpen worden zijn de speelbewegingen en –routes vaak voor kinderen wel vrij voorspelbaar.
Voor de inrichting kan men ook kiezen om meer natuurlijke elementen toe te passen op de speelplaats. Denk hierbij aan klimbomen, stapstenen, klim- en klauterelementen van boomstammen, muurtjes, waterelementen, bouwelementen zoals wilgenteen, waterpompen, etc. Deze kunnen dusdanig geplaatst worden dat er voor kinderen altijd wat nieuws te ontdekken is en dat er soms risico’s genomen moeten worden tijdens het spelen.
Is het veilig?
Is dit gevaarlijk, valt dit allemaal wel onder de normen, kan mijn kind hier veilig spelen? Dit is een vraag die ons vaak gesteld wordt door beheerders en ouders.
Als men zich houdt aan de veiligheidsnormen die gesteld worden aan speeltoestellen is het antwoord: ‘ja’. Denk hierbij aan het afronden van stammen, veilige ondergronden indien nodig, voorkomen van beknellingen van hoofd, nek, vingers of andere lichaamsdelen en andere logische voorwaarden. Soms is het nodig om deze “zelfgemaakte” spelaanleidingen te certificeren, maar vaak is een risicoanalyse voldoende. Maar bovenal raden wij inrichters aan om het gezonde verstand te gebruiken.
Bij Speelplan vinden we overigens dat kinderen heus af en toe hun hoofd wel mogen stoten of met een schram thuis mogen komen. Wat we met z’n allen moeten voorkomen is dat kinderen onverantwoorde en niet in te schatten risico’s tegenkomen. Hier zijn duidelijke spelregels voor opgesteld.
Er zijn inmiddels ook fabrikanten die in hun toestellen gebruik maken van pas gekapte boomstammen of speelaanleidingen van natuurlijk materiaal verkopen.
Denk ook aan het noodzakelijke onderhoud
Let er overigens wel als beheerder op dat natuurlijke materialen, zoals bijvoorbeeld boomstammen ook onderhoud nodig hebben. Misschien nog wel meer dan standaard speeltoestellen. Immers, het hout wat gebruikt wordt is niet verduurzaamd en zal bijvoorbeeld eerder aan rotting onderhevig zijn dan een geïmpregneerde paal of een paal van hardhout. Als beheerder moet men waarschijnlijk iets vaker controleren en wellicht elementen sneller vervangen dan bij de gebruikelijke toestellen. Het voordeel van deze elementen is wel dat ze vaak goedkoper in aanschaf zijn dan reguliere toestellen, dus het totale kostenplaatje zal meestal toch voordeliger uitvallen.”
Met dank aan:
Philip van Dijk, speeladviseur bij Speelplan
Van Dijk: “Mocht u als beheerder van plan zijn om natuurlijk/ avontuurlijk/ risicovol spelen toe te passen, maar heeft u twijfels over de veiligheid dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met Bureau Speelplan. Wij zijn een onafhankelijk ontwerp-, advies en inspectiebureau en helpen u graag bij het zetten van de juiste stappen. Dit kan bijvoorbeeld d.m.v. het maken van een ontwerp, het begeleiden in een certificeringstraject of het uitvoeren van een risicoanalyse.”