“Trends en ontwikkelingen in de vrijetijdssector volgen elkaar snel op, en de economische crisis maakt ontwikkelingen moeilijk voorspelbaar.” Léon Jobse is nu precies één jaar algemeen manager van ZKA Consultants & Planners en blikt terug op een bewogen jaar waarin opdrachtgevers en concurrenten van ZKA ‘omvielen’, maar ZKA juist groei wist te realiseren.
ZKA is een bekende partij in de recreatiesector en Jobse was in zijn vorige werkkring bij De Roompot al bekend met deze sector. Hoe heeft hij zijn eerste jaar bij een adviesbureau ervaren? Jobse: “Dit was een geweldige periode. We hebben samen met de collega’s veel energie gestopt in het bedrijf om mee te gaan in ‘de snelheid van de wereld’. En dat lukt ons erg aardig: de omzet is op peil en laatst hebben we zelfs een nieuwe medewerker aangenomen! Elke dag komen er weer nieuwe vraagstukken op ons pad, worden we uitgedaagd om een nieuwe aanpak te bedenken en adviseren we klanten over verbeteringen in de vrijetijdseconomie. Dat is wel het kernwoord momenteel: ‘verbeteren’”.
Crisisbestendig
Hoe vergaat het een gespecialiseerd adviesbureau als ZKA? Jobse: “Het is een moeilijke tijd, maar daarin zie ik juist de uitdaging en de mogelijkheid om ons te onderscheiden van de concurrentie. De omvang van opdrachten wordt wat kleiner, aan aanbestedingen doen steeds meer partijen mee, en de overheden bezuinigen fors. Je moet meer energie stoppen in het verwerven van opdrachten, maar we hebben veel profijt van onze goede reputatie. We staan bekend als degelijk en goed onderzoeksbureau met een diepgaande kennis van de vrijetijdseconomie. We hebben een wat ‘saai’ imago van onderzoekers en financiële analyses. Soms vinden we dat jammer: we zijn bijvoorbeeld ook goed in het bedenken van concepten, toeristisch-recreatieve gebiedsontwikkeling en het optimaliseren van bedrijfsexploitaties. Onze economische achtergrond is juist nu een groot voordeel: onze economische insteek bij projecten valt goed bij onze opdrachtgevers. Natuurlijk voeren we ook nog steeds veel onderzoeken uit naar ‘de stand van recreatie en toerisme’ in een gebied, onze monitors: als regio wil je toch weten hoe goed je het doet?”.
Vergrijzingsgolf in de verblijfsrecreatie
In de wereld van de verblijfsrecreatie voorziet ZKA grote veranderingen. Grote partijen hebben in de afgelopen jaren een aanzienlijk marktaandeel verworven. Veel eigenaren van campings, bungalowparken en familiehotels zijn inmiddels pensioengerechtigd of denken na over hun toekomst. Léon: “Leuk is te zien dat er door samenwerking middelgrote ketens aan het ontstaan zijn. Die zijn volgens ons ook hard nodig voor een evenwichtige verdeling van de markt. Die is gebaat bij individuele bedrijven, middelgrote ketens of samenwerking rondom bijvoorbeeld een bijzonder thema, in regionaal verband of door middel van ketenvorming. Op die manier ontstaat een veelheid aan keuzemogelijkheden voor de recreant. Samen met een gezond aanbod aan dagrecreatieve bedrijven bepaalt dit ook mede het succes van de streek. De prestaties van individuele bedrijven werken door in de regionale economie: recreatiebedrijven zijn vaak erg belangrijk voor bijvoorbeeld de regionale werkgelegenheid.
In theorie snappen de ondernemers wel de noodzaak om in te spelen op de ontwikkelingen. Oplossingen concreet maken blijkt soms wel lastig. Wij helpen daarom individuele ondernemers of groepen ondernemers om de juiste keuzes te maken: moeten ze verkopen, of juist zelf investeren? Hebben ze het goede product te pakken? Sluit de promotie aan bij de doelgroep? En….doen ze het bedrijfseconomisch goed of kan het beter? Onze ‘Leisurespiegel’ is een instrument waarbij we een bedrijf in korte tijd ‘doorlichten’, en is daarbij een belangrijk hulpmiddel.”.
Ondernemers pakken gebiedsgerichte aanpak op
Gebiedsgerichte aanpak, met als doel toerisme en recreatie verder te versterken, lijkt het slachtoffer van bezuinigingen van de overheden. Budgetten voor gebiedspromotie of optimalisering van de recreatieve infrastructuur worden kleiner of helemaal ingetrokken. Wat zijn daarvan de gevolgen? Jobse: “Dat overheden bezuinigen is een gegeven, daar kunnen we niets aan doen. Voor ondernemers is dit jammer, maar…gelukkig zitten ondernemers niet bij de pakken neer. Er zijn veel plaatsen waar ze zelf initiatief nemen. We zien ondernemers zelf regionale promotie oppakken, maar ook samen discussiëren en hun invloed aanwenden om ‘het beleid’ te verbeteren. Voor de sector is dit erg positief: overheden zijn erg kundig, maar ondernemers beschikken volgens ons over net zo veel, of misschien wel meer kennis over de ontwikkelingsmogelijkheden van een gebied. Veel gemeenten zien dit ook en spelen hierop in, met een tweeledig resultaat: er wordt enerzijds bezuinigd, maar door activering van, en samenwerking met recreatieondernemers ontstaat een positieve ontwikkeling met als resultaat een steeds beter regionaal presterende sector.
Ook hier maakt ZKA de problematiek inzichtelijk en oplossingen concreet met bijvoorbeeld regionale productiviteitsanalyses of het gezamenlijk oppakken van bedrijfs-verbetertrajecten. We vinden het wel jammer dat veel overheden denken dat ondernemers niet bereid zijn om gegevens en ervaringen te delen. Wij hebben de ervaring dat, als het gezamenlijk doel helder is, recreatieondernemers juist erg gemotiveerd zijn om mee te denken met de gemeente en er de schouders onder te zetten”.
Meer informatie of reageren op deze analyse?
Neem contact op met:
Leon Jobse, l.jobse@zka.nl
www.zka.nl