De Rijksoverheid en provincies bevestigen dat zij geen aankoopsubsidies meer, op exclusieve basis, zullen verstrekken aan Terreinbeherende Organisaties en geen gronden meer aan hen zullen doorleveren onder niet-marktconforme voorwaarden. Dat is volgens de Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters (VGG) nog geen oplossing voor de onrechtmatige staatssteun die in het verleden is verleend en waarover op dit moment een klachtprocedure loopt in Brussel.
Sinds haar oprichting in 2009 zet de Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters (VGG) zich actief in voor de gelijke behandeling van alle particuliere grondbezitters in Nederland. Aanleiding hiervoor is dat de Nederlandse overheden – in het bijzonder het Rijk en de provincies – sinds jaar en dag de zogenaamde Terreinbeherende Organisaties (TBO’s), zoals Vereniging Natuurmonumenten en de Provinciale Landschappen, bevoordelen bij de verwerving, inrichting en het beheer van natuurgronden in Nederland. Dit gebeurt onder andere door aan de TBO’s op grote schaal subsidie te verstrekken voor de aankoop van gronden en door aan hen gronden door te leveren om niet of onder de marktwaarde. Andere particuliere grondbezitters komen niet in aanmerking voor deze steunmaatregelen en worden daardoor stelselmatig buiten spel gezet. Dit terwijl zij een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de natuurontwikkeling in Nederland.
De afgelopen weken is een belangrijke mijlpaal bereikt voor de gelijkberechtiging van alle particuliere grondbezitters in Nederland. Onder druk van de VGG hebben zowel het Rijk als de Nederlandse provincies (met uitzondering nog van de provincie Flevoland, die nu een kort geding boven het hoofd hangt) bevestigd per direct te stoppen met het verstrekken van aankoopsubsidies op exclusieve basis aan de TBO’s en de doorlevering aan hen van gronden om niet of onder de marktwaarde in Nederland. Dit betekent een belangrijke koerswijziging ten opzichte van het verleden waarover de VGG en haar leden zich verheugen. Oene Gorter, voorzitter van de VGG, vertelt: “De VGG heeft zich altijd op het standpunt gesteld dat de verstrekking van aankoopsubsidies en doorlevering van gronden door de overheid aan de TBO’s staatssteun vormt, die bovendien onrechtmatig is omdat deze niet is goedgekeurd door de Europese Commissie. De betrokken overheden en TBO’s hebben dit altijd ontkend. Deze zomer heeft de Europese Commissie echter bevestigd dat sprake is van staatssteun. Daarmee stond voor de VGG vast dat zij het bij het rechte eind had, waarna zij de betrokken overheden heeft gesommeerd met deze praktijken te stoppen. Na grote druk en pas onder dreiging met een kort geding door onze advocaten, is dit uiteindelijk gelukt.”
De nieuwe koers van de betrokken overheden betekent een belangrijke wijziging ten opzichte van het verleden. Oene Gorter: “In het vervolg zullen het Rijk en de provincies alleen nog onder marktconforme voorwaarden handelen. Concreet zal dit betekenen dat meer gronden via een openbare procedure in de markt zullen worden gezet, waarbij alle particulieren onder gelijke voorwaarden in aanmerking komen voor die grond. Daarmee is een belangrijke stap gezet naar de gelijkberechtiging van alle particuliere grondbezitters in Nederland.” De VVG zal er nauwlettend op toe gaan zien dat de betrokken overheden zich aan deze koerswijziging zullen houden.
De VGG hecht eraan op te merken dat met deze ontwikkeling nog geen oplossing is geboden voor de onrechtmatige staatssteun die in het verleden is verstrekt aan de TBO’s ten nadele van andere particuliere grondbezitters . Daarover loopt op dit moment een klachtprocedure bij de Europese Commissie. De VGG ziet de uitkomst van die klachtprocedure met vertrouwen tegemoet, hoewel zij hoopt dat Staatssecretaris Bleker hiervoor uit eigen beweging een oplossing zal aandragen. Belangrijk aandachtspunt daarbij is ook de nieuwe aankoopsubsidieregeling die de overheden voornemens zijn in te voeren. Deze regeling bevat namelijk arbitraire criteria die mogelijk alsnog tot bevoordeling van de TBO’s kunnen leiden. De VGG zal blijven strijden tegen een dergelijke voorkeursbehandeling en spreekt de hoop uit dat de betrokken overheden vanaf nu in de praktijk ook daadwerkelijk de gelijkberechtiging van alle particuliere grondbezitters centraal zullen stellen. Alle partijen zouden dan weer vooruit kunnen kijken en gezamenlijk kunnen werken aan een groener en duurzamer Nederland.
Bron: persbericht Vereniging Gelijkberechtiging Grondbezitters