In het verleden waren er indoor sporthallen en speelhallen, met een vrij duidelijk onderscheid tussen sport en recreatie. Daar komt nu een derde hybride vorm bij; de sportieve indoor recreatie, waarbij je in eerste instantie denkt aan een recreatieve activiteit, maar al snel blijkt dat de zweetdruppels je op het voorhoofd staan. De meest ontwikkelde vormen op dit moment zijn trampolineparken en klimmen. Maar er zijn meer activiteiten die in aanmerking komen voor dit label.
Recreatie en gezondheid
Vanuit de recreatiesector wordt de opkomst van sportieve recreatie gezien als nieuwe commerciële kans. Eliplay, leverancier van sportieve én recreatieve indoorvoorzieningen: ““Sports is de nieuwe trend in leisure. Er zijn talloze vormen en mogelijkheden om indoor ruimtes daarmee flexibel in te richten.”
Super voor scholen, minder voor bedrijfsuitjes
Vanuit organisaties, die vanuit een gezondheidsoogpunt kinderen willen laten bewegen, wordt de nieuwe ontwikkeling omarmd. In de sportieve recreatiebedrijven zijn scholen een kansrijke doelgroep – en die verschijnen op de doordeweekse daluren. Bewegendleren.net beveelt aan: “voldoende bewegen heeft grote positieve gevolgen voor de ontwikkeling van onze hersenen en is dus onmisbaar in het onderwijs.”
Family Entertainment Centrum The Maxx: “Bij bedrijfsuitjes wil men liever geen al te intensieve activiteiten waarbij er flink gezweet wordt. Zij laten bijvoorbeeld een trampolinepark buiten het programma. Lasergamen kan nog wel; vaak beseffen de deelnemers pas achteraf dat een fanatiek potje lasergamen best intensief is. “
Wel of geen kleedruimtes of douchevoorzieningen?
De sportieve indoor recreatie is nog relatief jong in haar ontwikkeling. Er wordt nog gepuzzeld op de voorzieningen die al dan niet nodig zijn. Het feit dat er (soms flink) gezweet wordt, vraagt in ieder geval om een goede ventilatie van de ruimte. Uw redacteur is in een trampolinehal geweest waar dat slecht geregeld was, en het is maar goed dat de website geen geuren kan weergeven…
Over het aanbieden van douche en kleedruimtes, zoals die bij sporthallen normaal zijn, lopen de meningen uiteen.
Frans Maas van Jansen Fritsen: “Bij de actievere vormen van recreatie, zoals jumpen en klimmen raken veel deelnemers vaak flink bezweet. Het is wel zo fris om bij sportvoorzieningen een kleed- en doucheruimte aan te bieden.”
The Maxx: “We hebben vernomen van andere trampolineparken, die wel een douche hebben, dat die nauwelijks gebruikt wordt. Een kleedruimte is wel nuttig om even je bezwete shirt om te wisselen. Het lijkt wel een maatschappelijke trend dat veel mensen na het sporten liever thuis douchen.”
De activiteiten:
Trampolineparken
Trampolineparken zijn ontegenzeggelijk in opkomst. Het principe is in de basis vrij simpel. Je koppelt een groot aantal trampolines aan elkaar en er ontstaat een ruimte waarin je je sportief kunt vermaken. Fysiek is er een hoogte nodig van minimaal 6 meter en franchisegevers zoeken op dit moment naar ruimtes van minimaal 1500m2.
De parken van het eerste uur hebben last van de wet van de remmende voorsprong. De nieuwere parken worden steeds groter en bieden ook meer spelvormen. Trampolineparken zijn niet nieuw. Wat wel nieuw is, is het feit dat de trampolines geschakeld worden en je veel makkelijker van de ene naar de andere trampoline kunt springen.
Ook nieuw zijn de toevoegingen met spellen (b.v. basketbal, trefbal) obstakels waar je op of over heen kunt springen.
Er worden ook steeds meer niet-trampoline gebaseerde elementen aan het trampolinepark toegevoegd. Als eerste waren er de foampit die voor een zachte landing zorgen. Eerst vanaf de trampoline, maar later ook vanaf valtorens.
Een compleet nieuwe toevoeging zijn de Ninja parcoursen. Ze sluiten aan bij de trampoline-ervaring omdat ook hier een sportieve uitdaging wordt geboden. Zo kun je bijvoorbeeld battelen op een evenwichtbalk of proberen om een hindernis, klauterparcours zo ver mogelijk af te leggen.
Nu het trampolinespringen steeds populairder wordt zijn er ook doelgroepen die zich willen ontwikkelen in de sport. Door bijvoorbeeld te trainen op steeds spectaculairder salto’s. Voor deze doelgroep worden high performance trampolineparken ontwikkeld, die gericht zijn op het verhogen van de bezoekfrequentie. Er is bij deze installaties wel meer begeleiding en toezicht nodig.
De laatste vernieuwingen komen uit de hoek van de technologie. De ValoJump maakt gebruik van augmented reality. De springer op de trampoline ziet zichzelf op een groot scherm, waar een computerspel aan de werkelijkheid wordt toegevoegd. De speler krijgt daarmee een actieve rol in het computerspel.
Ook de toevoeging van een geavanceerd camerasysteem (Sidijk Action Cam) zien we als een nieuwe toevoeging. Via een rfid tag in een armband kan de gast worden gevolgd op zijn tocht langs diverse uitdagingen. Aan het eind van de sessie worden de foto en/of videobeelden samengevoegd. De beelden kunnen worden gebruikt als extra verdienmodel of worden ingezet als promotie-instrument.
Grote ketens:
Bounz had de Europese primeur voor een Trampolinepark. Zij starten op 15 juni 2011 met een eerste vestiging in Amsterdam. De basis van een Bounz® Arena bestaat uit 32 aaneengeschakelde trampolines, een tumblingbaan én rondom schuine wanden van trampolines. Daar worden er nog allerlei activiteiten en spellen aan toegevoegd. Inmiddels is Bounz te vinden op 11 locaties in ons land. (www.bounz.nl)
Het ambitieuze Jumpsquare heeft nu drie vestigingen, maar er worden op de website nog 19 nieuwe locaties aangekondigd. Jumpsquare voor die vormen van trampolinespringen met de hoogste Fun factor. De trampolineparken van Jumpsquare worden gebouwd door Sidijk. (www.jumpsquare.nl)
Ook Franchiseketen Jump XL, die op dit moment 20 vestigingen in Nederland (en één in België) heeft geopend breidt haar netwerk steeds verder uit. De leverancier van de Jump-XL parken is Eliplay. (www.jumpxl.nl )
Klimmen en klauteren
Klimmen zit niet meteen in de genen van de Nederlandse consument. We hebben geen bergen om te beklimmen of een brede traditie van scouting, waar klimmen tot de basisvaardigheden behoort. Toch neemt de populariteit van klimmen in Nederland toe.
Klimmen in Nederland heeft zich ontwikkeld in klimhallen, waar je op een klimmuur de uitdaging aangaat. Deze activiteit werd vooral sportief beoefend. Indoor neemt het klimmen een vlucht en er worden steeds meer klimvormen aangeboden die ‘het klimmen’ in een meer recreatieve vorm aanbieden. Deze klimvormen zijn daarmee ook interessant geworden voor een recreatief groepsuitje. Deze klimvormen zijn dan ook geschikt als onderdeel van een Family Entertainment Centrum.
Er zijn verschillende verschijningsvormen van indoor klimmen en klauteren:
Klimwanden
De bekende klimwand bestaat nog altijd. Deze wordt steeds vaker gethematiseerd en voorzien van speelse uitdagingen. Bij de hogere klimwanden is veiligheid een issue. Een goede begeleiding en het veilig zekeren van de deelnemers is een absolute voorwaarde.
Klimwandspecialist ziet binnen de klimstructuren een belangrijke ontwikkeling: “Boulderen zit de afgelopen jaren enorm in de lift en is hard bezig om zelfs meer populair te worden dan het klimmen met touwbeveiliging op wanden.”
De nieuwste ontwikkeling is Augmented Reality Climbing (o.a. EliPlay en Klimwandspecialist). Dit concept bestaat uit een compacte klimwand waarop met een grote beamer voorgeprogrammeerde spellen geprojecteerd worden. De projecties reageren op de bewegingen van de klimmer(s) zodat er een interactieve ervaring ontstaat.
High rope parcoursen
Dit soort uitdagingen zijn ook wel bekend als rope courses. Ook hier gaan de deelnemers gezekerd het parcours op. Er is veel variatie mogelijk waarbij het parcours wordt voorzien van allerlei verschillende obstakels en uitdagingen. Bijvoorbeeld een touwbrug of balanceerelementen. Het voordeel van een rope course is dat je deze in een fysiek hoge ruimte boven andere activiteiten kunt plaatsen. Zo bespaar je op oppervlakte. We zien dit soort installaties ook al verschijnen in winkelgebieden.
Active Fun Park
Bij Active Fun Parken of Net Adventures (door Active Constructions) is het niet nodig om deelnemers te zekeren. De valveiligheid is hier gegarandeerd door een nettenstructuur. De Net Adventure producten hebben meerdere voordelen zoals een hoge capaciteit, lage personeelskosten en gericht op grote doelgroepen. Een active fun park bestaat uit verschillende elementen, die naar eigen inzicht aan elkaar gekoppeld kunnen worden, zoals bounce netten, tube slides, klimnetten en touwbruggen. Er wordt op dit moment ook getest met bounce elementen binnen de nettenstructuur.
Caving
Een nieuwe vorm van klimmen betreft het caving. Hier wordt het grotklimmen of speleologie nagebootst. Het is geen sport voor mensen die last hebben van claustrofobie.
Waar bij de trampolineparken sprake is van merken en franchiseconcepten, zien we dat in de klimwereld vooralsnog niet ontstaan.
Nog meer actief
Naast de hierboven genoemde hoofdtrends zien we in de praktijk nog veel meer sportieve indoor recreatie verschijnen. We sommen kort de nieuwe mogelijkheden op.
Freerunnen
Bij freerunnen is het de bedoeling om zo soepel mogelijk over een parcours met obstakels te geraken. Freerunnen is ontstaan in de openbare ruimte waar de eerste freerunners over hekjes sprongen bushokjes beklommen. Inmiddels wordt het freerunnen steeds meer gecultiveerd en worden er kunstmatige parcoursen met diverse uitdagingen ontwikkeld.
Padelsport; Mix van tennis en squash
Deze sport, met een hoge funfactor, komt van oorsprong uit Argentinië en heeft in Spanje rond de 4,5 miljoen beoefenaars. De groei van padelsport is mede te danken aan tennisverenigingen die tennisbanen binnen hun club transformeren naar padelbanen. De afmeting van een padelbaan is 10 bij 20 meter, waardoor de capaciteit van het terrein toeneemt. De baan heeft, net als bij tennis, een net in het midden. De gelijkenis met squash komt door het gebruik van de wanden. (www.padeltotaal.nl)
Active Escape Rooms
Prison Island wordt omschreven als een combinatie tussen een Escape Room en het spel van Fort Boyard (bekend van TV). Het spel bestaat uit meerdere cellen (24 in Utrecht, 20 in Winterswijk) met specifieke opdrachten. Vaak zijn dat fysieke uitdagingen. In tegenstelling tot een Escape Room kan het spel meerdere malen worden gespeeld doordat je in verschillende cellen verschillende opdrachten krijgt. Er is een Active Escape Room in de Fabrique in Utrecht (24 cellen) en eentje in Winterswijk (20 cellen).
Indoor Beachsporten
De beachsporten zijn in Nederland al langere tijd een trend. Volgens en recent rapport van het Mulier Instituut behoort beachvolleybal nog altijd tot de snelst groeiende sporten in Nederland. Naast beachvolleybal zijn er ook andere beachsportvarianten zoals beachsoccer, beachkorfbal, en footvolley. Beachsporten zijn bij uitstek een lifestyle-activiteit waarbij de beachsfeer en ambiance een belangrijk onderdeel uitmaken van de totaalbeleving. Er zijn in Nederland diverse indoor beachhallen, met als pionier The Beach in Aalsmeer.
Shooter games
De spelvormen zoals lasergaming en paintbal mogen in dit overzicht ook niet ontbreken. Veel deelnemers verkijken zich op intensiteit van deze activiteit. Zeker als men in het heetst van de strijd, echt fanatiek wordt. Daarmee kunnen de shooter games zeker onder de sportief-recreatieve activiteiten worden geschaard.
Specialisten
In de branche zijn diverse specialisten die de sportieve ontwikkelingen inmiddels hebben omarmd.
Klimwandspecialist (uit het Limburgse Klimmen) is goed op de hoogte van de nieuwste trends en ontzorgt de recreatieondernemer volledig als het gaat om realisatie en nazorg t.b.v. veilig gebruik. De klimwandspecialist is van oorsprong afkomstig uit de sportief klimmen wereld, en heeft zich de laatste jaren steeds verder ontwikkeld op het gebied van leuke recreatieve klimtoepassingen. Meer informatie: www.klimwandspecialist.nl
ELI Play is juist afkomstig uit de recreatiesector. Zij zijn vooral bekend vanwege hun indoor speelhallen. Zij hebben de afgelopen jaren juist meer de sportieve mogelijkheden ontwikkeld. Door hun recente samenwerking met Valo Motion, Clip n Climb en Breeze Creatieve hebben zij ook de nieuwste (interactieve) trendartikelen binnen hun assortiment. Meer informatie: www.eliplay.nl
Sidijk heeft zich ontwikkeld tot een internationale specialist in trampolineparken. Ook toegevoegde activiteiten, zoals het Ninja Course behoren tot het programma. Sidijk introduceert regelmatig vernieuwingen zoals de action cam. Meer informatie: www.sidijk.com
Jansen Fritsen is afkomstig uit de sportsector en besteedt steeds meer aandacht aan Sportainment, dé koppeling tussen sport en entertainment. Er is bij dit bedrijf veel aandacht voor sport en bewegen en met Sportainment wordt bewegen voor een grote groep leuker gemaakt. (www.janssen-fritsen.be/sportainment)
Active Constructions is in de markt vooral bekend vanwege de outdoor klimparken – stand alone en in de bomen. Met haar nieuwe product ‘Active Fun Park’ heeft het bedrijf een heel nieuw segment aangeboord. Er hoeft bij deze attractie namelijk niet gezekerd te worden. De veiligheid wordt gewaarborgd door trapezenetten. Na de eerste outdoor parken, is er steeds meer vraag naar indoorvarianten. (www.activeconstructions.eu)
Dit artikel verscheen eerder in Vakblad Recreatief Totaal